Ο ΣΕΓΑΣ είχε την ιδέα, προετοίμασε με μεθοδικότητα τη διοργάνωση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η οποία εξελίχθηκε σε μια σεμνή αλλά σημαντική εκδήλωση τιμής απέναντι στον μεγάλο ειρηνιστή και αγωνιστή της Δημοκρατίας, Γρηγόρη Λαμπράκη, με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια.
Ο αθλητής, ο Βαλκανιονίκης, ο γιατρός, ο Βουλευτής και πάνω από όλα ο αγωνιστής της Ειρήνης, Γρηγόρης Λαμπράκης,
που αφιέρωσε τη ζωή του στο βωμό των μεγάλων πανανθρώπινων ιδανικών και τελικά υπέκυψε στις 27 Μαϊου 1963 έπειτα από δολοφονική επίθεση που δέχθηκε στη Θεσσαλονίκη πέντε ημέρες νωρίτερα, ενέπνευσε με τη δράση του, λαμπρούς Έλληνες δημιουργούς.
Ενέπνευσε αγώνες, κοινωνικά κινήματα και για πολλούς οι αγώνες και η δολοφονία του άλλαξαν την ιστορία του ελληνικού κράτους. Όλα αυτά πέρασαν από το νου σημαντικών προσωπικοτήτων της χώρας μας, μέσα σε ένα δίωρο έντονης συγκίνησης και θαυμασμού, από ανθρώπους που έζησαν από κοντά το Γρηγόρη Λαμπράκη και φρόντισαν με τη δράση τους να συνεχίσουν το έργο του.
Στη λαμπρή εκδήλωση με κεντρικό θέμα «Ειρήνη, Δημοκρατία, Πολιτισμός, Αθλητισμός», ο ΣΕΓΑΣ τίμησε τα μέλη της οικογένειάς του Γρηγόρη Λαμπράκη και συγκεκριμένα τους γιους του, Θόδωρο και Γρηγόρη Λαμπράκη αλλά και τρεις ανθρώπους οι οποίοι ανέδειξαν με μοναδικό τρόπο τη ζωή και τη δράση του Έλληνα ειρηνιστή, μέσα από την πνευματική και καλλιτεχνική τους δημιουργία.
Τον Βασίλη Βασιλικό συγγραφέα του περίφημου βιβλίου «Ζ», που αναφέρεται στη ζωή, τη δράση και τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, τον Κώστα Γαβρά που μετέφερε στη μεγάλη οθόνη το ομώνυμο έργο, το οποίο προβλήθηκε και γνώρισε τεράστια επιτυχία επί σειρά ετών σε όλο τον κόσμο και βέβαια τον Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος επένδυσε μουσικά την ταινία, ενώ ήταν και ο ιδρυτής της «Νεολαίας Λαμπράκη».
Και οι τρεις τιμήθηκαν για το έργο τους με το «Αριστείο» του ΣΕΓΑΣ. Επίσης τιμήθηκε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατιας, Χρήστος Σαρτζετάκης, ο αδέκαστος δικαστής της υπόθεσης Λαμπράκη, παρά την αρχική του επιθυμία να μην βραβευτεί που εξέφρασε στον πρόεδρο του ΣΕΓΑΣ Βασίλη, Σεβαστή. Και αυτό αφού όπως δήλωσε στη διάρκεια της εκδήλωσης, πιστεύει ότι ως δικαστή έκανε απλά το καθήκον του και δεν χρειάζεται καμμία επιβράβευση γι΄αυτό.
Να σημειωθεί ότι μόνο ο Κώστας Γαβράς δεν κατάφερε να παραβρίσκεται στην εκδήλωση, αλλά μίλησε μέσω βίντεο και εξέφρασε την βεβαιότητα ότι σύντομα θα έχει την ευκαιρία να συναντήσει και πάλι τους κκ Βασιλικό και Θεοδαράκη και να μιλήσουν και να θυμηθούν τα παλιά.
