Ο μητροπολίτης χαρακτηρίζει επικίνδυνη και ασυμβίβαστη τη
χρήση ινδουιστικών θρησκευτικών πρακτικών σε οποιαδήποτε πτυχή της ζωής
των χριστιανών ορθοδόξων.
Το πλήρες κείμενο της εγκυκλίου
"Βασικό γνώρισμα τῆς ἐποχῆς μας, εἶναι ἡ σύγχυση πού παρατηρεῖται γιά μιά ποικιλία πτυχῶν τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πνευματικῆς καί ὑπαρξιακῆς σύγχυσης εἶναι καί τό γεγονός, ὅτι καί ἡ γιόγκα, ἕνα θεμελιῶδες θρησκευτικό σύστημα θεωρίας καί τεχνικῆς τοῦ Ἰνδουισμοῦ, διαφημίζεται στή χώρα μας, στήν Εὐρώπη καί στίς Η.Π.Α ὡς ἀσκήσεις- γυμναστικῆς, πού προσφέρουν λύση σέ πλῆθος προβλημάτων, πού προέρχονται ἀπό τόν ἀγχώδη τρόπο ζωῆς.
Τί εἶναι ὅμως ἡ γιόγκα; Ἡ λέξη γιόγκα προέρχεται ἀπό τό σανσκριτικό yuj = συνενώνω, καί σημαίνει ἕνωση τῆς ἀτομικῆς ψυχῆς μέ τό ἀπρόσωπο Ἀπόλυτο Ἕνα τοῦ Ἰνδουισμοῦ (Βλ.P.Schreiner, Yoga,Wörterbuch des Christen -tums,1995, σελ 1376 ). Ἡ ἕνωση αὐτή θεωρεῖται ἀπελευθέρωση καί λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό κάρμα του, ἀπό τίς συνέπειες δηλαδή, καί τά ἀποτελέσματα τῶν ἐπιλογῶν του καί τῶν πράξεων του σέ προηγούμενες δῆθεν ζωές του.
Ἐπιπλέον, σχετικά με τόν ὅρο γιόγκα, πρέπει νά ἐπισημάνουμε ὅτι χρησιμοποιεῖται ὡς προσδιοριστικός ὅρος ἑνός ἀπό τά ἕξι κλασικά ὀρθόδοξα σχοσυστήματα-κατευθύνσεις τοῦ Ἰνδουισμοῦ.(Βλ. H.Baer,Yoga, στό Lexikon der Sekten, Sohdergruppen und Weltanschauungen, 7η ἔκδ ,2001,στ. 1166-1174 ).
Εἶναι ὅμως ἡ γιόγκα γυμναστική; Μπορεῖ κάποιος νά ἀπομονώσει τήν πρακτική ἄσκηση ἀπό τό θρησκευτικό της ὑπόβαθρο καί περιεχόμενο; Μπορεῖ ἐπίσης κάποιος νά παραβλέψει τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο χρησιμοποιεῖται; Ἀναμφιβόλως ὄχι.
Καί ὁ ἰσχυρισμός διαφόρων κέντρων, ἰνστιτούτων. σχολῶν, ὁμάδων, περιοδικῶν, ἤ καί γυμναστηρίων, πού τήν παρουσιάζουν ὅτι στερεῖται θρησκευτικοῦ χαρακτήρα, ἤ δῆθεν ὡς “ἐπιστημονικοῦ” χαρακτήρα ψυχοσωματική πρακτική, ἤ ὡς μέθοδο ἁπλῶς εὐεξίας καί πνευματικῆς αὐτογνωσίας; Ἀναμφιβόλως οἱ ἰσχυρισμοί αὐτοί εἶναι ἀνακριβεῖς. Παραπληροφοροῦν καί προκαλοῦν σύγχυση, χρησιμοποιώντας μάλιστα πολλές φορές ἕνα ἐξαιρετικά ἑλκυστικό λεξιλόγιο. (Bλ. R.Hauth,(Hrsg), Kompaktlexikon Religionen,1998, σ. 366.).
