ΓΕΩΠΟΝΟΣ Μ.sc. Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης
ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. ΤΟΜΕΑΣ ΕΡΓΩΝ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
Επιστημονική ονομασία: Rosmarinus officinalis
Κοινή ονομασία: Δενδρολίβανο
Οικογένεια: LABIATAE
Οι περισσότερες πηγές ερμηνεύουν το λατινικό όνομα Rosmarinus ως "δροσιά της θάλασσας".
Καταγωγή και ΕξάπλωσηΤο δενδρολίβανο Αυτοφύεται στη Μεσόγειο, ευδοκιμεί σε μεγάλες περιοχές της νότιας Ευρώπης και καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο.
Αποδόσεις
Η απόδοση του δενδρολίβανου σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται περίπου σε 20-80 κιλά / εκτάριο (2-8 κιλά ανά στρέμμα) Ως ποσοστό επί της νωπής χλωρής μάζας η απόδοση αυτή σε αιθέριο έλαιο είναι 0,2-1,3%. Η απόδοση σε ξηρή δρόγη κυμαίνεται περίπου σε 2000 κιλά / εκτάριο (1 εκτάριο=10 στρέμματα). Κορυφαίες περιοχές καλλιέργειας δενδρολίβανου είναι οι χώρες της Μεσογείου, της Βόρειας Αφρικής, η Αγγλία, το Μεξικό και οι ΗΠΑ.
Περιγραφή του φυτού
Το δενδρολίβανο είναι ένα αειθαλές, θαμνώδες αρωματικό φυτό που αυξάνεται σε ύψος από 1 έως 2 m, με μια μοναδική χαμηλού τόνου αρωματική οσμή καμφοράς. Τα όρθια στελέχη χωρίζονται σε πολλά μακριά, λεπτά κλαδιά τεφρού χρώματος με φολιδωτό φλοιό.
Τα κλαδιά φέρουν αντίθετα, γυαλιστερά, παχιά δερματώδη φύλλα, σκούρου πράσινου χρώματος στο επάνω μέρος τους και χνοώδη λευκά στο κάτω.
Τα άνθη είναι μικρά, με απαλό έως βαθύ μπλέ χρώμα. Στους κάλυκες τους βρίσκονται πολλά από τα πτητικά αιθέρια έλαια του.
Τα μέρη που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αιθέριου ελαίου είναι τα φύλλα μαζί με τους μίσχους αλλά και τα άνθη. Το έλαιο του δενδρολίβανου, που αποστάζεται από τα άνθη, σύμφωνα με τις οδηγίες της Βρετανικής φαρμακοποιίας, είναι ανώτερο από το έλαιο που λαμβάνεται μόνο από τα στέλεχη και τα φύλλα.
Σχεδόν όλα τα αιθέρια έλαια του εμπορίου προέρχονται από απόσταξη των στελεχών και των φύλλων του φυτού πριν την άνθηση, οπότε είναι έντονη και η μυρωδιά της καμφοράς.
Ποικοιλίες
Πολλές ποικιλίες είναι διαθέσιμες όπως οι Benenden Blue, Flora Rosa, Tuscan Blue, Majorca Pink, Arp, Albiflorus, Hundington Carpet, McConnels Blue, Irene, Holly Hyde Hill Hurdy και πολλές άλλες. Για εμπορικούς σκοπούς, διακρίνουμε τρεις κύριους τύπους ανάλογα με τις χημικές ιδιότητες του κύριου συστατικού τους, αλλά και τις γεωγραφικές περιοχές που κυριαρχούν.
Camphora-Borneol (Ισπανία)
1,8 Cineol (Τυνησία)
Verbenone (Γαλλία)
Οι 1,8 Κινεόλη και Verbenone είναι δύο από τους πολλά υποσχόμενους τύπους, τα αιθέρια έλαια των οποίων υπόσχονται να έχουν μεγάλο εμπορικό αντίκτυπο στις μελλοντικές αγορές. …..A ΄ ΜΕΡΟΣ
Θερμοκρασία ανάπτυξης.
Το δενδρολίβανο είναι ένα ανθεκτικό, εύκρατο φυτό που αντέχει τον παγετό. Αναπτύσσεται καλά σε θερμοκρασίες ημέρας 20-25 oC και είναι πολύ ευπροσάρμοστο. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας.
Βροχόπτωση
Σε περιοχές με χαμηλές βροχοπτώσεις προκειμένου να εδραιωθούν πλήρως τα φυτά και να αποκτήσουν ισχυρό ριζικό σύστημα είναι απαραίτητη η χορήγηση τους με συμπληρωματικό νερό άρδευσης. Σε περιοχές με βροχοπτώσεις πάνω από 500 mm και εφόσον τα φυτά έχουν εγκατασταθεί πλήρως η καλλιέργεια μπορεί να συνεχίσει με ελάχιστες αρδεύσεις σε κρίσιμα στάδια. Σε πιο υγρές περιοχές είναι απαραίτητο να στραγγίζεται το έδαφος και να μην συγκρατεί υγρασία.
Εδαφικές απαιτήσεις
Η καλλιέργεια του δενδρολίβανου μπορεί να αποδώσει επιτυχώς σε καλά αποστραγγιζόμενα αμμώδη έως αργιλλοπηλώδη εδάφη με pH 5.5-8. Ποσοστό αργίλου στο έδαφος μέχρι 30% μπορεί να είναι ανεκτό από την καλλιέργεια.
Πολλαπλασιασμός
Το δενδρολίβανο πολλαπλασιάζεται με σπόρους, μοσχεύματα, καταβολάδες ή με διαίρεση των ριζών. Ο πολλαπλασιασμός με σπόρο είναι εφικτός πλην όμως χρονοβόρος. Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα προτιμάται. Μοσχεύματα μήκους 10-15 εκ. λαμβάνονται από βλαστούς μητρικής φυτείας, στα οποία αφαιρούνται τα 2/3 των φύλλων και στην συνέχεια κατά το ήμισυ έως τα δύο τρίτα του μήκους τους, φυτεύονται σε κατάλληλο υπόστρωμα στο ριζωτήριο. Ορμόνη ριζοβολίας σε συνδυασμό με τις κατάλληλες συνθήκες ριζωτηρίου θα βοηθήσει στον σχηματισμό ρίζας σε 2 – 4 εβδομάδες.
Προετοιμασία εδάφους
Το δενδρολίβανο δεν αναπτύσσεται καλά σε βαριά αργιλώδη εδάφη. Εάν το ποσοστό αργίλου είναι πολύ υψηλό απαιτείται η διόρθωση της δομής του εδάφους με προσθήκη φυσικού υλικού κατάλληλης κοκκομετρίας. Επίσης προσθήκη οργανικών σκευασμάτων θα λειτουργήσουν ευεργετικά για την καλλιέργεια. Αυτό που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι αρωματικά φυτά που καλλιεργούνται σε εδάφη που κατεργάζονται και βελτιώνονται με ορθές φυσικές πρακτικές βελτίωσης αποδίδουν αιθέρια έλαια υψηλής ποιότητας και μεγάλης ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο. ....Α ΜΕΡΟΣ Συνεχίζεται