Η βραδιά, με παρουσιαστή - οικοδεσπότη τον ηθοποιό και Βουλευτή Κώστα Καζάκο, άρχισε με την ομιλία του προέδρου του ΣΕΓΑΣ Βασίλη Σεβαστή, ο οποίος καλωσόρισε εκτός από τους προαναφερόμενους, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Θόδωρο Πάγκαλο, τον υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλο Γερουλάνο, τον Γ΄ ανητιπρόεδρο της Βουλής, Γρηγόρη Νιώτη, τους εκπροσώπους των κομμάτων, Γιάννη Τραγάκη, του ΚΚΕ Θόδωρο Λιάπη και του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνο Τριγάζη, το Βουλευτή Μιλτιάδη Παπαϊωάννου, τον πρώην υπουργό και πρόεδρο του ΣΕΓΑΣ Γιώργο Κατσιμπάρδη, τον επίσης πρώην πρόεδρο της ομοσπονδίας, Γιώργο Μαρσέλο, την Ολυμπιονίκη της Βαρκελώνης, Βούλα Πατουλίδου, τον πρωταθλητή μας στα 400μ εμποδια, Περικλή Ιακωβάκη, Δημάρχουςι, ανθρώπους της τέχνης, των γραμμάτων, παλιούς αθλητές και πολλούς άλλους.
Ο κ Σεβαστής έκανε αναφορά στους λόγους που οδήγησαν τον ΣΕΓΑΣ να τιμήσει τον Γρηγόρη Λαμπράκη, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Βραβεύουμε στο πρόσωπο του Γρηγόρη Λαμπράκη τον άνθρωπο που με το έργο του άφησε μια σπουδαία παρακαταθήκη σε όλους μας. Ο ΣΕΓΑΣ τον τιμά γιατί είναι η αρχαιότερη ομοσπονδία της χώρας μας, η μήτρα όλων των αθλημάτων της πατρίδας μας. Έχουμε υποχρέωση να ασχολούμαστε και να αναδεικνύουμε αξίες που προέρχονται από τον αθλητισμό. Επίσης ο ΣΕΓΑΣ είναι ο διοργανωτής του Κλασικού Μαραθωνίου της Αθήνας, ο οποίος είναι αφιερωμένος στη Γρηγόρη λαμπράκη. Γιατί η Μαραθώνια διαδρομή έχει συνδεθεί και συμβολίζει έντονα την Ειρήνη, με την οποία είχε ταυτιστει ο παθιασμένος αγωνιστής της Δημοκρατίας που πρόσφερε τα πάντα στο σκοπό αυτό και τελικά ότι πολυτιμότερο είχε, την ίδια του τη ζωή».
Για τη ζωή και τη δράση του Λαμπράκη προβλήθηκε στη συνέχεια ντοκιμαντέρ σε σενάριο και σκηνοθεσία Τάκη Παπαγιαννίδη, ενώ είχαν την ευκαιρία οι κκ Πάγκαλος, Θεοδωράκης, Βασιλικός, Θεοδωράκης, Καζάκος, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης αλλά και ο νυν, Κάρολος Παπούλιας, να θυμηθούν και να αφηγηθούν στο κοινό πολλά περιστατικά και καταστάσεις από τη δύσκολη εκείνη περίοδο.
Ο Μίκης Θεοδωράκης εξιστόρησε με απίστευτες λεπτομέρειες σκηνές που είχαν να κάνουν τόσο με τη δολοφονία Λαμπράκη και την μετάβασή του στη Θεσσαλονίκη ως μέλος αντιπροσωπείας της ΕΔΑ, όσο και τη δημιουργία εν συνεχεία της Νεολαίας Λαμπράκη και το «Ζ», που ανέλαβε αργότερα ο Βασίλης Βασιλικός να μεταφέρει σε βιβλίο.