Ἀντιθέτως ἡ γιόγκα , εἶναι θρησκευτικό σύστημα θεωρίας, τεχνικῶν καί μεθὀδων πού ἐξελίσσεται σέ διάφορα στάδια καί πρακτικές, στίς ὁποῖες ἐντάσσεται καί ὁ διαλογισμός, καί ἀποβλέπει αὐτός πού τή χρησιμοποιεῖ, μέ τήν καθοδήγηση καί τοῦ δασκάλου (γκουροῦ), στήν διάρκεια μιᾶς καί μόνο ζωῆς, να ἑνωθεῖ μέ τό ἀπρόσωπο Ἀπόλυτο Ἕνα τοῦ Ἰνδουισμοῦ. Ἔτσι θά ἔχει πετύχει να λυτρωθεῖ καί νά ἐξιλεωθεῖ γιά τά σφάλματα καί τά λάθη πού διέπραξε κατά τή διάρκεια,ὑποτίθεται, ὅλων τῶν προηγουμένων μετενσαρκώσεων.
Ἀπό τά ἀνωτέρω λοιπόν, παρατηροῦμε, ὅτι ἡ θεώρηση τῆς γιόγκας ἁπλῶς ὡς γυμναστικῆς εἶναι ἐσφαλμένη. Καί τοῦτο α)γιατί ἀποτελεῖ θεμελιῶδες γνώρισμα τοῦ συστήματος τοῦ Ἰνδουισμοῦ, β) δέν μπορεῖ νά ἀφαιρεθεῖ ὁ θρησκευτικός της χαρακτήρας ἀπό τίς προϋποθέσεις, τό περιεχόμενο καί τό σκοπό τῶν ἀσκήσεων,γ) συνδέεται ἀναπόσπαστα μέ τίς ἀντιχριστιανικές ἀντιλήψεις περί μετενσάρκωσης, καί δ) γιατί ἀποτελεῖ ἀνθρωποκεντρική προσπάθεια αὐτολύτρωσης μέσω τεχνικῶν καί ἀσκήσεων.
Γιατί οἱ διάφορες τεχνικές τῆς γιόγκας εἶναι ἐπικίνδυνες; Τήν ἀπάντηση μᾶς τήν δίνει τό ἄρθρο περί γιόγκα της ἔγκυρης ἐγκυκλοπαίδειας “ Δομή ”. Ἀναφέρεται λοιπόν ἐκεῖ: «Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ πρακτική ἄσκηση τῆς γιόγκα δημιουργεῖ στό ἄτομο ὄχι ἀπόλυτα φυσιολογικές ἰδιότητες – καί παραψυχολογικές – γιατί ἀντιστρέφονται ὁρισμένες σωματικές καί διανοητικές λειτουργίες.»(Δομή, τομ 4, σ 188).
Ὀλοκληρώνοντας τήν μικρή ἀναφορά μας στό ὅτι ἡ γιόγκα δέν εἶναι γυμναστική, πρέπει γιά μιά ἀκόμη φορά νά ὑπενθυμίσουμε τό αὐτονόητο. Ἡ πολύτιμη ἰδιότητά μας ὡς χριστιανῶν ὀρθοδόξων καθιστᾶ ἀσυμβίβαστη τήν χρήση ἰνδουιστικῶν θρησκευτικῶν πρακτικῶν σέ ὁποιαδήποτε πτυχή τῆς ζωῆς μας.
Ἡ σωτηρία τήν ὁποία ὁ ἀνθρωπος ἐλευθέρως οἰκειώνεται ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἔργο καί προσφορά τῆς ἀγάπης καί τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ μας . Γιά μᾶς ἰσχύει στό ἀκέραιο ὁ Παύλειος λόγος μέ ὅλη τή βαρύτητά του : «Πάντες γάρ υἱοί Θεοῦ ἐστε διά τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε˙>> (Γαλ 3, 26-27), καί <<τίς κοινωνία φωτί πρός σκότος; τίς δέ συμφώνησις Χριστοῦ πρός Βελιαρ, ἤ τίς μερίς πιστῷ μετά ἀπίστου;>> ( 2 Κορ 6,14-15)".
