Τα βασικά σημεία της ιδρυτικής διακήρυξης της Δημοκρατικής Αριστεράς είναι τα εξής:
"Εμείς, το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς που έρχεται από μακριά και πάει μακριά, δεσμευόμαστε, παράλληλα με τη διαμόρφωση μιας ρεαλιστικής και υπεύθυνης πρότασης εξόδου από την κρίση, να ενισχύσουμε μεθόδους και πρακτικές που θα......φέρνουν την πολιτική στους πολίτες και τους πολίτες στην πολιτική.
Φιλοδοξούμε το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς να είναι η απάντηση στο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας για τη ριζική ανασυγκρότηση του πολιτικού πεδίου και για τον ανακαθορισμό των κοινωνικών συσχετισμών. Η Δημοκρατική Αριστερά είναι, ταυτοχρόνως, η υπεράσπιση του παρελθόντος και του μέλλοντος της ανανεωτικής, δημοκρατικής και οικολογικής αριστεράς.
Ο πυρήνας των ανανεωτικών ιδεών, που τον κωδικοποιούμε στις θεμελιώδεις αρχές: «δημοκρατικός σοσιαλισμός - αριστερός ευρωπαϊσμός - μεταρρυθμιστική στρατηγική –οικολογική εγρήγορση» είναι και παραμένει στοιχείο της ταυτότητάς μας. Οι ιδέες αυτές εξακολουθούν να είναι ενεργές και να τροφοδοτούν τους προβληματισμούς μας για το μέλλον της αριστεράς. Γιατί ο χώρος της ανανεωτικής και διαρκώς ανανεούμενης αριστεράς είναι και πρέπει να είναι ένα ζωντανό κύτταρο υπεύθυνης στάσης, επίκαιρου λόγου, προγραμματικών θέσεων για τη προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας.
Αφήνουμε πίσω μας την Ελλάδα της χρεοκοπίας και της παρακμής. Είμαστε η Αριστερά της δημιουργίας, της κριτικής σκέψης και της πολιτιστικής αναγέννησης. Είμαστε εμείς η Αριστερά που σταθερά υποστηρίζει ότι υπάρχει και άλλος δρόμος πέρα από το νεοφιλελευθερισμό και το ΔΝΤ. Η αριστερή αντιμετώπιση της κρίσης: η επιβεβλημένη μείωση του ελλείμματος και η συγκράτηση του χρέους να μη φορτωθεί στις πλάτες των εργαζομένων μέσα από την αποσάθρωση των εργασιακών σχέσεων και των κοινωνικών δικαιωμάτων, αλλά να συνδυαστεί με βαθιά αλλαγή του κράτους, του άδικου φορολογικού συστήματος, της διαχείρισης των χρημάτων του δημοσίου, του παραγωγικού αλλά και του καταναλωτικού προτύπου, επιλογών και νοοτροπιών σπατάλης, διαφθοράς.
Η υπεράσπιση του «δημόσιου συμφέροντος» είναι κεντρικό ιδεολογικό πρόταγμα, που θα μας επιτρέψει να επικεντρώσουμε τις δράσεις μας γύρω από τις «πολιτικές της κρίσης». Παράλληλα με τη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας, τις προτάσεις αντιμετώπισής της, η δική μας αριστερά δεν μπορεί παρά να επικεντρώνεται στην ανθρώπινη διάσταση της κρίσης και το προστατευτικό δίκτυ της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η εστίαση στην αναδιανομή, στην αλληλεγγύη και στον επανακαθορισμό του προτύπου ανάπτυξης ανοίγει σήμερα το έδαφος για μια ουσιαστική παρέμβαση στο κράτος, στην αυτοδιοίκηση με αποκέντρωση και στους θεσμούς, αλλά και στη μεικτή οικονομία, με στόχο την προώθηση δομικών μεταρρυθμίσεων.
Οι κατευθύνσεις αυτές μπορούν να υλοποιηθούν μόνο μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για στρατηγική επιλογή για τη χώρα, τους εργαζόμενους, τη δημοκρατία και τον πολιτισμό. Η αντιμετώπιση της κρίσης συνδυάζεται με τις αναγκαίες αλλαγές στην ΕΕ προς την επείγουσα κατεύθυνση της ομοσπονδιακής δημοκρατικής ενοποίησης με πρώτους στόχους τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του τραπεζικού συστήματος και των χρηματαγορών από πολιτικούς θεσμούς, την απεμπλοκή από τους ασφυκτικούς δημοσιονομικούς κανόνες και αποδοχή της βαρύτητας των κριτηρίων απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας, τη στήριξη του ευρώ με ισχυρό κοινοτικό προϋπολογισμό, τη στήριξη χωρών όταν δέχονται τις κερδοσκοπικές επιθέσεις, δηλαδή κοινή οικονομική πολιτική. Οι αλλαγές αυτές απαιτούν νέους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς και αγώνες σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Είμαστε η αριστερά που έχει ενσωματώσει στον πυρήνα της συγκρότησής της την πεποίθηση ότι Αριστερά και Οικολογία μπορούν να συνθέσουν ένα καινούριο όραμα μια προγραμματική καινοτομία για τον κόσμο και τις σύγχρονες κοινωνίες. Αυτό σημαίνει βαθιές αλλαγές στον τρόπο που, ως αριστεροί/ές, σκεφτόμαστε και δρούμε, στα οράματα, στις αξίες, στις προτάσεις μας. Σημαίνει την ανάγκη για πράσινη-οικολογική στροφή της οικονομίας ως μιας ώριμης δυνατότητας για ισχυρές μεταρρυθμιστικές αλλαγές για το κλίμα και ένα νέο ενεργειακό πρότυπο.
Απευθυνόμαστε σήμερα στους προοδευτικούς και αριστερούς πολίτες της χώρας μας ζητώντας την ενεργό στήριξη, τη συμπόρευση και τη συμμετοχή τους στο εγχείρημά μας. Το νέο μας κόμμα στηριγμένο στις αρχές της δημοκρατίας, της διαφάνειας, της πολυφωνίας και της αποτελεσματικότητας, συνδυάζοντας τη συλλογικότητα με την ατομική ευθύνη στη λειτουργία και τη δράση, διεκδικεί να κερδίζει ένα μεγάλο στοίχημα με τους πολίτες που συμμετέχουν ή το παρακολουθούν: Να επιβεβαιώνει καθημερινά την αντιστοιχία του με τα οράματα που επαγγέλλεται»."