ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ: ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ – ΤΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΟΣΗΜΑ- ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Η υπόθεση των νέων υποβρυχίων ξεκινάει ήδη από τα τέλη του 1996.
-19 Δεκεμβρίου 1996. Το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο (ΑΝΣ) ενέκρινε τις Γενικές Επιχειρησιακές Απαιτήσεις των νέων Υποβρυχίων (Υ/Β).
-Απρίλιος 1997. Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού (ΓΕΝ) ξεκίνησε τη διερεύνηση της διεθνούς αγοράς, αποστέλλοντας αιτήσεις για την συγκέντρωση πληροφοριών όσον αφορά τις τεχνικές προδιαγραφές των Υ/Β σε οργανισμούς και Ναυπηγεία που είχαν πρόσφατα σχεδιάσει και ναυπηγήσει Υ/Β.
-Ιούλιος 1997-Νοέμβριος 1997, το ΓΕΝ συγκέντρωσε τις αιτηθείσες πληροφορίες από οργανισμούς και Ναυπηγεία για τις τεχνικές προδιαγραφές, που συμπληρώθηκαν με ειδικές παρουσιάσεις καθώς και με διευκρινίσεις επί όποιων συγκεκριμένων ζητημάτων κρίθηκε απαραίτητο. Ζητήθηκαν πληροφορίες για εννέα τύπους υποβρυχίων. Το ΓΕΝ αποκτά έτσι πλήρη εικόνα για το τι υπάρχει στη διεθνή αγορά.
-Δεκέμβριος 1997 η αρμόδια Διεύθυνση Εξοπλισμών του ΓΕΝ σε απόρρητο ενημερωτικό σημείωμα αποτυπώνει πλήρως την αξιολόγηση των συλλεγέντων πληροφοριών για όλους τους τύπους υποβρυχίων. Ήδη κατά την αρχική αξιολόγηση των βασικών τεχνικών και επιχειρησιακών χαρακτηριστικών διαπιστώνεται ότι μόνο το Υ/Β 214 πληροί όλες τις απαιτήσεις.
-22 Δεκεμβρίου 1997 το ΑΝΣ με βάση όλα τα παραπάνω στοιχεία ενέκρινε τις τροποποιήσεις στις επιχειρησιακές απαιτήσεις των νέων Υ/Β, καθορίζοντας ως ανελαστικές δύο από αυτές:α)το σύστημα αναερόβιας πρόωσης και β) το σύστημα διεύθυνσης βολής να βάλει και ελέγχει κατ ελάχιστον τα υπάρχοντα στο Π.Ν. όπλα. Με την ίδια απόφαση το ΑΝΣ απορρίπτει οριστικά τους τέσσερις από τους εννέα υποψήφιους τύπους Υ/Β, λόγω της πρώτης ανελαστικής απαίτησης (σύστημα αναερόβιας πρόωσης) και για τη δεύτερη ανελαστική απαίτηση (σύστημα διεύθυνσης βολής) απορρίπτει σε πρώτη φάση (που σημαίνει ότι οι εταιρείες μπορούσαν να επανέλθουν, αν αποδέχονταν επανασχεδιασμό του συστήματος βολής) άλλους τρεις υποψήφιους τύπους.
Με κριτήριο το βαθμό ανταπόκρισης σε 21 βασικές απαιτήσεις που καθόρισε το ΑΝΣ (συγκριτική αξιολόγηση) η κατάταξη του υποψήφιων τύπων ήταν: Πρώτο το Υ/Β S 214. Δεύτερο το Ολλανδικό MORAY. Τρίτο το Γαλλο-ισπανικό SCORPENE
-30 Μαρτίου 1998 το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε:
α) «Να επισπευσθούν οι διαδικασίες υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων που προβλέπονται από το ΕΜΠΑΕ (Ενιαίο Μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης και Εκσυγχρονισμού) 1996-2000 και να καταβληθεί προσπάθεια τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων όπως αυτά συζητήθηκαν στο ΚΥΣΕΑ».