Το πλήρες κείμενο της εγκυκλίου
"Βασικό γνώρισμα τῆς ἐποχῆς μας, εἶναι ἡ σύγχυση πού παρατηρεῖται γιά μιά ποικιλία πτυχῶν τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πνευματικῆς καί ὑπαρξιακῆς σύγχυσης εἶναι καί τό γεγονός, ὅτι καί ἡ γιόγκα, ἕνα θεμελιῶδες θρησκευτικό σύστημα θεωρίας καί τεχνικῆς τοῦ Ἰνδουισμοῦ, διαφημίζεται στή χώρα μας, στήν Εὐρώπη καί στίς Η.Π.Α ὡς ἀσκήσεις- γυμναστικῆς, πού προσφέρουν λύση σέ πλῆθος προβλημάτων, πού προέρχονται ἀπό τόν ἀγχώδη τρόπο ζωῆς.
Τί εἶναι ὅμως ἡ γιόγκα; Ἡ λέξη γιόγκα προέρχεται ἀπό τό σανσκριτικό yuj = συνενώνω, καί σημαίνει ἕνωση τῆς ἀτομικῆς ψυχῆς μέ τό ἀπρόσωπο Ἀπόλυτο Ἕνα τοῦ Ἰνδουισμοῦ (Βλ.P.Schreiner, Yoga,Wörterbuch des Christen -tums,1995, σελ 1376 ). Ἡ ἕνωση αὐτή θεωρεῖται ἀπελευθέρωση καί λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό κάρμα του, ἀπό τίς συνέπειες δηλαδή, καί τά ἀποτελέσματα τῶν ἐπιλογῶν του καί τῶν πράξεων του σέ προηγούμενες δῆθεν ζωές του.
Ἐπιπλέον, σχετικά με τόν ὅρο γιόγκα, πρέπει νά ἐπισημάνουμε ὅτι χρησιμοποιεῖται ὡς προσδιοριστικός ὅρος ἑνός ἀπό τά ἕξι κλασικά ὀρθόδοξα σχοσυστήματα-κατευθύνσεις τοῦ Ἰνδουισμοῦ.(Βλ. H.Baer,Yoga, στό Lexikon der Sekten, Sohdergruppen und Weltanschauungen, 7η ἔκδ ,2001,στ. 1166-1174 ).
Εἶναι ὅμως ἡ γιόγκα γυμναστική; Μπορεῖ κάποιος νά ἀπομονώσει τήν πρακτική ἄσκηση ἀπό τό θρησκευτικό της ὑπόβαθρο καί περιεχόμενο; Μπορεῖ ἐπίσης κάποιος νά παραβλέψει τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο χρησιμοποιεῖται; Ἀναμφιβόλως ὄχι.
Καί ὁ ἰσχυρισμός διαφόρων κέντρων, ἰνστιτούτων. σχολῶν, ὁμάδων, περιοδικῶν, ἤ καί γυμναστηρίων, πού τήν παρουσιάζουν ὅτι στερεῖται θρησκευτικοῦ χαρακτήρα, ἤ δῆθεν ὡς “ἐπιστημονικοῦ” χαρακτήρα ψυχοσωματική πρακτική, ἤ ὡς μέθοδο ἁπλῶς εὐεξίας καί πνευματικῆς αὐτογνωσίας; Ἀναμφιβόλως οἱ ἰσχυρισμοί αὐτοί εἶναι ἀνακριβεῖς. Παραπληροφοροῦν καί προκαλοῦν σύγχυση, χρησιμοποιώντας μάλιστα πολλές φορές ἕνα ἐξαιρετικά ἑλκυστικό λεξιλόγιο. (Bλ. R.Hauth,(Hrsg), Kompaktlexikon Religionen,1998, σ. 366.).
