Του Άγη Βερούτη
Η άποψη που έχω καταθέσει για τους πλειστηριασμούς, ήδη εδώ και δυόμιση χρόνια, στις αρχές του 2011 που ανέδειξα το θέμα (Ετοιμαστείτε να σας πάρουνε το σπίτι), παραμένει αναλλοίωτη.
Οι λόγοι για τους οποίους η συνταγή για τη δυσοίωνη, τότε, πρόβλεψή μου ακολουθήθηκε σχεδόν κατά γράμμα ίσως αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης για ιστορικούς του μέλλοντος, τους ίδιους που θα μελετήσουν την απάτη του χρηματιστηρίου και το ξεγύμνωμα των ασφαλιστικών ταμείων από αποθεματικά μέσω αγοράς υπερτιμημένων χαρτιών, και την εκρηκτική αύξηση του μεγέθους και του κόστους του δημοσίου και των συντάξεων στη δεκαετία του 2000, με τον συνεπακόλουθο εκτροχιασμό του δημοσίου χρέους και το κούρεμα των υπολοιπόμενων ασφαλιστικών αποθεματικών, μετά την επένδυση τους σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου.
Όμως, μια σειρά από ερωτήματα βασανίζουν πολλούς από εμάς, αναφορικά με τις λεπτομέρειες της υλοποίησης του εγχειρήματος της έναρξης των πλειστηριασμών, και τους λεγόμενους εμπλεκόμενους φορείς -stakeholders- αυτής της βίαιης μεταφοράς περιουσίας από τους ιδιοκτήτες πρώτης κατοικίας προς οργανωμένους μεγαλοϊδιοκτήτες.
Τα κυριότερα ερωτήματα που μπόρεσα να σταχυολογήσω από συζητήσεις με ειδικούς:
- Ξεκινώντας από την αποτίμηση του 2011, για τη συνολική ιδιωτική ακίνητη περιουσία των Ελλήνων, στα €800 δισ. ως €1 τρισεκατομμύριο, πόσο αποτιμάται σήμερα η ίδια ακίνητη περιουσία, μετά από την εκδικητική μανία με την οποίαν αυτή φορολογείται; Έχει χάσει 25%; Έχει χάσει 30%; Πόσο έχει χάσει;
- Με την αποδέσμευση των πλειστηριασμών, εντός του προσεχούς δωδεκαμήνου, οι τιμές των ακινήτων θα επανέλθουν στις αποτιμήσεις του 2011, ή θα μειωθούν κι άλλο φτάνοντας ίσως στο 50% της αποτίμησης του 2011;
- Η έναρξη των πλειστηριασμών θα δώσει έναυσμα στην επανεκκίνηση της οικοδομικής δραστηριότητας, ή καθώς οι τιμές πώλησης θα πέσουν πιθανόν κάτω από το κόστος κατασκευής, θα είναι πλέον αδύνατον σε κάποιον να δραστηριοποιηθεί στην κατασκευή νέας κατοικίας, δεδομένου του ότι οι τιμές των υπαρχόντων ακινήτων θα είναι κατώτερες από το κόστος κατασκευής;
- Πώς θα επηρεαστεί η τιμή της γης, από την πιθανή πτώση του αριθμού εκκίνησης νέων οικοδομών;
- Πώς θα επηρεαστεί η ανεργία, αν η έναρξη των πλειστηριασμών σημάνει τη λήξη της όποιας εναπομείνασας οικοδομικής δραστηριότητας;
- Εάν οι τιμές όλων των ακινήτων μειωθούν, η συνολική αξία της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας δεν θα μειωθεί και αυτή, καθώς δεν θα υπάρχουν νέες οικοδομές να προσθέσουν μονάδες ακινήτων στο συνολικό εθνικό χαρτοφυλάκιο;
- Γιατί να θέλουμε να μειωθούν κι άλλο, τεχνηέντως, οι αξίες των ακινήτων, όταν αυτό αυτομάτως μειώνει τα φορολογικά έσοδα από αυτά;
- Πώς θα επηρεαστούν οι αξίες των τραπεζικών χαρτοφυλακίων ενυπόθηκων δανείων, ειδικά εφόσον η αγχόνη ρευστότητας τις εμποδίζει να δίνουν νέα στεγαστικά δάνεια;
- Εφόσον πέσει η αξία των ιδιωτικών ακινήτων, πώς θα επηρεαστεί η συμπεριφορά των δανειοληπτών, όταν θα δουν πως χρωστούν για ένα ακίνητο περισσότερα χρήματα από όσο είναι η αξία του, όπως αυτή θα διαμορφωθεί με περαιτέρω πτώση των τιμών;
