Τα
νοσήματα που μεταδίδονται από τα έντομα και ειδικότερα από τα
κουνούπια, περισσότερο τώρα το καλοκαίρι, έχουν μπει πλέον στην
καθημερινή ατζέντα της δημόσιας υγείας στη χώρα μας.
Συγκεκριμένα,
την τελευταία διετία (2010 - 2011) υπήρξαν στην Ελλάδα εξάρσεις
κρουσμάτων λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ενώ ένα άλλο νόσημα
που μεταδίδεται από τα κουνούπια, η ελονοσία, έχει αναδυθεί σε μείζον
πρόβλημα δημόσιας υγείας.
Η
πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας κυρία Τζένη
Κουρέα-Κρεμαστινού εστιάζει στην ελονοσία και αναφέρεται στα
επιδημιολογικά δεδομένα για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου το
2011.
Το
2011 στην Ελλάδα παρατηρήθηκαν λιγότερα κρούσματα λοίμωξης από τον ιό
του Δυτικού Νείλου σε σχέση με το 2010, αλλά υπήρξε διασπορά τους
νοτιότερα, καθώς και εντός αστικού περιβάλλοντος στην Αττική. Το
φαινόμενο αυτό είναι παρόμοιο με το φαινόμενο που παρατηρήθηκε στην
Καλιφόρνια το 2003. Η επανεμφάνιση και η διασπορά του ιού του Δυτικού
Νείλου υποδηλώνει την εγκατάσταση του ιού στην Ελλάδα και αναμένεται η
κυκλοφορία του να συνεχιστεί και στα επόμενα χρόνια.
Τα
πλέον ενδεδειγμένα μέτρα για τον έλεγχο των νοσημάτων της ελονοσίας και
της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι η ενισχυμένη
επιδημιολογική επιτήρηση, η συστηματική καταπολέμηση των κουνουπιών και η
λήψη μέτρων ατομικής προστασίας από τα κουνούπια, η ευαισθητοποίηση των
γιατρών, η εργαστηριακή ετοιμότητα, η λήψη μέτρων για την ασφάλεια του
αίματος και η ενημέρωση του κοινού για τη λήψη μέτρων προστασίας από τα
κουνούπια.
Το
ΚΕΕΛΠΝΟ, με τη συνεργασία της Ομάδας Εργασίας για τα Νοσήματα που
Μεταδίδονται με Διαβιβαστές, εκπόνησε σχέδιο δράσης που περιλαμβάνει την
περιγραφή των δράσεων που δρομολογούνται για την αντιμετώπιση της
ελονοσίας. Το σχέδιο αυτό υποβλήθηκε στο υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης, το οποίο με τη σειρά του εκπονεί στρατηγικό σχέδιο δράσης
για την ελονοσία στην Ελλάδα, το οποίο σχεδιάζεται να εκδοθεί ως κοινή
υπουργική απόφαση των υπουργών Υγείας, Εσωτερικών και Αγροτικής
Ανάπτυξης.
Οι δράσεις αντιμετώπισης της ελονοσίας σύμφωνα με το σχέδιο γίνονται στο πλαίσιο των παρακάτω αξόνων:
-
Δράσεις ενίσχυσης επιδημιολογικής επιτήρησης ελονοσίας οι οποίες
πραγματοποιούνται από το Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης
του ΚΕΕΛΠΝΟ. Περιγράφεται το σύστημα επιτήρησης της ελονοσίας, η
ενεργητική εργαστηριακή επιτήρηση και η ενερ-γητική αναζήτηση κρουσμάτων
στο περιβάλλον επιβεβαιωμένου κρούσματος (focus investigation), καθώς
και η ανίχνευση κρουσμάτων ελονοσίας μέσω screening νεοεισερχομένων
μεταναστών.
- Δράσεις ενίσχυσης εργαστηριακής διάγνωσης ελονοσίας.
Περιγράφονται
όλες οι δράσεις ενίσχυσης της εργαστηριακής επιτήρησης της νόσου και η
συνεργασία με τα εργαστήρια που ελέγχουν τα έντομα διαβιβαστές.
- Κλινική αντιμετώπιση ελονοσίας, σύμφωνα με κατευθυντήριες οδηγίες διάγνωσης και θεραπείας.
- Δράσεις επικοινωνίας.
Οι
δράσεις επικοινωνίας αποτελούν θεμελιώδη πυλώνα της εφαρμογής και της
επιτυχίας του σχεδίου δράσης, καθώς στοχεύουν στην ενημέρωση των
επαγγελματιών Υγείας και του κοινού για την ελονοσία. Σκοπός τους είναι
αφενός μεν η επικοινωνία της ανάγκης έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας
της νόσου και αφετέρου δε των μέτρων ατομικής προστασίας από τα
κουνούπια.
- Επιτήρηση και έλεγχος διαβιβαστών ελονοσίας.
Περιγράφονται
οι βασικές αρχές εντομολογικής επιτήρησης και οι δύο βασικοί πυλώνες
ελέγχου των διαβιβαστών ελονοσίας: η προνυμφοκτονία και οι
υπολειμματικοί ψεκασμοί εσωτερικών χώρων.
- Διατομεακή συνεργασία ΚΕΕΛΠΝΟ με εμπλεκομένους φορείς.
Η
αντιμετώπιση και ο έλεγχος της ελονοσίας, καθώς και η αποτροπή της
επανεγκατάστασής της στην Ελλάδα περιλαμβάνει πολλαπλές δράσεις και
αρμοδιότητες πολλών εμπλεκομένων φορέων, όπως: υπηρεσίες Υγείας,
κεντρικές και περιφερικές αρχές Δημόσιας Υγείας, αρχές εποπτείας του
περιβάλλοντος και της αγροτικής ανάπτυξης. Το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει αναπτύξει
κανάλια επικοινωνίας και συνεργασίας με όλους τους φορείς (δημόσιους και
ιδιωτικούς) για τη βελτίωση της συνεργασίας και του συντονισμού.
Η
αντιμετώπιση των κουνουπιών φορέων της ελονοσίας και του ιού του
Δυτικού Νείλου είναι μια περίπλοκη, συνεχής, πολυπαραγοντική διαδικασία,
που περιλαμβάνει προσεκτικό σχεδιασμό, υψηλά επίπεδα συντονισμού και
επικοινωνίας μεταξύ των σχετικών φορέων, υιοθέτηση σύγχρονων
τεχνολογιών, εκτενή ενημέρωση του κοινού και έγκαιρη και ικανή
χρηματοδότηση.
Το ΒΗΜΑ