Αποκαλυπτικά
στοιχεία για το μέγεθος της «μαύρης» εργασίας στον κλάδο του τουρισμού,
δίνει το υπουργείο Εργασίας μέσω του συστήματος «Εργάνη».
Μπορεί η
Ελλάδα να καυχιέται για χρονιά – ρεκόρ με πάνω από 20 εκατ. αφίξεις,
ωστόσο, φαίνεται ότι η αδήλωτη εργασία έχει γίνει πλέον καθεστώς σε
πολλές τουριστικές περιοχές.
Είναι
χαρακτηριστικό, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Εθνους της Κυριακής ότι κάθε
φορά που κλιμάκια του υπουργείου διενεργούν ελέγχους αυτόματα… αυξάνεται
ο αριθμός των προσλήψεων. Το «καμπανάκι» χτύπησε την προηγούμενη
Δευτέρα, καθώς χάθηκαν 915 θέσεις εργασίας, με αποτέλεσμα αρνητικό
ισοζύγιο προσλήψεων - απολύσεων. Το πλέον παράδοξο είναι πως εν μέσω
θέρους και ενώ υπάρχει αύξηση των αφίξεων των τουριστών μέσα σε μία
μόλις μέρα χάθηκαν 506 θέσεις σε επιχειρήσεις εστίασης.
Και όλα
αυτά, παρά το ότι το υπουργείο έχει προχωρήσει σε σειρά παρεμβάσεων για
την αντιμετώπιση της ανασφάλιστης εργασίας. Η αύξηση των προστίμων στα
10.550 ευρώ για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, η μείωση των εργοδοτικών
εισφορών αλλά και ο περιορισμός της γραφειοκρατίας (π.χ. κατάργηση
πορτοκαλί βιβλίου) είναι μερικά μόνο από τα μέτρα.
Ωστόσο, από τα στοιχεία προκύπτει πως ακόμα και τώρα υπάρχει μεγάλος
αριθμός εργοδοτών που συνεχίζει να παραβιάζει την εργατική και
ασφαλιστική νομοθεσία. Οι παραβιάσεις αυτές έρχονται στο φως σε
πραγματικό χρόνο, καθώς το σύστημα «Εργάνη» βλέπει αναλυτικά το ισοζύγιο
προσλήψεων - απολύσεων όχι μόνο σε επίπεδο νομού αλλά ακόμα και σε κάθε
επιχείρηση. Τα αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία παρουσιάζει η Ομοσπονδία των
εργαζομένων στον τουρισμό και στον επισιτισμό, που κάνει λόγο για μικρές
«Μανωλάδες» σε όλη τη χώρα. Με βάση τις καταγγελίες, χιλιάδες
εργαζόμενοι καλούνται να δεχτούν συμφωνίες κάτω από το τραπέζι και να
ξεχάσουν την κλαδική σύμβαση, τα ρεπό ακόμα και την ασφαλιστική κάλυψη.
Ιδιαίτερα... εφευρετικοί αποδεικνύονται ορισμένοι εργοδότες, που
«στρέφονται» στις πλαστές συμβάσεις ορισμένου χρόνου για να αποφύγουν
τους ελέγχους. Ουσιαστικά εμφανίζονται οι εργαζόμενοι να δουλεύουν μία ή
δύο ημέρες την εβδομάδα (ή εναλλακτικά λίγες ώρες την ημέρα), αλλά στην
πράξη απασχολούνται όλες τις ημέρες. Μάλιστα έχουν υπάρξει ακόμα και
μεμονωμένα κρούσματα όπου εργοδότες καλύπτουν τη διαμονή και τη
διατροφή, αλλά δεν δίνουν τον μισθό!
Μία ακόμα διαδεδομένη πρακτική είναι η απασχόληση «μαθητών» από άλλες
χώρες (κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη) με σημαντικά χαμηλότερες
αποδοχές από την κλαδική σύμβαση. Τους συγκεκριμένους «μαθητές» φέρνουν
στη χώρα συγκεκριμένα γραφεία, τα οποία, σύμφωνα με καταγγελίες που έχει
η Ομοσπονδία, παίρνουν ακόμα και μισό μισθό ως αμοιβή.
Ο
πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών
Επαγγελμάτων Παναγιώτης Προύτζος περιγράφει χαρακτηριστικά περιστατικά
που καταγράφονται στις τουριστικές περιοχές:
Ζάκυνθος. Σε
ταβέρνα τέσσερις εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να ανέβουν στην ταράτσα του
καταστήματος για να κρυφτούν όσο διαρκούσε ο έλεγχος επειδή ήταν
ανασφάλιστοι.
Ερέτρια. Διευθυντής ξενοδοχείου
δήλωσε πως δεν γνώριζε τον αριθμό των εργαζομένων και τις αμοιβές τους.
Για τα απαιτούμενα παραστατικά... παρέπεμψε στη λογίστρια, η οποία
αναχώρησε από το ξενοδοχείο μόλις μπήκαν οι ελεγκτές.
Αχαΐα. Σε παραθαλάσσιο κατάστημα εστίασης το σύνολο του προσωπικού -δηλαδή 45 άτομα- διαπιστώθηκε πως δεν είχε ασφαλιστική κάλυψη!
Πάργα. Οι
ασφαλισμένοι εργαζόμενοι είναι 700, ωστόσο με βάση τις εκτιμήσεις
απασχολούνται 2.000 έως και 2.200 άτομα σε ξενοδοχεία και επισιτιστικά
καταστήματα (ποσοστό αδήλωτων 70%).
Μύκονος. Ξενοδοχείο απέλυσε έξι εργαζόμενους, οι οποίοι είχαν ζητήσει να πάρουν τα χρήματα που προβλέπονται στην κλαδική σύμβαση.
Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Παναγιώτης
Προύτζος το ποσοστό της αδήλωτης εργασίας υπολογίζεται σε 50% στον
επισιτισμό και σε 30% στα ξενοδοχεία. Σε κάθε περίπτωση υπολογίζονται
ότι στον χώρο απασχολούνται 500.000 άτομα, αλλά οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ
δεν ξεπερνούν τις 270.000».