Λένε ότι στα απορρίμματα μιας κοινωνίας μπορεί κανείς να διακρίνει το επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού.
Σήμερα,
στις μικρές αγγελίες που δημοσιεύονται στις εφημερίδες ή το Διαδίκτυο
αποτυπώνεται ανάγλυφα η σκληρή πραγματικότητα της κρίσης. «ΠΩΛΕΙΤΑΙ»:
εκεί που συνταξιούχοι, άνεργοι, νεόπτωχοι ακόμα και οικογένειες που τα
βγάζουν πέρα αλλά αγωνιούν για το μέλλον, πωλούν ό,τι μπορούμε να
φανταστούμε, για να συμπληρώσουν το απειλητικά μειούμενο εισόδημά τους.
Την ίδια ώρα νέες συνήθειες αναπτύσσονται, όπως η συγκατοίκηση -όχι
πλέον μόνο φοιτητών- αλλά ακόμα και ηλικιωμένων ανθρώπων.
Περιδιαβαίνοντας
τις μικρές αγγελίες, το πρώτο που καταλαβαίνεις είναι ότι «βγαίνει στο
σφυρί», ακόμα και για μερικές δεκάδες ευρώ, οτιδήποτε δεν χρειάζεται
άμεσα. Πράγματα που παλαιότερα μπορεί να αναπαύονταν σε μια αποθήκη ή
ένα πατάρι, τώρα προωθούνται προς πώληση.
Διάφορα «αξεσουάρ»
αυτοκινήτου, από παιδικό κάθισμα και ζαντολάστιχα μέχρι κουκούλες για το
όχημα και περίτεχνα λεβιέ ταχυτήτων, πάσης φύσεως παιχνιδομηχανές,
εργαλεία και μικροέπιπλα, καθώς και πολλά παιχνίδια και είδη παιδικά, τα
οποία αντί να χαριστούν όπως παλαιότερα, τώρα «αναζητούν αγοραστή». Και
δίπλα τους πολλές εγκυκλοπαίδειες, δίσκοι βινυλίου, κάθε είδους
συλλογές και είδη μοντελισμού.
Αλλά
δίπλα σε αυτά τα αχρείαστα πλέον (που άλλη τύχη θα είχαν προ κρίσης)
διαβάζει κανείς για μια σειρά πράγματα που μπορεί να μην έχουν άμεση
χρήση, αλλά μόνο άχρηστα δεν είναι. Φορτωμένα με αναμνήσεις και
προσωπικές ή οικογενειακές ιστορίες, βγαίνουν τώρα «στο σφυρί».
Οπως,
για παράδειγμα, ένα προπολεμικό έπιπλο βιτρίνα, αντίκα άριστα
συντηρημένη.
Ή εκείνο το σπαθί, που ποιος ξέρει εάν είχε αγοραστεί κι
αυτό ή ήταν τιμημένο συμπλήρωμα μιας στολής. Ή ένας αναπτήρας του 1945,
που σίγουρα άναψε πολλά στυφά τσιγάρα δύσκολων εποχών. Ακόμα και το
χαριτωμένο αρκουδάκι μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας το 1980, ο
Μίσα.
Ή τα δύο «αυθεντικά» (σύμφωνα με την αγγελία) αυτόγραφα του Πελέ,
φυλαγμένα από το 1960. Και μαζί ένα μεταπολεμικό τύμπανο παρελάσεως, που
«χρησιμοποιήθηκε σε δεκάδες μαθητικές παρελάσεις στην Αθήνα και έκανε
να “ψηλώνουν” πολλούς μαθητές που το χτυπούσαν», σύμφωνα με τη γλαφυρή
αγγελία.
Και δίπλα σε αυτά τα αντικείμενα που μπορεί να θερμαίνουν τις
ψυχές, αρχίζουν πλέον να εκποιούνται και πράγματα που ζεσταίνουν άμεσα
τις ζωές. Από ρούχα μέχρι σόμπες και από απαραίτητα έπιπλα μέχρι ένα
όχημα που δεν μπορεί πλέον να συντηρηθεί, οι μικρές αγγελίες πια
γεμίζουν και με αντικείμενα που συνδέονται άμεσα με το επίπεδο
διαβίωσης.
Με ειδικές προδιαγραφές
Αποκαλυπτική
εικόνα, που δείχνει την αλλαγή που έχει επιφέρει η πρωτοφανής κρίση και
ύφεση, είναι η εμφάνιση στις σελίδες (έντυπες ή ηλεκτρονικές) της
κατηγορίας «αναζήτηση συστέγασης - συγκατοίκησης». Μπορεί να μην είναι
ακόμα εκτεταμένη, αλλά είναι εντυπωσιακή η σύνθεσή της.
Ενώ μέχρι τώρα η
συγκατοίκηση είχε συνδεθεί με τους φοιτητές - σπουδαστές, που σπούδαζαν
μακριά από τον τόπο καταγωγής τους, τώρα η επιδίωξη συστέγασης
αναπτύσσεται σε όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές κατηγορίες.
Εντυπωσιακό είναι το στοιχείο ότι πλέον συγκάτοικο αναζητούν και
συνταξιούχοι, οι οποίοι έχοντας μείνει μόνοι τους, δεν μπορούν πλέον να
συντηρήσουν τα σπίτια τους. Και δεν μιλάμε για πολύ μεγάλα σπίτια, που
θα παρείχαν και μια σχετική άνεση στη συγκατοίκηση.
Οπου αναφέρονται το
εμβαδόν ή περιγραφές των διαμερισμάτων βλέπουμε διαμερίσματα, από 75-100
τετραγωνικά μέτρα, ή απλά με δύο κρεβατοκάμαρες. Σίγουρα η συγκατοίκηση
στην τρίτη ηλικία δεν είναι εύκολη υπόθεση, αν και μερικές φορές φέρνει
και μια συντροφιά, που σπάει τη μοναξιά. Στην ανάγκη της συγκατοίκησης
μπαίνουν όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι ή επαγγελματίες, που πηγαίνουν
σε μια περιοχή και αναζητούν φτηνότερο νοίκι, στα επίπεδα των 150 - 200
ευρώ.
Αλλά και άνθρωποι που ζουν μόνοι τους σε ένα σπίτι, που μπορεί να
στεγάσει και άλλον. Το ότι οι σχετικές αγγελίες περιλαμβάνουν συνήθως
την αυστηρή υποσημείωση «μόνο σοβαρές προτάσεις» ή ακόμα και
συγκεκριμένες προδιαγραφές («προτιμούνται αξιωματικοί των ενόπλων
δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας») δείχνει ότι η συγκατοίκηση, ειδικά
για τις μεγαλύτερες ηλικίες, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η κρίση μάς
φέρνει πιο κοντά, αλλά αυτό ίσως δεν είναι πάντα ευχάριστο...
Η Καθημερινή (Γιάννης Ελαφρός)