Ο λόγος για το χωριό Ανάβρα Μαγνησίας που μέσα σε σχεδόν είκοσι χρόνια και χάρη στην επιμονή των κατοίκων του, αλλά και το όραμα του προέδρου του κ. Δημήτρη Τσουκαλά, κατάφερε να μετατραπεί σε μία από τις πιο άρτια οργανωμένες κοινότητες της χώρας που καλύπτει πλήρως τις ενεργειακές της ανάγκες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και που δεν «τρομάζει» από τις οδυνηρές επιπτώσεις που έχει επιφέρει η μεγάλη οικονομική κρίση. Το χωριό είναι χτισμένο στις δυτικές πλαγιές του όρους Οθρυς, σε υψόμετρο 1.000 περίπου μέτρων και σε απόσταση 250 χλμ. από την Αθήνα και 40 χλμ. από τον Αλμυρό και κατοικείται από 700 κατοίκους που στη συντριπτική τους πλειονότητα απασχολούνται με την κτηνοτροφία απολαμβάνοντας οικογενειακά εισοδήματα που κυμαίνονται από 30.000 ευρώ ώς 100.000 ευρώ ετησίως.
Η αρχή της μεγάλης αλλαγής στην ποιότητα ζωής των φτωχών κτηνοτρόφων του ορεινού χωριού της Μαγνησίας, που κυριολεκτικά δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα μεγάλα αστικά κέντρα, ξεκίνησε το 1990, όταν ο μέχρι τότε υπάλληλος της ΔΕΗ Δημήτρης Τσουκαλάς αποφάσισε να αφήσει την Αθήνα, στην οποία έμενε επί 35 χρόνια, και να εγκατασταθεί μόνιμα στον τόπο όπου είχε γεννηθεί. Εκείνη την εποχή, η Ανάβρα δεν θύμιζε σε τίποτα το σύγχρονο χωριό στο οποίο έχει μετατραπεί σήμερα. Απογοητευμένοι από τις καταστροφές που είχε γνωρίσει ο τόπος τους (το 1943 είχε καεί από τους Ιταλούς, το 1956 είχε γκρεμιστεί ολοσχερώς από σεισμούς και το 1980 είχε υποστεί τεράστιες καταστροφές πάλι από σεισμούς), οι λιγοστοί κάτοικοι είχαν παραμελήσει το χωριό τους που έμοιαζε να είναι εγκαταλελειμμένο στο έλεος του Θεού. Είναι χαρακτηριστικό πως εκείνη την περίοδο, η Ανάβρα δεν διέθετε όχι μόνο εσωτερική οδοποιία, αλλά ούτε τμήμα αποκομιδής σκουπιδιών, ενώ οι 400 κάτοικοι είχαν φέρει τα ζώα τους μέσα σε εγκαταλειμμένα σπίτια και κυριολεκτικά συμβίωναν μαζί τους, με τη λάσπη και την έντονη δυσοσμία να κυριαρχούν σε κάθε σοκάκι.
Η εικόνα της περιοχής άρχισε να αλλάζει ριζικά όταν ο κ. Τσουκαλάς ανέλαβε τον ρόλο του κοινοτάρχη και παρά τις όποιες επιφυλάξεις, αλλά και την καχυποψία των ντόπιων προς το πρόσωπό του (που μέχρι τότε τον θεωρούσαν «ξένο»), τους έπεισε να βγάλουν τα ζώα από το χωριό και να τα μεταφέρουν σε σύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα.
Ο ίδιος δηλώνει «Δημιουργήσαμε τρία πρότυπα κτηνοτροφικά πάρκα, τα οποία βρίσκονται έξω από την Ανάβρα και έχουν όλες τις υποδομές (φως, νερό, τηλέφωνο). Στη συνέχεια παραχωρήσαμε τέσσερα στρέμματα σε κάθε κτηνοτρόφο, με την προϋπόθεση να κάνει μετεγκατάσταση των ζώων του από το χωριό στο πάρκο. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε καθώς είδε πως με τα ποιμνιοστάσια η δουλειά του γινόταν καλύτερα και πιο εύκολα. Στην πορεία, όλα τα ζώα εντάχθηκαν στη βιολογική κτηνοτροφία, ενώ δημιουργήσαμε και ένα σύγχρονο βιολογικό σφαγείο, με αποτέλεσμα οι κτηνοτρόφοι να αποκτήσουν υψηλά εισοδήματα και να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο. Σήμερα, όλοι έχουν αυξήσει τα ζώα τους, ενώ το χαμηλότερο οικογενειακό εισόδημα είναι 30.000 ευρώ και φτάνει μέχρι τα 100.000 ευρώ».
Σύγχρονες υποδομές, πράσινη ανάπτυξη και υψηλή ποιότητα ζωής
Είκοσι χρόνια μετά τις πρώτες «σωτήριες» αλλαγές, οι 700 κάτοικοι της Ανάβρας (ο πληθυσμός έχει διπλασιαστεί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια) μπορούν να αισθάνονται υπερήφανοι αφού πίστεψαν στο όραμα, επένδυσαν στην πράσινη ανάπτυξη και είδαν τους κόπους τους να δικαιώνονται.