β) «Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επιχειρησιακής αξιοποίησης των οπλικών συστημάτων που παραλαμβάνονται ώστε αυτά να καταστούν το ταχύτερο δυνατό ετοιμοπόλεμα- εκμεταλλεύσιμα».
γ) «Η σχεδίαση της προμήθειας των μειζόνων εξοπλιστικών προγραμμάτων και η απόφαση προμήθειας να γίνεται με προοπτική κάλυψης μακροχρόνιων αναγκών (10ετίας και πλέον) η δε υλοποίηση της προμήθειας σταδιακή, ώστε να επιτυγχάνονται συμφερότεροι όροι οικονομικοί- επενδυτικοί αλλά και να γίνεται ανάλογη πολιτικοστρατιωτική εκμετάλλευση.
δ) «Να υπάρξει η απαιτούμενη συνεργασία των Υπουργών Εθνικής Άμυνας, Εθνικής Οικονομίας και Εξωτερικών ώστε να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή πολιτικοοικονομική εκμετάλλευση.
-Μαΐος- Ιούνιος 1998 πραγματοποιήθηκαν επι τόπου επισκέψεις στελεχών του ΓΕΝ σε Ναυπηγεία και Εταιρείες.
-10 Ιουνίου 1998 το ΑΝΣ, μετά από αξιολόγηση των απαιτούμενων στοιχείων από οργανισμούς και Ναυπηγεία, καταλήγει σε πέντε τύπους Υ/Β (καταρτίζει δηλαδή τη «Short list»).
-11 Ιουνίου 1998 τo ΓΕΝ γνωστοποίησε στη Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών (ΓΔΕ) τον κατάλογο με τους πέντε υποψήφιους τύπους (Short list), καθώς και το τεχνικό σκέλος της αίτησης για υποβολή προσφοράς (RFP).
-16 Ιουνίου 1998 το ΓΕΝ πρότεινε την ναυπήγηση τριών νέων Υ/Β, με ναυπήγηση του πρώτου στο εξωτερικό και των δύο άλλων στην Ελλάδα.
--Από τις μέχρι τώρα διαδικασίες είναι σαφέστατο ότι το πρόγραμμα των νέων Υ/Β ξεκινάει με πρωτοβουλία του αρμόδιου Επιτελείου, δηλαδή του ΓΕΝ, το οποίο, μετά από εκτενή έρευνα αγοράς και αξιολόγηση των δεδομένων, καταλήγει σε πέντε υποψήφιους τύπους Υ/Β.
Από την συγκριτική αξιολόγηση των τεχνικών και επιχειρησιακών χαρακτηριστικών που εγκρίθηκαν από το ΑΝΣ προκύπτει σαφώς ότι όλοι οι υποψήφιοι τύποι εκτός από το S 214 δεν καλύπτουν κρίσιμες απαιτήσεις που έχει θέσει το Πολεμικό Ναυτικό, όπως πχ την ακτίνα δράσης εν καταδύσει με Α.Ι.Ρ. (σύστημα αναερόβιας πρόωσης) και την συνολική ακτίνα δράσης. Επίσης προκύπτει ότι οι άλλοι υποψήφιοι τύποι πλην του S 214 δεν καλύπτουν ανά περίπτωση και άλλα κρίσιμα χαρακτηριστικά.
Κατά συνέπεια, με βάση τα εγκεκριμένα από το Πολεμικό Ναυτικό χαρακτηριστικά μόνον ο τύπος S 214 είναι αποδεκτός.
-22 Ιουλίου 1998 το Συμβούλιο Άμυνας (Υπουργός, Υφυπουργός, Αρχηγοί ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ, ΓΕΑ, ΓΕΝ) αποφάσισε τα εξής: «Την προώθηση στο ΚΥΣΕΑ για ενημέρωση ή και λήψη αποφάσεων των παρακάτω εξοπλιστικών προγραμμάτων: Υποβρύχια (Ναυπήγηση Νέων Υ/Β (3+1 OPTION) και Εκσυγχρονισμός Υ/Β)».
