ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ σχετικά με το πότε ενεργοποιείται η αυτόφωρη διαδικασία σε
περίπτωση μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών δίνει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με
σχετική εγκύκλιο προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του, προκειμένου να
ενεργοποιηθούν για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Στην εγκύκλιο αναφέρονται οι κλίμακες που στοιχειοθετούν το αυτόφωρο αδίκημα, ο χρόνος τέλεσης του αυτόφωρου αδικήματος της εισφοροδιαφυγής και η παραγραφή.
Ειδικότερα στην εγκύκλιο αναφέρονται τα εξής:
«Με το άρθρο 22 του Νόμου 4038/2012 (ΦΕΚ Α'/14/2.2.2012) επαναρυθμίζεται το προβλεπόμενο από το άρθρο 1 (παρ. 1 και 2) του Α.Ν. 86/1967 (Α'/136) ποινικό αδίκημα της μη καταβολής των εκ του νόμου προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Συγκεκριμένα, με το άρθρο 1 (παρ. 1 και 2) του Α.Ν. 86/1967 (Α'/136) θεσπίζεται η ποινική ευθύνη εκ της μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών - εργοδοτικών και εργατικών, προκειμένου δε περί των τελευταίων και εκ της μη αποδόσεως αυτών - προς τους εις το Υπουργείο Εργασίας (ήδη και Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας) υπαγόμενους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφαλίσεως κ.λπ., μεταξύ των οποίων και το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, εφόσον αυτές υπερβαίνουν, από της ισχύος του άρθρου 30 του Ν. 3904/2010 (ΦΕΚ Α'/218/23.10.2010), το ποσό των 20.000 ευρώ και 10.000 ευρώ αντιστοίχως.
Τα προβλεπόμενα εις βαθμό πλημμελήματος ιδιώνυμα αδικήματα, διωκόμενα αυτεπαγγέλτως, είναι γνήσια εγκλήματα παραλείψεως, συντελούμενα διά της παραλείψεως της εμπροθέσμου καταβολής (ή αποδόσεως) των εισφορών.
Με το πρώτο άρθρο της παρ. 6, που προστέθηκε στο τέλος του άρθρου 1 του Α.Ν. 86/1967 δια του άρθρου 22 του Ν. 4038/2012, θεσπίζεται ως διαρκές και επομένως, ως συνεχές αυτόφωρο, το αδίκημα των παρ. 1 και 2 για όσους οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές άνω των 150.000 ευρώ, με χρόνο τελέσεως του αδικήματος το χρονικό διάστημα από την παρέλευση του μηνός από τότε που οι ασφαλιστικές εισφορές κατέστησαν απαιτητές μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντιστοίχου με το 1/3 της προθεσμίας παραγραφής (η οποία είναι πενταετής λόγω του πλημμεληματικού χαρακτήρα αυτού).
Η παραγραφή συμπληρώνεται μετά πέντε έτη από τη λήξη του χρόνου τέλεσης αυτού (ήτοι από την πάροδο του ανωτέρω χρονικού διαστήματος των 20 μηνών).
Σημειώνεται ότι τα αδικήματα που τελέστηκαν μέχρι την ημερομηνία ισχύος του νέου νόμου (2.2.2012) είναι στιγμιαία, με χρόνο τέλεσης αυτών την πάροδο μηνός από τότε που οι ασφαλιστικές εισφορές κατέστησαν απαιτητές και η παραγραφή τους συμπληρώνεται μετά την πάροδο πέντε ετών από την τέλεσή τους.
Περαιτέρω, με το δεύτερο εδάφιο της ιδίας παραγράφου (6), όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει με τη παρ. 8 του τρίτου άρθρου του Νόμου 4087/2012 (ΦΕΚ Α'/196/16.10.2012), ορίζεται ρητώς η διαδικασία ενάρξεως της ποινικής διώξεως, συνίσταται δε αυτή εις την υποβολή μηνυτήριας αναφοράς, στην αρμόδια εισαγγελική αρχή, η οποία συνοδεύεται υποχρεωτικώς από πίνακα των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους πρόσθετων τελών ή προσαυξήσεων.
Διαδικασία έκδοσης μηνυτήριων αναφορών από τα τμήματα Ποινικής Δίωξης.
Ως προς τη διαδικασία έκδοσης και παρακολούθησης των μηνυτήριων αναφορών από τα τμήματα Ποινικής Δίωξης εφαρμόζονται τα αναφερόμενα στο με αριθμ. πρωτ. Γ99/1/14/25.1.2011 Γενικό Έγγραφο “Ποινική Δίωξη - Νέες Διαδικασίες έκδοσης και παρακολούθησης των μηνύσεων”, της Δ/νσης Ασφάλισης - Εσόδων της Διοίκησης ΙΚΑ-Ε.ΤΑΜ.
Επιπλέον, προκειμένου να αντιμετωπιστεί, μέσω διαφορετικής λογισμικής εφαρμογής στο Πληροφοριακό Σύστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ΟΠΣ-ΙΚΑ), η έκδοση των μηνυτήριων αναφορών για τις οποίες θα ακολουθείται η αυτόφωρη διαδικασία δίωξης, δημιουργείται νέα ροή στο ρόλο “Ποινική Δίωξη” με τίτλο “Ροή Δημιουργίας Μηνύσεων - Διαδικασία Αυτοφώρου”».
