Το 40,5% των εργαζομένων είναι ανασφάλιστοι, ενώ το 52% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα απασχολούν ανασφάλιστο ή αδήλωτο προσωπικό, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο διευθυντής της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχου και Ασφάλισης του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, (ΕΥΠΕΑ ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) Μάρκος Τούντας, κατά... τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, που παραχώρησαν σήμερα οι εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ΠΟΣΕ-ΙΚΑ).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ελέγχων της ΕΥΠΕΑ, μόνο το Μάρτιο, από τις 1.891 επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, οι 979 απασχολούσαν ανασφάλιστους εργαζόμενους και από τους 7.959 εργαζόμενους που απασχολούνταν στις επιχειρήσεις αυτές οι 2.295 ήταν ανασφάλιστοι.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τα πρόσφατα γεγονότα της Μανωλάδας, ο κ. Τούντας ανέφερε ότι επανειλημμένα έχουν γίνει έλεγχοι στη συγκεκριμένη περιοχή και έχουν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις, υπογράμμισε όμως ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται τοπικά, αλλά απλώνεται σε όλη τη χώρα. «Όλη η Ελλάδα είναι μια Μανωλάδα», είπε χαρακτηριστικά ο διευθυντής της ΕΥΠΕΑ και υπογράμμισε τις περιορισμένες δυνατότητες των ελεγκτικών μηχανισμών, εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού και μέσων. Ο ελεγκτικός μηχανισμός του Ιδρύματος, περιορίζεται σε 25 ελεγκτές πανελλαδικά, που υπηρετούν στα τμήματα της ΕΥΠΕΑ στην Αθήνα, τα Γιάννενα και τη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εργασίας, προβλήματα σαν αυτά που ανέκυψαν στη Μανωλάδα δεν οφείλονται μόνο στην έλλειψη προσωπικού, αλλά και σε προβλήματα εφαρμογής της νομοθεσίας. Σύμφωνα με το νόμο 4052/2012, που ψηφίστηκε πέρυσι το Μάρτιο, ο εργοδότης που «απασχολεί εκ προθέσεως παράνομα διαμένοντες πολίτες τρίτων χωρών, των οποίων η απασχόληση συνοδεύεται με ιδιαίτερα καταχρηστικούς όρους εργασίας, τιμωρείται, ανεξάρτητα από την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 5 μηνών ή 6 μηνών, εάν οι απασχολούμενοι είναι ανήλικοι». Ο νόμος αυτός που ψηφίστηκε παρέμενε μέχρι σήμερα ανεφάρμοστος, αφού οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του υπουργείου Εργασίας δεν είχαν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε συλλήψεις.
Τα ίδια στελέχη εκτιμούν ότι μετά την πρόσφατη ψήφιση του νόμου 4144/2013 «Αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση και στην αγορά εργασίας» του υπουργείου Εργασίας, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α-88/18-4-2013 και προβλέπει τη συνεργασία οικονομικής αστυνομίας με το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας και τους επιθεωρητές του ΙΚΑ, φαινόμενα σαν αυτό της Μανωλάδας θα αντιμετωπισθούν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΣΕ-ΙΚΑ Γιώργο Κυριακόπουλο, για να ελέγξουν το σύνολο των περίπου 400.000 ενεργών επιχειρήσεων θα πρέπει ο κάθε ένας να διενεργήσει περισσότερους από 16.000 ελέγχους το χρόνο. Αλλά και οι έλεγχοι που έπρεπε να πραγματοποιούνται από τα κατά τόπους καταστήματα του ΙΚΑ, έχουν ατονήσει εντυπωσιακά. Από 107.115 το 2009, μειώθηκαν στους 46.370 το 2012. Αντίστοιχα μειώθηκε και ο αριθμός των επιχειρήσεων που ελέγχθηκαν: από 48.583 το 2009, περιορίστηκαν σε 18.086 το 2012.
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των εργαζομένων στο ΙΚΑ, αιτία για τη μείωση των ελέγχων δεν είναι μόνο η έλλειψη προσωπικού, αλλά και η άρνηση του υπουργείου Εργασίας να χορηγήσει τα έξοδα κίνησης, με αποτέλεσμα οι ελεγκτές να εργάζονται με τα δικά τους ιδιωτικά μέσα και αναλαμβάνοντας οι ίδιοι τα έξοδα.
Οι εκπρόσωποι της ΠΟΣΕ-ΙΚΑ εκτιμούν ότι τόσο το μέγεθος της ανασφάλιστης εργασίας, όσο και οι απώλειες από εισφορές, δεν μπορούν να προσδιοριστούν με ακρίβεια σε πραγματικούς αριθμούς.
Ζητώντας λύση στα προβλήματα της υποστελέχωσης κρίσιμων υπηρεσιών του Ιδρύματος, οι εργαζόμενοι στο ΙΚΑ έχουν εξαγγείλει προειδοποιητική στάση εργασίας τη Μεγάλη Δευτέρα, από 7.30 έως τις 10.30 το πρωί.