-24 Ιουλίου 1998 το ΚΥΣΕΑ αποφασίζει να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα με συμπαραγωγή όλα τα μεγάλα προγράμματα ναυπήγησης του Πολεμικού Ναυτικού. Στο πλαίσιο αυτό, ανέθεσε στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά (Ε.Ν.Α.Ε.) τη ναυπήγηση των νέων Υ/Β και των 4 νέων Περιπολικών( Κανονιοφόρων), και στα Ναυπηγεία Ελευσίνας τη ναυπήγηση των 3 Πυραυλακάτων και του Πετρελαιοφόρου Στόλου.
Συγκεκριμένα για τα νέα Υ/Β το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε τα εξής:
«Εγκρίνεται η ναυπήγηση 3 νέων υποβρυχίων με δικαίωμα 1 ακόμη option. Η υλοποίηση του προγράμματος θα γίνει με ανάθεση στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΑΕ (ΕΝΑΕ).
Σε επόμενο ΚΥΣΕΑ να γίνει ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης του προγράμματος και την επιλογή του ξένου οίκου που θα συνεργασθεί με τα Ελληνικά Ναυπηγεία.».
-26 Αυγούστου 1998 τα Ε.Ν.Α.Ε. γνωστοποιούν στο ΥΠΕΘΑ τη συνεργασία τους με τον Γερμανικό Οίκο FERROSTAAL/HDW για εγκατάσταση και λειτουργία της υποδομής για κατασκευή υποβρυχίων στην Ελλάδα και προτείνουν την άμεση έναρξη του προγράμματος συμπαραγωγής των νέων Υ/Β με τη συνεργασία των Γερμανικών Ναυπηγείων FS/HDW.
-7 Οκτωβρίου 1998 το Συμβούλιο Άμυνας (ΣΑΜ) αποφάσισε τα εξής:
« α. Την προώθηση στο ΚΥΣΕΑ για λήψη αποφάσεων του προγράμματος :
Ναυπήγηση Νέων Υποβρυχίων
Σε συνέχεια της υπ’ αριθμ. 3/Σ.9/1998 απόφασης του ΚΥΣΕΑ, μετά από σχετική πρόταση από τα Ελληνικά Ναυπηγεία Α.Ε. (Ε.Ν.Α.Ε.) και την ανάγκη για άμεση έναρξη του προγράμματος ναυπήγησης των νέων υποβρυχίων:
Έγκριση για συνέχιση της διαδικασίας του προγράμματος με κατάθεση προσφοράς από τα Ελληνικά Ναυπηγεία Α.Ε. σε συνεργασία με το προτεινόμενο από αυτά ξένο οίκο FERROSTAAL/HDW.
-9 Οκτωβρίου 1998 το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε τα εξής :
Σε συνέχεια της υπ’ 3/Σ.9/1998 απόφασης του ΚΥΣΕΑ, μετά από σχετική πρόταση από τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε. (ΕΝΑΕ) και την ανάγκη για άμεση έναρξη του προγράμματος ναυπήγησης των νέων υποβρυχίων :
Ενέκρινε την συνέχιση της διαδικασίας του προγράμματος με κατάθεση προσφοράς από τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε. σε συνεργασία με τον προτεινόμενο από αυτά ξένο Οίκο FERROSTAAL/HOWALDTS WERKE DEUTSCHE WERFT (FS/HDW).
Πριν την τελική διαπραγμάτευση να τεκμηριωθεί το κόστος πρόσκτησης, με την συγκέντρωση-σύγκριση επαρκών και αξιόπιστων συγκριτικών στοιχείων και άλλων τύπων υποβρυχίων.
Σε επόμενο ΚΥΣΕΑ να γίνει εισήγηση για την τελική απόφαση.
