Άμεσες
ενισχύσεις συνδεδεμένες στα προϊόντα, «πρασίνισμα» των καλλιεργειών και
ενίσχυση στους ενεργούς γεωργούς -ιδίως στους μικρούς και νέους-
περιλαμβάνει η νέα κοινή αγροτική πολιτική (ΚΑΠ) την οποία παρουσίασε ο
υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Καρασμάνης στην
Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Ο Εθνικός Φάκελος για την
εφαρμογή της νέας ΚΑΠ θα υποβληθεί επίσημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις
προσεχείς ημέρες.
Σύμφωνα με το σκεπτικό των συντακτών της ΚΑΠ οι κοινοτικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις γίνονται πιο δίκαιες, διαφανείς και ισόρροπα κατανεμημένες στους πραγματικά ενεργούς αγρότες και μόνο για τη γη που πραγματικά καλλιεργείται και παράγει προϊόντα. Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τον κτηνοτροφικό τομέα, τους νέους αγρότες, τους αγρότες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας, καθώς και για τους λεγόμενους μικρούς αγρότες, που εισπράττουν χαμηλά ποσά κοινοτικών ενισχύσεων.
Τρεις περιφέρειεςΣχετικά με την καταβολή των ενισχύσεων, πλέον η χώρα δεν αποτελεί μια ενιαία περιφέρεια αλλά διαιρείται σε τρεις. Η νέα ΚΑΠ προβλέπει την κατανομή σε βοσκοτόπους (1,78 εκατ. εκτάρια), καλλιεργήσιμες εκτάσεις (2 εκατ. εκτάρια) και δενδρώνες (970.000 εκτάρια). Συμφωνεί δηλαδή με την πρόταση του πρώην υπουργού Αθανάσιου Τσαυτάρη, διαφοροποιείται όμως στην ορολογία (θεωρούνται ορθότερα τα αρόσιμες εκτάσεις αντί μονοετών καλλιεργειών και δενδρώδεις αντί πολυετών) χωρίς να αλλάζει τη στρατηγική, η οποία στοχεύει σε ενίσχυση προϊόντων όπως η σταφίδα και η ελιά (πολυετείς - δενδρώδεις) και καπνός (μονοετείς - καλλιεργήσιμες).
Οι βοσκότοποι θα απορροφούν κάθε χρόνο το 25% των συνολικών κονδυλίων του Εθνικού Φακέλου συνολικού προϋπολογισμού 440 εκατ. ευρώ, οι καλλιεργήσιμες το 47% συνολικού προϋπολογισμού 850 εκατ. ευρώ και οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 28% των κονδυλίων και συνολικού προϋπολογισμού 470 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τους πρώτους πρόχειρους υπολογισμούς, και χωρίς να προστίθενται άλλες ενισχύσεις, ανά στρέμμα αναλογούν 25 ευρώ τον χρόνο για τους βοσκοτόπους, 40 ευρώ για τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις και 50 ευρώ για τις δενδρώδεις.
Στο πλαίσιο των ενισχύσεων των αγροτών - κτηνοτρόφων προσφέρονται προς ενοικίαση οι βοσκότοποι για 4 ευρώ το στρέμμα και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας και αξίας από 30 έως 80 ευρώ το στρέμμα.
Έντεκα προϊόντα στις συνδεδεμένες ενισχύσεις
Για πρώτη φορά καθορίζονται επακριβώς 11 προϊόντα στις συνδεδεμένες με την παραγωγή ενισχύσεις, οι οποίες ανέρχονται στο 9% του Εθνικού Φακέλου. Αυτά τα προϊόντα είναι: όσπρια, σκληρό στάρι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, ρύζι, βιομηχανική τομάτα, κτηνοτροφικά ψυχανθή, ζαχαρότευτλα, σπόρους σποράς, σπαράγγια και χυμοποιήσιμα πορτοκάλια. Για κάθε προϊόν θα υπάρχει ξεχωριστή στρεμματική ενίσχυση.
Ορεινές - μειονεκτικές
Ποσοστό 5% θα χορηγηθεί στους αγρότες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, με στόχο τη συγκράτηση της αγροτικής απασχόλησης στις περιοχές αυτές. Σε σύγκριση με την πρόταση που είχε διαμορφωθεί από τον πρώην υπουργό, διοχετεύονται περισσότερα κονδύλια στον τομέα αυτό καθώς το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο κατά 2%.
Κτηνοτροφία
Ταυτόχρονα το ποσοστό συμμετοχής της κτηνοτροφίας στα κοινοτικά κονδύλια ενισχύεται από το 19% που ίσχυε μέχρι σήμερα στο 25%. Σκοπός είναι να χτιστεί ένα ισχυρό εγχώριο ζωικό κεφάλαιο και να υπάρξει στήριξη του εθνικού μας προϊόντος δηλαδή της φέτας.
Ενεργός, μικρός και νέος αγρότης
Βασικό σημείο της νέας ΚΑΠ παραμένουν οι ενεργοί αγρότες. Κανείς δεν θα λαμβάνει ενίσχυση εάν αφήνει άνω του 50% της γης ακαλλιέργητη. Επίσης ενισχύσεις δεν θα λαμβάνουν οι εταιρείες που δεν έχουν κύριο στόχο τους τη γεωργία, όπως τα αεροδρόμια, κάμπινγκ, ξενοδοχεία, γήπεδα κ.ά. Οι γεωργικές δραστηριότητες θα πρέπει να αποτελούν τουλάχιστον το 1/3 του τζίρου τους. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν τουλάχιστον το 5% του εξωγεωργικού εισοδήματος τους από άμεσες ενισχύσεις. Εξαιρούνται της εξέτασης των στοιχείων όσοι λαμβάνουν μέχρι 3.500 ευρώ ενίσχυση ανά έτος.
