ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
Μέσα σε τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα ξέσπασαν 60.000 πυρκαγιές.
Σ' αυτό το διάστημα, η Αστυνομία συνέλαβε περισσότερους από 4000 υπόπτους για εμπρησμό.
Καταδικάστηκαν σε πρώτο βαθμό 700.
Στη φυλακή πήγαν εμπρηστες μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού
Τι πάει στραβά; Και ποιοι είναι αυτοί, τελικά, που βάζουν τις φωτιές;
Τις πιο έγκυρες μελέτες για το προφίλ του εμπρηστή τις έχουν κάνει Αυστραλοί εγκληματολόγοι.
Σύμφωνα με αυτές, τα κυριότερα αίτια πίσω από τους εμπρησμούς είναι τα εξής:
1. Η κάλυψη ενός εγκλήματος (μιας ληστείας, ας πούμε, ή ενός φόνου)
2. Οικονομικοί λόγοι
3. Ασφαλιστική απάτη
4. Ψυχολογικοί λόγοι
5. Εκδίκηση
6. Τρομοκρατία
Από αυτούς, οι συχνότεροι που συναντάμε στην Ελλάδα είναι ο 2ος (οι οικοπεδοφάγοι) και ο 4ος. Οι πυρομανείς.
Υπάρχει ένας μύθος που λέει ότι στην Ελλάδα έχουν ψηφιστεί όλοι οι νόμοι που χρειάζονται –απλά εφαρμόζονται επιλεκτικά.
Στην περίπτωση των εμπρησμών αυτό λίγο-πολύ ισχύει.
Το Άρθρο 264 του Ποινικού Κώδικα προβλέπει πως όποιος προκαλεί πυρκαγιά από πρόθεση τιμωρείται:
α. Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα.
β. Με κάθειρξη, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο.
γ. Με κάθειρξη ισόβια ή πρόσκαιρη τουλάχιστον δέκα ετών, αν στην περίπτωση του στοιχείου β. επήλθε θάνατος.
Ειδικά για τον εμπρησμό δασών, στο άρθρο 265 προβλέπεται:
«1. Με την επιφύλαξη της βαρύτερης τιμωρίας κατά τους όρους του άρθρου 264, όποιος με πρόθεση προξενεί πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση (…) ή σε έκταση που έχει κηρυχθεί δασωτέα ή αναδασωτέα, (…) τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα έτη και με χρηματική ποινή από δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ έως εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ. Δεν επιτρέπεται μετατροπή ή αναστολή της ποινής που επιβλήθηκε και η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεσή της. Αν η πράξη είχε ως επακόλουθο να εξαπλωθεί η φωτιά σε μεγάλη έκταση, επιβάλλεται κάθειρξη.
2. Αν η πράξη τελέστηκε από ιδιοτέλεια ή κακοβουλία ή η έκταση που κάηκε είναι ιδιαίτερα μεγάλη, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών».
Σύμφωνα με έρευνα του Ανδριανού Γκουρμπάτση, όμως, στα τρία τελευταία χρόνια, η προανάκριση σε υποθέσεις εμπρησμού ολοκληρώθηκε σε ποσοστό μόλις 14,07%.
Αυτό σημαίνει ότι στο 85,93% των επιβεβαιωμένων εμπρησμών δεν παραπέμφθηκε κανένας στη δικαιοσύνη.
Από αυτούς που παραπέμφθηκαν, καταδικάστηκε μόλις το 16,2%. Από αυτούς που καταδικάστηκαν, το 72,9% είδαν την ποινή τους να αναστέλλεται και το 26,5% να μετατρέπεται.
Στη φυλακή μπήκε ένας.
Σύμφωνα με την έρευνα, υπάρχουν 151 επιβεβαιωμένοι υπότροποι εμπρηστές, που έχουν επαναλάβει το κακούργημα του εμπρησμού μέχρι και 5 φορές.
Και είναι όλοι ελεύθεροι.
Ψάχνοντας το ποιοι βάζουν τις φωτιές περίμενα να σκιαγραφήσω έναν εχθρό πολυπρόσωπο και αλλόκοτο, ένα πρόβλημα βαθύ και τεράστιο, που θα χρειαστεί μεγάλες τομές στην κοινωνία και την πολιτική για να λυθεί.
Αλλά τελικά δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα.
Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα του κόσμου που καίγεται κάθε χρόνο. Η Αυστραλία, όλες οι χώρες της Βόρειας Μεσογείου και η Καλιφόρνια φλέγονται κάθε καλοκαίρι. Η φωτιά είναι αναπόσπαστο κομμάτι των μεσογειακών οικοσυστημάτων, και δεν είναι δυνατό να εξαλειφθεί –ούτε πρέπει να εξαλειφθεί εντελώς.
Αυτό που πρέπει να μειωθεί είναι οι εμπρησμοί, που επιβαρύνουν το φαινόμενο και προκαλούν καταστροφές πολύ μεγαλύτερες από αυτές που αντέχει το οικοσύστημα, που φυσιολογικά θα καιγόταν και μόνο του, αλλά λιγότερο.
Στη χώρα μας υπάρχουν άνθρωποι που βάζουν φωτιές, κι αυτοί είναι κυρίως δύο ειδών: Αυτοί που βάζουν για το κέρδος, και αυτοί που βάζουν για την ικανοποίησή τους.
Μπορούμε να σταματήσουμε και τους δύο.
Μπορούμε να ακυρώσουμε το κίνητρο των πρώτων, εύκολα και γρήγορα, με την σύνταξη πλήρους Κτηματολογίου και Δασολογίου.
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (κι από τις τελευταίες στον πλανήτη) όπου δεν υπάρχει ένας σαφής χάρτης που να λέει σε ποιον ανήκει η γη.
Οι λαϊκιστικοί νόμοι και τα διατάγματα όλων των κυβερνήσεων που έχουν περάσει τα τελευταία 30 χρόνια είναι που βάζουν τα στουπιά στα χέρια των οικοπεδοφάγων.
Οι δε πυρομανείς εμπρηστές είναι αναπόφευκτοι, θα είναι εκεί έξω και θα βάζουν φωτιές για να ερεθιστούν στη θέα της φλόγας –αλλά μπορούμε να τους πιάσουμε.
Κι όταν τους πιάσουμε, μπορούμε να εφαρμόσουμε τους νόμους και να μην τους επιτρέψουμε να ξανακάψουν.
Η ευθύνη είναι δική μας. Τις φωτιές τις βάζουμε εμείς.