-19 Νοεμβρίου 1998 το ΑΝΣ, μετά από τεχνική και επιχειρησιακή αξιολόγηση των τύπων 212 και 214 από επιτροπή αξιολόγησης του ΓΕΝ, αποφασίζει ότι προκρίνονται τα υποβρύχια τύπου 214 έναντι των τύπου 212, ως υπερέχοντα στον τεχνικο-επιχειρησιακό τομέα και προωθεί την απόφαση αυτή στη ΓΔΕ.
-11 Δεκεμβρίου 1998 ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, με βάση την απόφαση του ΚΥΣΕΑ (9/10/1998) και την απόφαση του ΑΝΣ (19/11/1998), ενέκρινε τον τρόπο υλοποίησης του προγράμματος ναυπήγησης 3 Υ/Β τύπου 214 και ενός Option με απευθείας ανάθεση, ως πρόγραμμα συμπαραγωγής, στην εταιρεία Ε.Ν.Α.Ε. σε συνεργασία με τα Γερμανικά ναυπηγεία FS/HDW
-26 Ιανουαρίου 1999 συνεδρίασε η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής με θέμα συζήτησης τα Εξοπλιστικά Προγράμματα στην οποία έγινε ενημέρωση από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και συζήτηση και για το πρόγραμμα των Υ/Β, για τις μέχρι τότε αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ, για την αναμενόμενη υποβολή προσφοράς από τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά σε συνεργασία με την Γερμανική FS/HDW. Η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής συνεδρίασε και πάλι με το ίδιο θέμα στις 3 Φεβρουαρίου 1999.
-28 Ιανουαρίου 1999 τα Ε.Ν.Α.Ε. υπέβαλαν την προσφορά.
-26 Φεβρουαρίου 1999 συγκροτήθηκε η Επιτροπή Τεχνικοοικονομικής Αξιολόγησης της Προσφοράς με συμμετοχή και εκπροσώπων του ΓΕΝ. Η Επιτροπή, μετά από αναλυτική αξιολόγηση της προσφοράς και των ΑΩ, υπέβαλε το σχετικό Πρακτικό τον Ιούλιο 1999.
-Ιούλιος 1999, μετά από ενημέρωση για τα περιεχόμενα στο Πρακτικό της Επιτροπής Αξιολόγησης ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας αποφάσισε να εισάγει το θέμα στο ΣΑΜ και στο ΚΥΣΕΑ.
-25 Ιουλίου 1999 το ΣΑΜ αποφάσισε:
«Την προώθηση στο ΚΥΣΕΑ για ενημέρωση και λήψη αποφάσεων επί του Προγράμματος Ναυπήγησης Νέων Υποβρυχίων. Συγκεκριμένα: «Σε συνέχεια των υπ’ αριθ. 3/Σ.9/24.7.98 (παρ. 2θ) και 1/Σ.11/9.10.98 (παρ. 2στ) αποφάσεων του ΚΥΣΕΑ πρόταση για την ανάθεση ναυπήγησης τριών (3) Υποβρυχίων Γερμανικού τύπου 214 στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε. (ΕΝΑΕ) με τη συνεργασία του Γερμανικού οίκου FERROSTAAL/HOWALDTS WERKE DEUTSCHE WERFT (FS/HDW)».
-26 Ιουλίου 1999 το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε σχετικά με το Πρόγραμμα Ναυπήγησης Νέων Υποβρυχίων τα εξής :
(1) Σε συνέχεια των υπ’ αριθ. 3/Σ.9/24.7.98 (παρ. 2θ) και 1/Σ.11/9.10.98 (παρ. 2στ) αποφάσεων του ΚΥΣΕΑ εγκρίνει την ανάθεση ναυπήγησης τριών (3) Υποβρυχίων Γερμανικού τύπου 214 στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε. (ΕΝΑΕ).
(2) Εγκρίνει τα Υποβρύχια να ναυπηγηθούν με τη συνεργασία του Γερμανικού οίκου FERROSTAAL/HOWALDTS WERKE DEUTSCHE WERFT (FS/HDW).