Στην εγκύκλιο αναφέρονται οι κλίμακες που στοιχειοθετούν το αυτόφωρο αδίκημα, ο χρόνος τέλεσης του αυτόφωρου αδικήματος της εισφοροδιαφυγής και η παραγραφή.
Ειδικότερα στην εγκύκλιο αναφέρονται τα εξής:
«Με το άρθρο 22 του Νόμου 4038/2012 (ΦΕΚ Α'/14/2.2.2012) επαναρυθμίζεται το προβλεπόμενο από το άρθρο 1 (παρ. 1 και 2) του Α.Ν. 86/1967 (Α'/136) ποινικό αδίκημα της μη καταβολής των εκ του νόμου προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Συγκεκριμένα, με το άρθρο 1 (παρ. 1 και 2) του Α.Ν. 86/1967 (Α'/136) θεσπίζεται η ποινική ευθύνη εκ της μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών - εργοδοτικών και εργατικών, προκειμένου δε περί των τελευταίων και εκ της μη αποδόσεως αυτών - προς τους εις το Υπουργείο Εργασίας (ήδη και Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας) υπαγόμενους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφαλίσεως κ.λπ., μεταξύ των οποίων και το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, εφόσον αυτές υπερβαίνουν, από της ισχύος του άρθρου 30 του Ν. 3904/2010 (ΦΕΚ Α'/218/23.10.2010), το ποσό των 20.000 ευρώ και 10.000 ευρώ αντιστοίχως.
Τα προβλεπόμενα εις βαθμό πλημμελήματος ιδιώνυμα αδικήματα, διωκόμενα αυτεπαγγέλτως, είναι γνήσια εγκλήματα παραλείψεως, συντελούμενα διά της παραλείψεως της εμπροθέσμου καταβολής (ή αποδόσεως) των εισφορών.
Με το πρώτο άρθρο της παρ. 6, που προστέθηκε στο τέλος του άρθρου 1 του Α.Ν. 86/1967 δια του άρθρου 22 του Ν. 4038/2012, θεσπίζεται ως διαρκές και επομένως, ως συνεχές αυτόφωρο, το αδίκημα των παρ. 1 και 2 για όσους οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές άνω των 150.000 ευρώ, με χρόνο τελέσεως του αδικήματος το χρονικό διάστημα από την παρέλευση του μηνός από τότε που οι ασφαλιστικές εισφορές κατέστησαν απαιτητές μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντιστοίχου με το 1/3 της προθεσμίας παραγραφής (η οποία είναι πενταετής λόγω του πλημμεληματικού χαρακτήρα αυτού).
Η παραγραφή συμπληρώνεται μετά πέντε έτη από τη λήξη του χρόνου τέλεσης αυτού (ήτοι από την πάροδο του ανωτέρω χρονικού διαστήματος των 20 μηνών).
Σημειώνεται ότι τα αδικήματα που τελέστηκαν μέχρι την ημερομηνία ισχύος του νέου νόμου (2.2.2012) είναι στιγμιαία, με χρόνο τέλεσης αυτών την πάροδο μηνός από τότε που οι ασφαλιστικές εισφορές κατέστησαν απαιτητές και η παραγραφή τους συμπληρώνεται μετά την πάροδο πέντε ετών από την τέλεσή τους.
Περαιτέρω, με το δεύτερο εδάφιο της ιδίας παραγράφου (6), όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει με τη παρ. 8 του τρίτου άρθρου του Νόμου 4087/2012 (ΦΕΚ Α'/196/16.10.2012), ορίζεται ρητώς η διαδικασία ενάρξεως της ποινικής διώξεως, συνίσταται δε αυτή εις την υποβολή μηνυτήριας αναφοράς, στην αρμόδια εισαγγελική αρχή, η οποία συνοδεύεται υποχρεωτικώς από πίνακα των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους πρόσθετων τελών ή προσαυξήσεων.
Διαδικασία έκδοσης μηνυτήριων αναφορών από τα τμήματα Ποινικής Δίωξης.
Ως προς τη διαδικασία έκδοσης και παρακολούθησης των μηνυτήριων αναφορών από τα τμήματα Ποινικής Δίωξης εφαρμόζονται τα αναφερόμενα στο με αριθμ. πρωτ. Γ99/1/14/25.1.2011 Γενικό Έγγραφο “Ποινική Δίωξη - Νέες Διαδικασίες έκδοσης και παρακολούθησης των μηνύσεων”, της Δ/νσης Ασφάλισης - Εσόδων της Διοίκησης ΙΚΑ-Ε.ΤΑΜ.
Επιπλέον, προκειμένου να αντιμετωπιστεί, μέσω διαφορετικής λογισμικής εφαρμογής στο Πληροφοριακό Σύστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ΟΠΣ-ΙΚΑ), η έκδοση των μηνυτήριων αναφορών για τις οποίες θα ακολουθείται η αυτόφωρη διαδικασία δίωξης, δημιουργείται νέα ροή στο ρόλο “Ποινική Δίωξη” με τίτλο “Ροή Δημιουργίας Μηνύσεων - Διαδικασία Αυτοφώρου”».