«Όταν πήγα να τον δω στο νοσοκομείο λίγο πριν τον θιάνατό του που υποστηριζόταν μηχανικά, θέλησα να τον αποχαιρετώσω και γι΄ αυτό έπιασα το χέρι του. Αμέσως κατάλαβε ότι μου το έσφιξε με μεγάλη δύναμη και με πολύ δυσκολία και τη βοήθεια το γιατρού κατάφερα να το απαγκιστρώσω. Πέρασε από το μυαλό κου ότι συνέβαιναν δύο πράγματα. Ή ότι ήθελε να με πάρει μαζί του ή ότι μου έστελνε κάποιο μήνυμα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Έλληνας δημιουργός
Ακολούθως εξιστόρησε τη δημιουργία του «Ζ» που όπως είπε οφειλόταν στη νεολαία που μετά το πρωτοφενές ξεσήκωμα στην κηδεία του μεγάλου αγωνιστή, δημιουργήθηκε ένα κίνημα, με δύο βασικά συνθήματα στα στόματα όλων. «Ο Λαμπράκης Ζει» και «Ζει, Ζει, Ζει». «Ετσι υιοθετήσαμε το γράμμα «Ζ» που το κάναμε κονκάρδα και να ταυτιζόμασταν οι νεολαίοι εκείνης της εποχής. Μάλιστα ο Θόδωρος Πάγκαλος είχε σπεύσει και είχε αναπαράγει περίπου 5.000 από αυτά τα σηματάκια», δήλωσε ο Μίκης Θεοδωράκης που τόνισε: «Η δολοφονία και η εν συνεχεία μαζική προσέλευση του κόσμου στην κηδεία του Γρηγόρη Λαμπράκη πιστεύω ότι άλλαξε τον ρου της ελληνικής ιστορίας».
Ο κ Πάγκαλος ευαχαρίστησε τον ΣΕΓΑΣ για την πρωτοβουλία του και την συγκίνηση που σκόρπισε με την ενέργειά του να διοργανώσει την εκδήλωση, μίλησε για τη δράση του Γρηγόρη Λαμπράκη και το έργο που πρόσφερε στην Ειρήνη και στη Δημοκρατία, ενώ διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση θα συμβάλει στις προσπάθειες του ΣΕΓΑΣ για την αναβάθμιση του Κλασικού Μαραθωνίου και τις εορταστικές εκδηλώσεις που προγραμματίζει η ομοσπονδία για το 2010 όταν και συμπληρώνονται 2.500 χρόνια από τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.).
Σπουδαίες αναμνήσεις ήρθαν στο νου και του Βασίλη Βασιλικού από το ξεδίπλωμα των γεγονότων που επιχείρησε μιλώντας για την εποχή εκείνη, ενώ χαρακτήρισε το χαμό του Γρηγόρη Λαμπράκη «ως απαρχή των πολιτικών δολοφονιών που ξέσπασαν σε όλο σχεδόν τον κόσμο την δεκαετία του ΄60». Λίγο νωρίτερα, στην αρχή των δηλώσεών του είχε επισημάνει: «Την Κυρικαή λόγω του Μαραθωνίου οι δρόμοι θα είναι κλειστοί, θα είναι όμως ανοικτοί οι δρόμοι της καρδιάς».
Και βέβαια αφού μιλάμε για την ημέρα τιμής και μνήμης στον Γρηγόρη Λαμπράκη, στο μυαλό μας έρχονται, τα έργα και τα λόγια του που συνοψίζονται στην υποθήκη που άφησε σε όλους μας:
«Είναι τόσο όμορφο να ζεις για την Ειρήνη,
είναι τόσο μεγάλο να πεθαίνεις για την Ειρήνη»
Στην εκδήλωση ο Δώρος Δημοσθένους, ερμήνευσε τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη:
«Το γελαστό παιδί» ορχηστικό
«Το παλικάρι έχει καημό» ποίηση Μάνου Ελευθερίου
«Σ αυτή τη γειτονιά» ποίηση Μάνου Ελευθερίου
«Αυτούς που βλέπεις» ποίηση Μιχάλη Κατσαρού
Τα μέλη της ορχήστρας «Μίκης Θεοδωράκης»:
Κιθάρα: Δημήτρης Παπαγγελίδης
Πιάνο: Τατιάνα Παπαγεωργίου
Κρουστά: Στέφανος Θεοδωράκης-Παπαγγελίδης
Κόντρα Μπάσο: Σταύρος Καβαλιεράτος.