Περιφέρειες και Δήμοι είναι οι δομές του Κράτους που κυρίαρχα επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την καθημερινότητα των πολιτών, ανάλογα με τις επιδόσεις τους και την αποτελεσματικότητά τους,
Μετά τη βιαστική μεταρρύθμιση του Καλλικράτη, άλλαξαν πολλά στην αυτοδιοίκηση στην πατρίδα μας.
Νέες αρμοδιότητες προστέθηκαν στην αυτοδιοίκηση, άλλες αφαιρέθηκαν, έτερες διαφοροποιήθηκαν.
Το συμπέρασμα μετά τις αλλαγές, είναι πως Περιφέρειες και Δήμοι, παραμένουν οι κυρίαρχες δομές διοίκησης της Πολιτείας, για την καθημερινότητα, το σχεδιασμό υλοποίησης και χρηματοδότησης δημοσίων υποδομών, κοινωνικής πολιτικής, αλλά και αναζήτησης κονδυλίων για νέες δράσεις, κυρίαρχα από την Ε.Ε .
Δόθηκαν πολλές από τις εξουσίες της Κεντρικής Διοίκησης στις Περιφέρειες της Χώρας που για πρώτη φορά διαχειρίζονται τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, καθώς και επιπλέον αρμοδιότητες ανατέθηκαν στους Δήμους.
Η παλιά δομή της αυτοδιοίκησης που έκανε τους παλιούς Νομάρχες επαίτες των Υπουργών για την υλοποίηση διαφόρων έργων που αναγκαιούσαν στη στενή χωροταξία των Νομαρχιών τους, αντικαταστάθηκε από τις ισχυρές και οικονομικά αυτάρκεις Περιφέρειες , που διαχειρίζονται μόνες τους τα χρηματικά κονδύλια σε ένα διαφορετικό γεωγραφικό εύρος.
Η αλλαγή αυτή όμως, που τους έδωσε την απόλυτη πρωτοβουλία, σε μερικές περιπτώσεις και ανάλογα με τις προτεραιότητες των αιρετών διοικήσεων, επέφερε θετικές, αλλά και δυσμενείς επιπτώσεις στην κοινωνία.
π.χ.Πολλές φορές ο σχεδιασμός για τις προτεραιότητες ήταν σε πλήρη αντίθεση με τις πραγματικές ανάγκες του τόπου ή σε άλλες περιπτώσεις, διαφαινόταν αναντιστοιχία δαπανών με το παραχθέν έργο.
Η μη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των πρωτοβουλιών των Περιφερειακών Αρχών κυρίως, ο τρόπος του πολιτεύεσθαι ορισμένων, οι υπερβολές, οι λεκτικές ακροβασίες μελών της διοίκησης, οι εμφανείς σπατάλες και η έλλειψη περιφερειακής συνείδησης, καίτοι νέος ο θεσμός και εν αρχή ελπιδοφόρος, οδήγησε πολλούς σε απογοήτευση και σκέψεις περί της μη χρησιμότητάς του .
Επειδή ο Β΄βαθμός, είναι αυτός που κυρίως χαράσσει το γενικό πλαίσιο πολιτικής και αναπτυξιακής κατεύθυνσης μίας μεγάλης γεωγραφικά περιοχής, επιβάλλεται να ενισχυθεί από την Ελληνική πολιτεία με δικλείδες ασφαλείας περί της ουσιαστικής και διάφανης δραστηριοποίησής του, προκειμένου η οικονομική διαχείριση των σημαντικών πόρων, να μην σκιάζεται από υπόνοιες, θολούρα και υποψίες .
Η πρώτη θητεία των Περιφερειακών Αρχών, δυστυχώς, σκιάζεται από αντικρουόμενες πληροφορίες που θέλουν να εμφανίσουν στους μπερδεμένους από το αλαλούμ πληροφόρησης πολίτες, πως ή γίνεται μέγα πάρτι εξυπηρέτησης συμφερόντων και κακοδιαχείρισης ή πως κατασυκοφαντούνται οι αιρετοί του Β΄βαθμού!
Μετά από όλα αυτά, καθήκον του Υπουργείου Εσωτερικών είναι να διασφαλίσει με επιπλέον νομοθετικές ρυθμίσεις, την οντότητα και αποτελεσματικότητα της δομής των Περιφερειών, εντείνοντας τους ελέγχους στα θεσμοθετημένα τους όργανα, (επιτροπές κλπ) για τυχόν φαινόμενα κακοδιαχείρισης, η τιμωρία των οποίων επιβάλλεται να αυστηροποιηθεί.
Φυσικά, αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης, αφορά και τους Δήμους, διότι αρκετοί Δήμοι εμφανίζουν παράλογα υψηλές δαπάνες για έργα που δεν τις δικαιολογούν, ενώ άλλοι κατασπαταλούν πόρους σε παρωχημένες δράσεις, δυσφημίζοντας το θεσμό.
Για την περίπτωση της Α΄βάθμιας αυτοδιοίκησης, ίσως επιβάλλεται να επανεξετασθεί η δυνατότητά της να ανταποκριθεί με την αμεσότητα που απαιτείται στις αυξημένες αρμοδιότητες που της έχουν ανατεθεί με τη μεταρρύθμιση του Καλλικράτη.
Στον υπερμεγέθη Δήμο, χάνεται η εγγύτητα, αμεσότητα και αποτελεσματικότητα που είναι προϋπόθεση για την αυτοδιοίκηση.
Δυστυχώς ακόμη και σήμερα, Δήμοι που κινούνται με λογικές διοίκησης προηγουμένων δεκαετιών, εμφανίζουν ανυπαρξία έργου, ενώ λόγω της δομής του Καλλικράτη, εξαρτώνται άμεσα για τη στοιχειώδη ύπαρξή τους, από τις διαθέσεις της Περιφέρειας.
Οι δείκτες ικανοποίησης των πολιτών για την αποτελεσματικότητα της αυτοδιοίκησης, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, είναι χαμηλοί και αυτό ανάλογα με τις περιπτώσεις, μπορεί να αφορά πρόσωπα, αλλά και την ίδια τη δομή της αυτοδιοίκησης.
Μέσα στο θολό και δύσκολο οικονομικά περιβάλλον της πατρίδας μας, φυσικά ξεχώρισαν αυτοδιοικητικοί που υπερπήδησαν τα εμπόδια που προανέφερα και στο τέλος της θητείας τους θα παρουσιάσουν απτό έργο στους πολίτες που εκπροσωπούν και όχι έργα που θα...γίνουν αύριο, ευρισκόμενα σήμερα μόνο στα χαρτιά!