Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης που ξεκίνησαν στην Καρδαμύλη παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μάνης κ.κ. Χρυσόστομος και των Δημάρχων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης κ.κ. Ανδρεάκου και Γιαννημάρα.
Συγκινητικές και φέτος ήταν οι στιγμές της άφιξης στην πλατεία της Καρδαμύλης όπου στον Πύργο των Μούτρζινων –Τρουπάκηδων έφτασαν οι καπεταναίοι της Μάνης. Ακολούθησε η απόδοση τιμών στην μνήμη των ηρώων του ΄21 και στη συνέχεια στον ιστορικό χώρο του Αγίου Σπυρίδωνα ο πρέσβης ε.τ. κ. Ηλίας Κατσαρέας εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας. Μετά το προσκλητήριο των Μανιατών που συμμετείχαν στην κατάληψη της Καλαμάτας και στον Ιερό Αγώνα του 21 ακολούθησε αναπαράσταση της συνάντησης των καπεταναίων και της ιστορικής τους απόφασης.
Ιδιαίτερες στιγμές, ιστορικής μνήμης, έζησαν όσοι παρακολούθησαν την επιστημονική ημερίδα ΝΟΣΤΟΣ 2012 «Η Διασπορά των Μανιατών», που πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του Γυθείου, μία ημερίδα υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και του Πανεπιστημίου του Κάλλιαρι.
Το καράβι του ΝΟΣΤΟΥ φέτος αγκυροβολεί στο Γύθειο. Αντιπροσωπείες από την Σαρδηνία και την Κορσική βρίσκονται στη Μάνη, ενδυναμώνοντας ακόμα περισσότερο τους ισχυρούς δεσμούς που ενώνουν τις τρεις περιοχές.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ήσαν οι εισηγήσεις από σημαντικότατες προσωπικότητες των γραμμάτων στην τιμητική συνεδρία μίλησαν ο Μισέλ Στεφανόπολι, Ιστορικής-Ερευνητής με θέμα: «Οι Έλληνες Μανιάτες στην Κορσική, από το Οίτυλο στο Κοργκέζε». Ο λόγος του, σε άπταιστα ελληνικά παρά την μεγάλη του ηλικία, καθήλωσε.
Ακολούθησε ο Καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κάλλιαρι Στέφανο Πίρα με θέμα: «Μεσογειακή Διασπορά: η ουτοπία των Ελλήνων στη Σαρδηνία του 18ου αιώνα».
Ο δικηγόρος Γρηγόριος Λαζαράκος, Δικηγόρος- Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Παν/μίου HUMBOLDT (Βερολίνου) – Αναπληρωματικό μέλος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα μίλησε με θέμα: «Μάνη και Ελληνισμός: τα ιδανικά των προγόνων και ο κίνδυνος απώλειας της εθνικής και ανθρώπινης αξιοπρέπειας των απογόνων».
Ο συγγραφέας- ιστορικός ερευνητής Ντον Μακφαίηλ αναφέρθηκε στους Μανιάτες Μετανάστες στην Αμερική 1896-1920.
Ο εκπαιδευτικός, συγγραφέας ιστορικός ερευνητής Νικόλαος Μαραμπέας αναφέρθηκε στις μετακινήσεις των Μανιατών από και προς την Μάνης- η περίπτωση μετανάστευσης των Μεδίκων του Πραστείου.
Τον κύκλο των εισηγήσεων έκλεισε ο Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας Γιάννης Κορίνθιος ο οποίος και μίλησε στον Υπόδουλο και Απόδημο Ελληνισμό κατά την τουρκοκρατία, συγκοινωνούντα δοχεία και κοινό όραμα της ελευθερίας.
Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισε ο πρόεδρος του Νομικού Προσώπου Πολιτισμού και Περιβάλλοντος κ. Μιχάλης Αγριόδημας, ενώ με θερμά λόγια αναφέρθηκαν στην ημερίδα και στους στόχους της στους χαιρετισμούς τους ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μάνης κ.κ. Χρυσόστομος, ο Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού κ. Πέτρος Παναγιωτόπουλος, ο οποίος μάλιστα μετέφερε και τον χαιρετισμό του Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Δημήτρη Δόλλη, ο Δήμαρχος Ανατολικής Μάνης κ. Πέτρος Ανδρεάκος, ο Δήμαρχος Μοντρέστα Σαρδηνίας κ. Αντόνιο Ζέντα- για μια ακόμα φορά βρίσκεται στη Μάνη- και ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων κ. Γεώργιος Μαντζαρλής.
Δυστυχώς, λόγω ξαφνικής ίωσης, στην ημερίδα δεν παρευρέθη μία εμβληματική μορφή και προσωπικότητα της Μάνης ο Δικαίος Βαγιακάκος, επιφανής γλωσσολόγος και ιστορικός, Επίτιμος Γενικός Διευθυντής του Ιστορικού Λεξικού της ελληνικής γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών, Μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Ονομάτων και Τοπωνυμιών (Βέλγιο) , Πρόεδρος της εταιρείας λακωνικών σπουδών.
Οι εισηγήσεις και τα πρακτικά της ημερίδας θα αποτελέσουν υλικό για την έκδοση βιβλίου για την διασπορά των Μανιατών, έργο το οποίο θα αναλάβει η Καψάλειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Γυθείου.
Τους παρευρισκόμενους ταξίδεψαν με τις νότες τους τραγούδια της ξενιτιάς.