(3) Το θέμα του δικαιώματος προαίρεσης (OPTION) ενός (1) επιπλέον Υποβρυχίου θα αποφασιστεί αφού προηγουμένως αξιολογηθούν οι διάφορες εναλλακτικές περιπτώσεις ναυπήγησης στα ΕΝΑΕ ή στα Γερμανικά Ναυπηγεία, με εκτίμηση των προσφορότερων χρόνων παράδοσης και του τελικού κόστους.
(4) Να εξασφαλισθούν Αντισταθμιστικά Ωφελήματα.
(5) Εντέλλεται ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να μεριμνήσει για την εξασφάλιση των αναγκαίων πιστώσεων,
(6) Εξουσιοδοτεί τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας να ολοκληρώσει τις σχετικές διαδικασίες και να αναθέσει το πρόγραμμα το ταχύτερο δυνατόν».
-Ιουλίος 1999 ζητήθηκε από τα ΕΝΑΕ η υποβολή της βέλτιστης προσφοράς όσον αφορά το οικονομικό σκέλος και τους χρόνους υλοποίησης του προγράμματος.
-Ιουλίος 1999 κατατέθηκε η βελτιωμένη τελική πρόταση των ΕΝΑΕ.
-Ιούλιος 1999- Φεβρουάριος 2000 έγιναν διαπραγματεύσεις των όρων υλοποίησης του προγράμματος από την αρμόδια υπηρεσιακή επιτροπή. Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων η επιτροπή εισηγείται την κατακύρωση του προγράμματος.
-5 Φεβρουαρίου 2000, δώδεκα ημέρες πριν την υπογραφή της σύμβασης, συνεδρίασε η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής με θέμα συζήτησης τα Εξοπλιστικά Προγράμματα στην οποία έγινε ενημέρωση από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας με αναλυτικά στοιχεία για την σύγκριση του κόστους και των επιχειρησιακών χαρακτηριστικών για κάθε ένα τύπο Υποβρυχίου (Γερμανικό, Γαλλικό και Ολλανδικό).
-14 Φεβρουαρίου 2000 υπογράφτηκε η σύμβαση των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και της FS/HDW.
-15 Φεβρουαρίου 2000 υπογράφτηκε η κύρια σύμβαση μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των Ε.Ν.Α.Ε.
Η προκαταβολή του προγράμματος ανήλθε στο 11,2 % του συνολικού τιμήματος και οι επόμενες πληρωμές, όπως συμβαίνει με όλα τα σχετικά προγράμματα διεθνώς, αντιστοιχούσαν σε συγκεκριμένα ορόσημα της σύμβασης.
-5 Ιουλίου 2000 συνεδρίασε η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής με θέμα συζήτησης τα Εξοπλιστικά Προγράμματα στην οποία έγινε ενημέρωση από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας με αναλυτικά στοιχεία για τις συμβάσεις που υπογράφτηκαν και για το πρόγραμμα των Υ/Β.
-27 Φεβρουαρίου 2001 ξεκίνησε η κατασκευή του πρώτου υποβρυχίου τύπου 214 στα ναυπηγεία HDW στο Κίελο της Γερμανίας.
-16 Φεβρουαρίου 2002 (ενώ έχεί μεσολαβήσει αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ) το ΚΥΣΕΑ (με διαφορετική σύνθεση) αποφάσισε τα εξής :
Α. Την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος προμήθειας ενός (1) επιπλέον Υποβρυχίου (Υ/Β), με άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης (OPTION) της σύμβασης 012Β/00 μεταξύ ΥΠΕΘΑ/ΓΔΕ και Ε.Ν.Α.Ε., με σχετική τροποποίηση αυτής, έτσι ώστε να προβλεφθεί χρονική μετατόπιση των πληρωμών από το 2005 και μετά.
Β. Την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής και Γενικής Επισκευής τριών (3) Υ/Β τ. «ΠΟΣΕΙΔΩΝ», με δικαίωμα προαίρεσης (OPTION) για τον εκσυγχρονισμό- γενική επισκευή ενός (1) επιπλέον Υ/Β, με την υπογραφή σύμβασης, εντός του 2002 με τα Ε.Ν.Α.Ε., στην οποία να προβλεφθεί χρονική μετατόπιση των πληρωμών από το 2005 και μετά.
