Οι «17» της ευρωζώνης συνήλθαν το απόγευμα, αμέσως μετά τη συνάντηση των «27». Στο «διάλειμμα» δόθηκαν συνεντεύξεις Τύπου από τους Σαρκοζί-Μέρκελ (κοινή) και Χέρμαν Βαν Ρομπάι, Ζοζέ Μπαρόζο. Η ελληνική πλευρά προτίμησε τη σιωπή.
Ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε ότι το ελληνικό πρόβλημα «πρέπει να τεθεί σε μια ρεαλιστική και μακροπρόθεσμη βάση». Και μαζί με την Α. Μέρκελ διαχώρισαν την Ιρλανδία και την Πορτογαλία –χώρες που ακολουθούν με επιτυχία τα προγράμματα εξυγίανσης των οικονομιών τους– από την Ελλάδα. Μάλιστα η Α. Μέρκελ παρατήρησε ότι κανένα πρόγραμμα για την Ελλάδα δεν πρόκειται να πετύχει εάν δεν καταβληθούν οι αναγκαίες προσπάθειες και μεταρρυθμίσεις. Και οι δύο συνέστησαν τη γνωστή συνταγή, να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Ελλάδας και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα. Αναφέρθηκαν επίσης στην περίπτωση της Ιταλίας, υπενθυμίζοντας ότι έχει πολύ υψηλό χρέος και πρέπει να πάρει και αυτή μέτρα.
Πολύ αργότερα στην Αίθουσα Τύπου ελληνικές κυβερνητικές πηγές διευκρίνισαν ότι οι διαπραγματεύσεις δεν αφορούν τον επίσημο τομέα, με άλλα λόγια τα δάνεια των εταίρων και του ΔΝΤ προς την Ελλάδα. Βέβαια, είπαν, αυτό μπορεί να γίνει «εν ευθέτω χρόνω». Προς το παρόν, λοιπόν, δεν αλλάζει τίποτα ως προς τη διάρκεια του χρόνου αποπληρωμής, την περίοδο χάριτος και το ύψος του επιτοκίου των δανείων.
Οσον αφορά τις επιπτώσεις του «κουρέματος» του χρέους στα ασφαλιστικά ταμεία, οι ίδιες πηγές προσπάθησαν να τις υποβαθμίσουν υποστηρίζοντας: «Η κάλυψη των αναγκών των ταμείων που διαθέτουν εθνικά ομόλογα είναι υποσύνολο»... Αλλωστε, πρόσθεσαν, «τα ασφαλιστικά ταμεία αποτελούν ειδική περίπτωση και δεν μπορούν να αποτελέσουν συστημικό κίνδυνο». Επίσης «τα χαρτοφυλάκια των ομολόγων τους δεν χρησιμοποιούνται για πληρωμές συντάξεων, αλλά μετέχουν σε ένα κοινό κεφάλαιο που διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος».
Είναι σαφές ότι αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως την κυβέρνηση είναι το ύψος του «κουρέματος» και οι διορθωτικές κινήσεις σε σχέση με τις αποφάσεις της 21ης Ιουλίου, ώστε να επιτευχθεί μια «πιο γενναία συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα» στη μείωση του χρέους...
Ενόψει, λοιπόν, της Τετάρτης μετά τη χθεσινή σύνοδο τα πράγματα έχουν ως εξής:
– «Κούρεμα»: Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 50%-60%. Πιθανότερο είναι το 50%, πάντα επί εθελοντικής βάσεως. Το Βερολίνο επιθυμεί σε υποχρεωτική βάση, αλλά δεν επιμένει προς το παρόν. Αλλωστε υπάρχει ο κίνδυνος του πιστωτικού γεγονότος. Το ερώτημα είναι αν θα ανταποκριθεί ο τραπεζικός τομέας σ' ένα «κούρεμα» της τάξης του 50%, προκειμένου να μειωθεί κατά 50 δισ. ευρώ το χρέος της χώρας.
– Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών: Μετά τις προχθεσινές διαβουλεύσεις με τον τραπεζικό τομέα υπάρχει μια καταρχήν συμφωνία. Το ύψος της θα ανέλθει σε 108 δισ. ευρώ. Η επιβάρυνση θα λειτουργήσει ιεραρχικά, όπως είπε η Α. Μέρκελ. Τον πρώτο λόγο θα έχουν οι ίδιες οι τράπεζες, αλλά σε περίπτωση που επιδειχθεί αδυναμία, θα αναλάβει το κράτος. Η τελευταία λύση θα είναι η Ε.Ε. μέσω του EFSF. Το επίπεδο των ιδίων πόρων κάθε τράπεζας θα πρέπει να είναι από τον Ιούνιο του 2012 της τάξης του 9%, όπως προβλέπει η συμφωνία Βασιλεία 3.
– EFSF: Αποσύρθηκε από το τραπέζι η γαλλική πρόταση που προέβλεπε τη χρηματοδότηση του ταμείου από την ΕΚΤ, μετά το όχι Γερμανίας, Ολλανδίας, Αυστρίας και ορισμένων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Η Γαλλία επομένως έκανε πίσω. Τόσο ο Νικολά Σαρκοζί όσο και η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ στη συνέντευξη Τύπου τάχθηκαν υπέρ της διατήρησης της ανεξαρτησίας της ΕΚΤ.
Στο τραπέζι παρέμειναν δύο προτάσεις: 1) Η δημιουργία ενός ασφαλιστικού μηχανισμού, ώστε το ταμείο να μπορεί να εγγυάται μέρος των ομολόγων που εκδίδουν τα «αδύναμα» κράτη-μέλη για να καθησυχαστούν οι αγορές – πρόκειται για γερμανική πρόταση. 2) Δημιουργία ενός ειδικού ταμείου (special purpose vehicule) στο πλαίσιο του ΔΝΤ. Προβλέπεται συνδυασμός του εν λόγω ταμείου με το EFSF.