Σήμερα, κανείς από τους κατοίκους δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα ανεργίας, τα ποσοστά εγκληματικότητας είναι μηδενικά, ενώ το χωριό-κόσμημα διαθέτει τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα, υπερσύγχρονο διώροφο παρκινγκ για εξήντα αυτοκίνητα, πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο, γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, γήπεδο 5Χ5, ΚΕΠ, λαογραφικό μουσείο, αναρριχητικά κέντρα, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων 400 τ.μ., δύο καταφύγια θηραμάτων, αλλά και ένα εκπληκτικό περιβαλλοντικό και πολιτισμικό πάρκο έκτασης 240 στρεμμάτων που θεωρείται από τα καλύτερα στην Ελλάδα και που καθημερινά δέχεται επισκέψεις σχολείων απ’ όλη τη χώρα. Οι μαθητές της Ανάβρας διδάσκονται τα μαθήματά τους σε ένα σύγχρονο και ολοκαίνουργιο κτίριο, ενώ στους εκπαιδευτικούς, αλλά και στους ιατρούς που επιλέγουν να εργαστούν στο χωριό παρέχεται δωρεάν διαμονή. Μάλιστα, αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται και η κατασκευή ενός γηροκομείου που θα θυμίζει σύγχρονο ξενοδοχείο. Επιπλέον, στην Ανάβρα λειτουργεί αιολικό πάρκο που παράγει ενέργεια 17MW και από το οποίο η κοινότητα εισπράττει 100.000 ευρώ ετησίως, ενώ σχεδιάζεται η δημιουργία ενός μικρού υδροηλεκτρικού εργοστασίου, με το έργο να βρίσκεται στο στάδιο της δημοπράτησης. Ομως, το πιο σημαντικό απ’ όλα τα έργα είναι ίσως το σύστημα τηλεθέρμανσης για όλο το χωριό, που θα λειτουργεί με πρώτη ύλη την κοπριά των ζώων, τα ξερά φύλλα και τα άχυρα. Ο προϋπολογισμός του πρωτοποριακού για τα ελληνικά δεδομένα συστήματος, του οποίου τη μελέτη έχει ήδη ολοκληρώσει το ΤΕΙ Κοζάνης, ανέρχεται στα 1.700.000 ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ. Με την ολοκλήρωση του έργου, οι κάτοικοι θα απολαμβάνου [Το υπερσύγχρονο νηπιαγωγείο του χωριού.] ν δωρεάν θέρμανση και ζεστό νερό μέσω ενός κεντρικού λέβητα, ενώ θα απαλλαγούν από τα έξοδα θέρμανσης (πετρέλαιο κ.λπ.).
«Ολοι θέλουν να έρθουν να μείνουν εδώ»
«Πλέον, από εδώ δεν φεύγει κανείς. Μόνο έρχονται» δηλώνει ο κ. Τσουκαλάς που μας αποκαλύπτει ότι τα νέα για την πρωτοφανή ανάπτυξη του χωριού έχουν διαδοθεί και δεν είναι λίγοι εκείνοι που θέλουν να έρθουν και να εγκατασταθούν μόνιμα στην Ανάβρα. Ο ίδιος μας λέει: «Δεχόμαστε πολλά τηλεφωνήματα και ηλεκτρονικά μηνύματα, κυρίως από νεαρά ζευγάρια που αγαπούν τη φύση και θέλουν να ζήσουν στην ύπαιθρο. Οσοι επικοινωνούν μαζί μας θέλουν να μάθουν πληροφορίες σχετικά με το χωριό και ενδιαφέρονται να μείνουν μόνιμα εδώ. Οι κάτοικοι της Ανάβρας είναι κτηνοτρόφοι, αλλά φυσικά υπάρχουν και άλλα επαγγέλματα που είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για το χωριό. Για παράδειγμα, θέλουμε να αναπτυχθούμε και στον τομέα του τουρισμού, ενώ μας χρειάζονται ένα κουρείο, ένας φούρνος, ένα παρασκευαστήριο τοπικών προϊόντων, αλλά και ένα βενζινάδικο καθώς αυτό που είχαμε έκλεισε πριν από έναν χρόνο. Το μόνο αρνητικό είναι πως θέλουν να μας ενσωματώσουν με τον δήμο Αλμυρού καθώς, απ’ ό,τι μαθαίνουμε, καμία κοινότητα δεν θα μείνει εκτός του σχεδίου “Καλλικράτης”. Εμείς πάντως θέλουμε να εξαιρεθούμε, όπως συνέβη και στον πρώτο “Καποδίστρια”, γιατί έχουμε δημιουργήσει ένα χωριό-πρότυπο που δεν πρέπει να ενσωματωθεί με κανέναν δήμο, γιατί κινδυνεύει να χαθεί και να “βουλιάξει”».