Ἀντιθέτως ἡ γιόγκα , εἶναι θρησκευτικό σύστημα θεωρίας, τεχνικῶν καί μεθὀδων πού ἐξελίσσεται σέ διάφορα στάδια καί πρακτικές, στίς ὁποῖες ἐντάσσεται καί ὁ διαλογισμός, καί ἀποβλέπει αὐτός πού τή χρησιμοποιεῖ, μέ τήν καθοδήγηση καί τοῦ δασκάλου (γκουροῦ), στήν διάρκεια μιᾶς καί μόνο ζωῆς, να ἑνωθεῖ μέ τό ἀπρόσωπο Ἀπόλυτο Ἕνα τοῦ Ἰνδουισμοῦ. Ἔτσι θά ἔχει πετύχει να λυτρωθεῖ καί νά ἐξιλεωθεῖ γιά τά σφάλματα καί τά λάθη πού διέπραξε κατά τή διάρκεια,ὑποτίθεται, ὅλων τῶν προηγουμένων μετενσαρκώσεων.
Ἀπό τά ἀνωτέρω λοιπόν, παρατηροῦμε, ὅτι ἡ θεώρηση τῆς γιόγκας ἁπλῶς ὡς γυμναστικῆς εἶναι ἐσφαλμένη. Καί τοῦτο α)γιατί ἀποτελεῖ θεμελιῶδες γνώρισμα τοῦ συστήματος τοῦ Ἰνδουισμοῦ, β) δέν μπορεῖ νά ἀφαιρεθεῖ ὁ θρησκευτικός της χαρακτήρας ἀπό τίς προϋποθέσεις, τό περιεχόμενο καί τό σκοπό τῶν ἀσκήσεων,γ) συνδέεται ἀναπόσπαστα μέ τίς ἀντιχριστιανικές ἀντιλήψεις περί μετενσάρκωσης, καί δ) γιατί ἀποτελεῖ ἀνθρωποκεντρική προσπάθεια αὐτολύτρωσης μέσω τεχνικῶν καί ἀσκήσεων.
Γιατί οἱ διάφορες τεχνικές τῆς γιόγκας εἶναι ἐπικίνδυνες; Τήν ἀπάντηση μᾶς τήν δίνει τό ἄρθρο περί γιόγκα της ἔγκυρης ἐγκυκλοπαίδειας “ Δομή ”. Ἀναφέρεται λοιπόν ἐκεῖ: «Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ πρακτική ἄσκηση τῆς γιόγκα δημιουργεῖ στό ἄτομο ὄχι ἀπόλυτα φυσιολογικές ἰδιότητες – καί παραψυχολογικές – γιατί ἀντιστρέφονται ὁρισμένες σωματικές καί διανοητικές λειτουργίες.»(Δομή, τομ 4, σ 188).
Ὀλοκληρώνοντας τήν μικρή ἀναφορά μας στό ὅτι ἡ γιόγκα δέν εἶναι γυμναστική, πρέπει γιά μιά ἀκόμη φορά νά ὑπενθυμίσουμε τό αὐτονόητο. Ἡ πολύτιμη ἰδιότητά μας ὡς χριστιανῶν ὀρθοδόξων καθιστᾶ ἀσυμβίβαστη τήν χρήση ἰνδουιστικῶν θρησκευτικῶν πρακτικῶν σέ ὁποιαδήποτε πτυχή τῆς ζωῆς μας.
Ἡ σωτηρία τήν ὁποία ὁ ἀνθρωπος ἐλευθέρως οἰκειώνεται ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἔργο καί προσφορά τῆς ἀγάπης καί τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ μας . Γιά μᾶς ἰσχύει στό ἀκέραιο ὁ Παύλειος λόγος μέ ὅλη τή βαρύτητά του : «Πάντες γάρ υἱοί Θεοῦ ἐστε διά τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε˙>> (Γαλ 3, 26-27), καί <<τίς κοινωνία φωτί πρός σκότος; τίς δέ συμφώνησις Χριστοῦ πρός Βελιαρ, ἤ τίς μερίς πιστῷ μετά ἀπίστου;>> ( 2 Κορ 6,14-15)".