Γ. Αναθέτει στους Υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας, να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίηση της παρούσης απόφασης».
Δ 1 Αυτονόητα συμπεράσματα
Αυτονόητα συμπεράσματα από όλα τα παραπάνω είναι: Α) ότι η υπόθεση των Υ/Β ξεκίνησε με πρωτοβουλία και εισήγηση των αρμόδιων οργάνων του Πολεμικού Ναυτικού, το οποίο μέσω του ΑΝΣ προσδιόρισε και αξιολόγησε όλες τις τεχνικές, επιχειρησιακές και οικονομικές παραμέτρους και παρακολούθησε την πορεία του προγράμματος. Β) Όλες οι κρίσιμες αποφάσεις για το Πρόγραμμα των νέων Υποβρυχίων ελήφθησαν από το ΚΥΣΕΑ σε διαδοχικές συνεδριάσεις του.
Οι αποφάσεις όλων των αρμόδιων συλλογικών οργάνων (ΣΑΓΕ, ΣΑΜ) και του ΚΥΣΕΑ ήταν ΟΜΟΦΩΝΕΣ.
Συγκεκριμένα για το πρόγραμμα των Υ/Β το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε για τα εξής :
1. Την επίσπευση των εξοπλιστικών Προγραμμάτων (30-3-1998).
2. Την ναυπήγηση τριών (3) νέων Υποβρυχίων με δικαίωμα ενός ΟΡΤΙΟΝ (24-7-1998).
3. Την υλοποίηση του Προγράμματος με ανάθεση στα κρατικά τότε Ναυπηγεία Σκαραμαγκά (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε.) (24-7-1998).
4. Την συνεργασία των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά με ξένο Οίκο (24-7-1998).
5. Την συνέχιση της διαδικασίας του Προγράμματος με κατάθεση προσφοράς από τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε. σε συνεργασία από τον προτεινόμενο από αυτά ξένο Οίκο FS/HDW (9-10-1998).
6. Την Ανάθεση της ναυπήγησης τριών Υποβρυχίων Γερμανικού τύπου 214 στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε. (26-7-1999).
7. Τα Υποβρύχια να ναυπηγηθούν με την συνεργασία του Γερμανικού Οίκου FS/HDW (26-7-1999).
8. Εξουσιοδότησε τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας -και τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας- να ολοκληρώσει το πρόγραμμα το ταχύτερο δυνατόν, δηλαδή αφού το ΚΥΣΕΑ πήρε όλες τις σχετικές αποφάσεις εξουσιοδότησε τον Υπουργό να διεκπεραιώσει όλες τα διαδικαστικά και τεχνοκρατικά θέματα για την υπογραφή της σύμβασης (26-7-1999).
Άκης Τσοχατζόπουλος:"Άλλη μια μάχη."
Ο κ. Τσοχατζόπουλος πριν αρχίσει την κατάθεση του, ερωτηθείς από τους δημοσιογράφους πως βλέπει την όλη διαδικασία, ανέφερε: «Άλλη μια μάχη. Στην πολιτική όλα μπορεί να τα περιμένεις».
Χαρακτηριστικό της στάσης που προτίθεται να κρατήσει ο κ. Τσοχατζόπουλος στην Επιτροπή είναι το δηκτικό σχόλιο που έκανε στους δημοσιογράφους: «Έχει πολύ ενδιαφέρον και η άλλη επιτροπή (Εξοπλιστικών) που διερευνά την εκτέλεση σύμβασης για ένα ακόμα υποβρύχιο και την αναβάθμιση τριών ακόμα υποβρυχίων», σχόλιο που ερμηνεύτηκε ως αιχμή για τους διαδόχους του στο υπουργείο Άμυνας.onalert.gr