Η περιοχή της Πύλου είναι η μοναδική περιοχή της Ευρώπης όπου ζει ο Αφρικανικός Χαμαιλέοντας.
Το χαρακτηριστικό του χαμαιλέοντα είναι ότι αλλάζει χρώματα, το οποίο του χρησιμέυει ως καμουφλάζ, σαν ρυθμιστής θερμοκρασίας σώματος και ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ του είδους. Τρέφεται με έντομα τα οποία πιάνει με τη μακριά και κολλώδη γλώσσα του.
Η αναπαραγωγική του περίοδος ξεκινάει τον Αύγουστο όπου τα αρσενικά και θηλυκά εγκαταλείπουν την περιοχή τους σε αναζήτηση συντρόφου. Το ζευγάρωμα γίνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Τα θηλυκά ξεκινούν να γεννούν τα αυγά τους (30-40 κατά μέσο όρο) το Φθινόπωρο στις αμμώδεις εκτάσεις της περιοχής.
Η επώαση μέσα στην άμμο διαρκεί 11 μήνες.
Ετσι τα νεοσσά εκκολάπτονται το επόμενο καλοκαίρι. Το μέγεθος κατά την εκκόλαψη είναι 6cm και πριν ξεκινήσει ο χειμώνας θα το διπλασιάσουν . Τότε θα σταματήσουν να μεγαλώνουν μέχρι την επόμενη Ανοιξη όταν θα ξαναρχίσουν να τρέφονται. Μετά τη χειμερία νάρκη το μέγεθός τους θα φτάσει τα 37cm, μέγεθος που τα κάνει έτοιμα για την πρώτη αναπαραγωγή.
Οι χαμαιλέοντες στην Ευρώπη βρίσκονται στις περιοχή της Νοτίου Ιβηρικής Χερσοννήσου, στην Μάλτα, στην Κύπρο και σε ελληνικά νησιά με τον μοναδικό πληθυσμό στη ηπειρωτική Ελλάδα στην Πύλο.
Οι χαμαιλέοντες της Πύλου αναφέρθηκαν και περιγράφτηκαν για πρώτη φορά το 1989 (Boehme 1989) στη ταξονομία του Ευρωπαϊκού χαμαιλέοντα (Chamaeleo chamaeleon).
Οι φυσικοί του εχθροί είναι οι αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, φίδια και αρπακτικά πουλιά. Οι πιο επικίνδυνοι εχθροί του είναι οι γάτες, οι σκύλοι και οι άνθρωποι.
Η αυξανόμενη τουριστική κίνηση στη περιοχή σε συνδιασμό με την έλλειψη ενός σχεδίου διαχείρισης επισκεπτών αποτελούν σημαντική απειλή για την μελοντική προστασία του βιοτόπου.
Ο άνθρωπος επίσης προκαλεί μεγάλη ζημιά στο βιότοπο του χαμαιλέοντα μετατρέποντάς τον σε αγροτική γη. Τα μηχανήματα που χρησιμοποιούν για το όργομα, σκοτώνουν πολλούς νεοσσούς που ζουν στο ψηλό χορτάρι και καταστρέφουν τις λιγοστές φωλιές που έγιναν στα χωράφια. Η χρήση φυτοφαρμάκων, παρασιτοκτόνων, λιπασμάτων κλπ. είναι πολύ διαδεδομένη στη περιοχή με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος αυτές οι βλαβερές ουσίες να αποθηκεύονται στον οργανισμό του χαμαιλέοντα μέσω της τροφής τους, των εντόμων.
Τέλος το λαθρεμπόριο σπανίων ειδών, το οποίο έχει οδηγήσει πολλά ζώα στα όρια της εξαφάνισης, αποτελεί απειλή και για τον Αφρικανικό Χαμαιλέοντα..ornithologiki.gr
Με ειδική άδεια και σε συνεργασία με ερευνητικά ιδρύματα και
εξελίσσεται ταπό το 1998 συστηματικό πρόγραμμα μελέτης και προστασίας
του είδους και ενημέρωσης των κατοίκων για την σημασία ύπαρξής του στη
περιοχή.
Ο χαμαιλέοντας ζει σε δενδρώδη βλάστηση και είναι ερπετό που
προσαρμόζεται σε ζεστά κλίματα. Σαν ετεροθερμικά ζώα, είναι δραστήρια
κατά τις ζεστές εποχές ενώ τον υπόλοιπο χρόνο αποσύρονται μέσα στους
θάμνους και είναι πολύ λιγότερο δραστήρια ή καθόλου δραστήρια.Το χαρακτηριστικό του χαμαιλέοντα είναι ότι αλλάζει χρώματα, το οποίο του χρησιμέυει ως καμουφλάζ, σαν ρυθμιστής θερμοκρασίας σώματος και ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ του είδους. Τρέφεται με έντομα τα οποία πιάνει με τη μακριά και κολλώδη γλώσσα του.