- Αληθεύει ότι οι τράπεζες θα πακετάρουν τα μη-εξυπηρετούμενα ενυπόθηκα στεγαστικά, και θα τα πουλήσουν σε κόστος λίγων σέντς (8-20) στο κάθε ευρώ;
- Γιατί να τα πακετάρουν και να τα πουλήσουν για λίγα σεντς στο ευρώ (8-20), ενώ θα μπορούσαν να κουρέψουν τις οφειλές πολύ λιγότερο, στους ίδιους τους οφειλέτες, μαζεύοντας 50-90 σεντς στο ευρώ, ανάλογα με την επιμήκυνση που θα πάρει ο δανειολήπτης, όπως έγινε στις ΗΠΑ, θωρακίζοντας το χαρτοφυλάκιό τους;
- Αν τα πουλήσουν τελικά 8-20 σεντς στο ευρώ, ποιος θα πληρώσει την ανακεφαλαιοποίηση από τις ζημίες που θα επιφέρουν οι δραστικές αυτές υποτιμήσεις του ενεργητικού των τραπεζών;
- Πώς θα εξασφαλιστεί η διαφάνεια, ότι οι διοικήσεις των τραπεζών δεν θα πουλήσουν σε εταιρίες συγγενών συμφερόντων, δρέποντας τα κέρδη που θα ζημιώσουν τον φορολογούμενο μέσω της ανακεφαλαιοποίησης, και τους δανειολήπτες με την απώλεια του σπιτιού τους;
- Είναι γεγονός ότι εταιρίες, με αντικείμενο την εκμετάλλευση ακινήτων, δεν πληρώνουν φόρο ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) όταν έχουν κεφάλαιο άνω των €29,3 εκατομμυρίων;
- Γιατί άλλαξε η νομοθεσία πρόσφατα, που ενώ απαγόρευε την κατοχή κατοικιών σε εταιρίες εκμετάλλευσης ακινήτων, τώρα τους επιτρέπει την κατοχή κατοικιών ως το 40% του συνολικού χαρτοφυλακίου τους;
- Ποιοι πραγματικά διευκολύνονται με την κατάργηση του φόρου μεταβίβασης;
- Πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια στις συναλλαγές των διοικήσεων των κρατικών πλέον τραπεζών, με τους αγοραστές των μη εξυπηρετούμενων ενυπόθηκων δανείων τους;
Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν ξεκάθαρα, για να μπορέσουμε να καταλάβουμε πώς ακριβώς θα ωφεληθεί η οικονομία, η αγορά ακινήτων, οι τράπεζες, η ρευστότητα της οικονομίας, και σπουδαιότερο όλων, η ίδια η κοινωνία που μετρά σχεδόν 2 εκατομμύρια άνεργους και άεργους στην παρούσα συγκυρία της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσεως δυτικού τύπου οικονομίας, στην νεώτερη παγκόσμια ιστορία.
Η άποψη που έχω καταθέσει για τους πλειστηριασμούς, ήδη εδώ και δυόμιση χρόνια, στις αρχές του 2011 που ανέδειξα το θέμα (Ετοιμαστείτε να σας πάρουνε το σπίτι), παραμένει αναλλοίωτη.
Οι λόγοι για τους οποίους η συνταγή για τη δυσοίωνη, τότε, πρόβλεψή μου ακολουθήθηκε σχεδόν κατά γράμμα ίσως αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης για ιστορικούς του μέλλοντος, τους ίδιους που θα μελετήσουν την απάτη του χρηματιστηρίου και το ξεγύμνωμα των ασφαλιστικών ταμείων από αποθεματικά μέσω αγοράς υπερτιμημένων χαρτιών, και την εκρηκτική αύξηση του μεγέθους και του κόστους του δημοσίου και των συντάξεων στη δεκαετία του 2000, με τον συνεπακόλουθο εκτροχιασμό του δημοσίου χρέους και το κούρεμα των υπολοιπόμενων ασφαλιστικών αποθεματικών, μετά την επένδυση τους σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου.
Όμως, μια σειρά από ερωτήματα βασανίζουν πολλούς από εμάς, αναφορικά με τις λεπτομέρειες της υλοποίησης του εγχειρήματος της έναρξης των πλειστηριασμών, και τους λεγόμενους εμπλεκόμενους φορείς -stakeholders- αυτής της βίαιης μεταφοράς περιουσίας από τους ιδιοκτήτες πρώτης κατοικίας προς οργανωμένους μεγαλοϊδιοκτήτες.
