Η UΝΕSCΟ εξετάζει το ενδεχόμενο να κηρύξει την δικιά μας ελληνική σπεσιαλιτέ που έχει γίνει διάσημο μεσογειακό «ορντέβρ» σε πολιτιστική κληρονομιά
Η χωριάτικη σαλάτα θα κατοχυρωθεί σύντομα ως «μνημείο» προστατευόμενο από την UΝΕSCΟ; Δεν αποκλείεται, αν ψηφιστεί, να συμπεριληφθεί η μεσογειακή διατροφή στη λίστα με την Αϋλη Πολιτιστική Κληρονομιά, η οποία περιλαμβάνει ήδη παραδόσεις, μορφές τέχνης και γιορτές από όλον τον κόσμο...
Η πρόταση για την αναγνώριση της μεσογειακής διατροφής ως παγκόσμιου μνημείου κατατέθηκε από κοινού από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και το Μαρόκο πριν από έναν χρόνο και η τύχη της θα κριθεί από τα μέλη της UΝΕSCΟ τον Νοέμβριο στο Ναϊρόμπι. Ο ιταλός υπουργός Γεωργίας Τζιανκάρλο Γκαλάν εξέφρασε την πεποίθηση ότι το πολιτιστικό όργανο του ΟΗΕ θα υπερψηφίσει την πρόταση, την οποία οι χώρες αυτές είχαν υποβάλει και πριν από τέσσερα χρόνια αλλά είχε απορριφθεί.
Αυτήν τη φορά τόνισαν περισσότερο την παραδοσιακή διάσταση της μεσογειακής δίαιτας η οποία βασίζεται «στην γνώση που περνά από γενιά σε γενιά» και αποτελεί «κάτι το μοναδικό στον κόσμο το οποίο αξίζει να προστατεύσουμε» από την επέλαση του «σκουπιδοφαγητού», σύμφωνα με τον Γκαλάν.
Τον όρο «μεσογειακή διατροφή» εφηύρε ο αμερικανός διατροφολόγος Ανσελ Κιζ κατά τη δεκαετία του ΄50, εννοώντας μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο και φτωχή σε κρέας και ζάχαρη. Στη δεκαετία του ΄90, όμως, η Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ τον εξειδίκευσε ως τις «διατροφικές συνήθειες που χαρακτήριζαν την Κρήτη, το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης Ελλάδας και τη Νότια Ιταλία στις αρχές της δεκαετίας του ΄60». Η διατροφή αυτή μειώνει τον κίνδυνο για καρδιακά και άλλα προβλήματα υγείας.
Έχει όμως σχέση με το φαγητό που προσφέρεται σήμερα στις μεσογειακές χώρες;
Στη μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνονται πιάτα όπως η δική μας χωριάτικη σαλάτα, η ιταλική καπρέζε (μοτσαρέλα-ντομάτα), οι μακαρονάδες, τα μαροκινά ταζίν, η ισπανική παέγια και δεκάδες άλλα εδέσματα.
Η κατοχύρωσή της θα χρησιμεύσει στη διαφήμιση των προϊόντων των χωρών αυτών, όπως το ελαιόλαδο και τα φρούτα. Πρόσφατα ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί ξεκίνησε παρόμοιο αγώνα κατοχύρωσης της γαλλικής κουζίνας.
Υπάρχει, όπως πάντα, και ο αντίλογος. Διαβάστε τι έγραψαν οι Άγγλοι, που δεν έχουν να παινευτούν πολλά για την προσφορά τους στη γαστρονομία πέρα της γοητευτικής τηλεπερσόνας Γκόρντον Ράμσεϊ.
«Το να υποστηρίξουμε την εξιδανικευμένη δίαιτα μιας αδιευκρίνιστης επακριβώς περιοχής επειδή τυγχάνει της μόδας δεν προσθέτει τίποτα στον πλούτο της κοινής μας κληρονομιάς» έγραψε ο Τιμ Χέιγουορντ στον βρετανικό «Guardian».
Η λίστα με την παγκόσμια Αϋλη Πολιτιστική Κληρονομιά εγκαινιάστηκε πριν από δύο χρόνια και περιλαμβάνει 178 «πολιτιστικές εμπειρίες» – καμία μέχρι στιγμής από την Ελλάδα. Δεν πρέπει να συγχέεται με τη λίστα για τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που περιλαμβάνει από την Ακρόπολη της Αθήνας ως τους ορυζώνες των Φιλιππινών.