Η αναπαραγωγική του περίοδος ξεκινάει τον Αύγουστο όπου τα αρσενικά και θηλυκά εγκαταλείπουν την περιοχή τους σε αναζήτηση συντρόφου. Το ζευγάρωμα γίνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Τα θηλυκά ξεκινούν να γεννούν τα αυγά τους (30-40 κατά μέσο όρο) το Φθινόπωρο στις αμμώδεις εκτάσεις της περιοχής.
Η επώαση μέσα στην άμμο διαρκεί 11 μήνες.
Ετσι τα νεοσσά εκκολάπτονται το επόμενο καλοκαίρι. Το μέγεθος κατά την εκκόλαψη είναι 6cm και πριν ξεκινήσει ο χειμώνας θα το διπλασιάσουν . Τότε θα σταματήσουν να μεγαλώνουν μέχρι την επόμενη Ανοιξη όταν θα ξαναρχίσουν να τρέφονται. Μετά τη χειμερία νάρκη το μέγεθός τους θα φτάσει τα 37cm, μέγεθος που τα κάνει έτοιμα για την πρώτη αναπαραγωγή.
Οι χαμαιλέοντες στην Ευρώπη βρίσκονται στις περιοχή της Νοτίου Ιβηρικής Χερσοννήσου, στην Μάλτα, στην Κύπρο και σε ελληνικά νησιά με τον μοναδικό πληθυσμό στη ηπειρωτική Ελλάδα στην Πύλο.
Οι χαμαιλέοντες της Πύλου αναφέρθηκαν και περιγράφτηκαν για πρώτη φορά το 1989 (Boehme 1989) στη ταξονομία του Ευρωπαϊκού χαμαιλέοντα (Chamaeleo chamaeleon).
Μόλις το 1998 αναγνωρίσθηκε ότι ανήκει σε ένα δεύτερο είδος, τον
Αφρικανικό χαμαιλέοντα (Chamaeleo africanus, Boehme et al 1998) που στην
Ευρώπη βρίσκεται μόνο στην Πύλο.
Το μέγεθος του είδους μπορεί να φτάσει τα 47.5 cm (συνολικό μήκος),
πολύ μεγαλύτερο από τον Ευρωπαϊκό χαμαιλέοντα που φτάνει στην Ιβηρική
χερσόνησο μόλις τα 29 cm.
Απειλές για το Χαμαιλέοντα!!
Ο χαμαιλέοντας είναι ένα αργοκίνητο ζώο με μόνο όπλο κατά των
θηρευτών την ικανότητά του να αλλάζει χρώματα ανάλογα με το γύρω
περιβάλλον. Το ζώο είναι πολύ ευάλωτο όταν βρίσκεται στο έδαφος γιατί
γίνεται εύκολα αντιληπτό από θηρευτές αφού δε μπορεί να κρυφτεί.
Οι φυσικοί του εχθροί είναι οι αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, φίδια και αρπακτικά πουλιά. Οι πιο επικίνδυνοι εχθροί του είναι οι γάτες, οι σκύλοι και οι άνθρωποι.
Οι ανθρωπογενείς πιέσεις:
Η ανεξέλεγκτη διέλευση τροχοφόρων πάνω στην παραλία αποτελεί μία από
τις ανθρωπογενής πιέσεις που δέχεται ο βιότοπος του χαμαιλέοντα. Η
καταστροφή των ίδιων των φωλιών από τη συμπίεση του αυγοθαλάμου από τα
διερχόμενα 4χ4 ή αγροτικά οχήματα και η καταστροφή της παράκτιας
βλάστησης, έχουν άμεσες αρνητικές επιτπώσεις στην επιβίωση του είδους.Η αυξανόμενη τουριστική κίνηση στη περιοχή σε συνδιασμό με την έλλειψη ενός σχεδίου διαχείρισης επισκεπτών αποτελούν σημαντική απειλή για την μελοντική προστασία του βιοτόπου.
Ο άνθρωπος επίσης προκαλεί μεγάλη ζημιά στο βιότοπο του χαμαιλέοντα μετατρέποντάς τον σε αγροτική γη. Τα μηχανήματα που χρησιμοποιούν για το όργομα, σκοτώνουν πολλούς νεοσσούς που ζουν στο ψηλό χορτάρι και καταστρέφουν τις λιγοστές φωλιές που έγιναν στα χωράφια. Η χρήση φυτοφαρμάκων, παρασιτοκτόνων, λιπασμάτων κλπ. είναι πολύ διαδεδομένη στη περιοχή με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος αυτές οι βλαβερές ουσίες να αποθηκεύονται στον οργανισμό του χαμαιλέοντα μέσω της τροφής τους, των εντόμων.
Τέλος το λαθρεμπόριο σπανίων ειδών, το οποίο έχει οδηγήσει πολλά ζώα στα όρια της εξαφάνισης, αποτελεί απειλή και για τον Αφρικανικό Χαμαιλέοντα..ornithologiki.gr