Τα κυριότερα ερωτήματα που μπόρεσα να σταχυολογήσω από συζητήσεις με ειδικούς:
- Ξεκινώντας από την αποτίμηση του 2011, για τη συνολική ιδιωτική ακίνητη περιουσία των Ελλήνων, στα €800 δισ. ως €1 τρισεκατομμύριο, πόσο αποτιμάται σήμερα η ίδια ακίνητη περιουσία, μετά από την εκδικητική μανία με την οποίαν αυτή φορολογείται; Έχει χάσει 25%; Έχει χάσει 30%; Πόσο έχει χάσει;
- Με την αποδέσμευση των πλειστηριασμών, εντός του προσεχούς δωδεκαμήνου, οι τιμές των ακινήτων θα επανέλθουν στις αποτιμήσεις του 2011, ή θα μειωθούν κι άλλο φτάνοντας ίσως στο 50% της αποτίμησης του 2011;
- Η έναρξη των πλειστηριασμών θα δώσει έναυσμα στην επανεκκίνηση της οικοδομικής δραστηριότητας, ή καθώς οι τιμές πώλησης θα πέσουν πιθανόν κάτω από το κόστος κατασκευής, θα είναι πλέον αδύνατον σε κάποιον να δραστηριοποιηθεί στην κατασκευή νέας κατοικίας, δεδομένου του ότι οι τιμές των υπαρχόντων ακινήτων θα είναι κατώτερες από το κόστος κατασκευής;
- Πώς θα επηρεαστεί η τιμή της γης, από την πιθανή πτώση του αριθμού εκκίνησης νέων οικοδομών;
- Πώς θα επηρεαστεί η ανεργία, αν η έναρξη των πλειστηριασμών σημάνει τη λήξη της όποιας εναπομείνασας οικοδομικής δραστηριότητας;
- Εάν οι τιμές όλων των ακινήτων μειωθούν, η συνολική αξία της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας δεν θα μειωθεί και αυτή, καθώς δεν θα υπάρχουν νέες οικοδομές να προσθέσουν μονάδες ακινήτων στο συνολικό εθνικό χαρτοφυλάκιο;
- Γιατί να θέλουμε να μειωθούν κι άλλο, τεχνηέντως, οι αξίες των ακινήτων, όταν αυτό αυτομάτως μειώνει τα φορολογικά έσοδα από αυτά;
- Πώς θα επηρεαστούν οι αξίες των τραπεζικών χαρτοφυλακίων ενυπόθηκων δανείων, ειδικά εφόσον η αγχόνη ρευστότητας τις εμποδίζει να δίνουν νέα στεγαστικά δάνεια;
- Εφόσον πέσει η αξία των ιδιωτικών ακινήτων, πώς θα επηρεαστεί η συμπεριφορά των δανειοληπτών, όταν θα δουν πως χρωστούν για ένα ακίνητο περισσότερα χρήματα από όσο είναι η αξία του, όπως αυτή θα διαμορφωθεί με περαιτέρω πτώση των τιμών;
- Αληθεύει ότι οι τράπεζες θα πακετάρουν τα μη-εξυπηρετούμενα ενυπόθηκα στεγαστικά, και θα τα πουλήσουν σε κόστος λίγων σέντς (8-20) στο κάθε ευρώ;
- Γιατί να τα πακετάρουν και να τα πουλήσουν για λίγα σεντς στο ευρώ (8-20), ενώ θα μπορούσαν να κουρέψουν τις οφειλές πολύ λιγότερο, στους ίδιους τους οφειλέτες, μαζεύοντας 50-90 σεντς στο ευρώ, ανάλογα με την επιμήκυνση που θα πάρει ο δανειολήπτης, όπως έγινε στις ΗΠΑ, θωρακίζοντας το χαρτοφυλάκιό τους;
- Αν τα πουλήσουν τελικά 8-20 σεντς στο ευρώ, ποιος θα πληρώσει την ανακεφαλαιοποίηση από τις ζημίες που θα επιφέρουν οι δραστικές αυτές υποτιμήσεις του ενεργητικού των τραπεζών;
- Πώς θα εξασφαλιστεί η διαφάνεια, ότι οι διοικήσεις των τραπεζών δεν θα πουλήσουν σε εταιρίες συγγενών συμφερόντων, δρέποντας τα κέρδη που θα ζημιώσουν τον φορολογούμενο μέσω της ανακεφαλαιοποίησης, και τους δανειολήπτες με την απώλεια του σπιτιού τους;
- Είναι γεγονός ότι εταιρίες, με αντικείμενο την εκμετάλλευση ακινήτων, δεν πληρώνουν φόρο ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) όταν έχουν κεφάλαιο άνω των €29,3 εκατομμυρίων;
- Γιατί άλλαξε η νομοθεσία πρόσφατα, που ενώ απαγόρευε την κατοχή κατοικιών σε εταιρίες εκμετάλλευσης ακινήτων, τώρα τους επιτρέπει την κατοχή κατοικιών ως το 40% του συνολικού χαρτοφυλακίου τους;
- Ποιοι πραγματικά διευκολύνονται με την κατάργηση του φόρου μεταβίβασης;
- Πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια στις συναλλαγές των διοικήσεων των κρατικών πλέον τραπεζών, με τους αγοραστές των μη εξυπηρετούμενων ενυπόθηκων δανείων τους;
Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν ξεκάθαρα, για να μπορέσουμε να καταλάβουμε πώς ακριβώς θα ωφεληθεί η οικονομία, η αγορά ακινήτων, οι τράπεζες, η ρευστότητα της οικονομίας, και σπουδαιότερο όλων, η ίδια η κοινωνία που μετρά σχεδόν 2 εκατομμύρια άνεργους και άεργους στην παρούσα συγκυρία της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσεως δυτικού τύπου οικονομίας, στην νεώτερη παγκόσμια ιστορία.
Είναι πολλά τα ερωτήματα ...
Οι πιστευτές απαντήσεις πόσες είναι και ποιες;
Ακολουθήστε τον Άγη Βερούτη στο twitter: @Agissilaos
agissilaos@gmail.com