Για τους νέους αγρότες προβλέπεται ποσό επιπλέον 25% επί της βασικής ενίσχυσης μέχρι 25 εκτάρια και θα διατεθεί το μέγιστο προβλεπόμενο από τις κοινοτικές διατάξεις ποσοστό του Εθνικού Φακέλου (2%). Νέοι αγρότες θεωρούνται οι ηλικίας μέχρι 40 ετών όταν αναλαμβάνουν γεωργική εκμετάλλευση. Ο αριθμός των νέων αγροτών στην πενταετία υπολογίζεται να ξεπεράσει τις 15.000.
Όσοι αγρότες εισπράττουν κοινοτικές ενισχύσεις μέχρι 1.250 ευρώ τον χρόνο (περίπου 350.000 σήμερα) εντάσσονται αυτόματα στο καθεστώς των λεγόμενων μικρών αγροτών και απαλλάσσονται από μια σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών, ενώ εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του λεγόμενου «πρασινίσματος» της ΚΑΠ. Ταυτόχρονα θα υπάρξει αποφόρτιση του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) και συνεπώς αύξηση της αποτελεσματικότητάς του.
«Πράσινη» ενίσχυση
Η «πράσινη ενίσχυση», η οποία θα είναι ενσωματωμένη στη βασική ενίσχυση, αποτελείται από μια δέσμη τριών υποχρεωτικών μέτρων: τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών για εκμεταλλεύσεις άνω των 100 στρεμμάτων, τη διατήρηση των περιοχών οικολογικής εστίασης 5% για εκμεταλλεύσεις με αροτραίες εκτάσεις μεγαλύτερες των 150 στρεμμάτων, καθώς και τη διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων. Όλες οι δενδρώδεις καλλιέργειες εξαιρέθηκαν από το λεγόμενο «πρασίνισμα».
Πέραν των άμεσων κοινοτικών ενισχύσεων (Πυλώνας Ι της νέας ΚΑΠ), που υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ τον χρόνο, το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας μας 2014-2020 (Πυλώνας ΙΙ της νέας ΚΑΠ) προβλέπει μέτρα, προγράμματα και επενδύσεις κοινοτικών ενισχύσεων 4,5 δισ. ευρώ, που μαζί με την εθνική και ιδιωτική συμμετοχή θα κινητοποιήσει συνολικούς πόρους της τάξης των 6 δισ. ευρώ.
«Όλη μας η προσπάθεια εστιάστηκε στο πώς θα κρατήσουμε την ελληνική ύπαιθρο ζωντανή, ακμαία και προσοδοφόρα και πως θα βοηθήσουμε τον αγροτικό τομέα να γίνει ένας από τους στυλοβάτες για την ανάκαμψη και ανάπτυξη της χώρας και της ελληνικής οικονομίας» υπογράμμισε στο τέλος της παρουσίασης ο κ. Καρασμάνης.
Σύμφωνα με το σκεπτικό των συντακτών της ΚΑΠ οι κοινοτικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις γίνονται πιο δίκαιες, διαφανείς και ισόρροπα κατανεμημένες στους πραγματικά ενεργούς αγρότες και μόνο για τη γη που πραγματικά καλλιεργείται και παράγει προϊόντα. Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τον κτηνοτροφικό τομέα, τους νέους αγρότες, τους αγρότες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας, καθώς και για τους λεγόμενους μικρούς αγρότες, που εισπράττουν χαμηλά ποσά κοινοτικών ενισχύσεων.
Τρεις περιφέρειεςΣχετικά με την καταβολή των ενισχύσεων, πλέον η χώρα δεν αποτελεί μια ενιαία περιφέρεια αλλά διαιρείται σε τρεις. Η νέα ΚΑΠ προβλέπει την κατανομή σε βοσκοτόπους (1,78 εκατ. εκτάρια), καλλιεργήσιμες εκτάσεις (2 εκατ. εκτάρια) και δενδρώνες (970.000 εκτάρια). Συμφωνεί δηλαδή με την πρόταση του πρώην υπουργού Αθανάσιου Τσαυτάρη, διαφοροποιείται όμως στην ορολογία (θεωρούνται ορθότερα τα αρόσιμες εκτάσεις αντί μονοετών καλλιεργειών και δενδρώδεις αντί πολυετών) χωρίς να αλλάζει τη στρατηγική, η οποία στοχεύει σε ενίσχυση προϊόντων όπως η σταφίδα και η ελιά (πολυετείς - δενδρώδεις) και καπνός (μονοετείς - καλλιεργήσιμες).
Οι βοσκότοποι θα απορροφούν κάθε χρόνο το 25% των συνολικών κονδυλίων του Εθνικού Φακέλου συνολικού προϋπολογισμού 440 εκατ. ευρώ, οι καλλιεργήσιμες το 47% συνολικού προϋπολογισμού 850 εκατ. ευρώ και οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 28% των κονδυλίων και συνολικού προϋπολογισμού 470 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τους πρώτους πρόχειρους υπολογισμούς, και χωρίς να προστίθενται άλλες ενισχύσεις, ανά στρέμμα αναλογούν 25 ευρώ τον χρόνο για τους βοσκοτόπους, 40 ευρώ για τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις και 50 ευρώ για τις δενδρώδεις.
Στο πλαίσιο των ενισχύσεων των αγροτών - κτηνοτρόφων προσφέρονται προς ενοικίαση οι βοσκότοποι για 4 ευρώ το στρέμμα και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας και αξίας από 30 έως 80 ευρώ το στρέμμα.
Έντεκα προϊόντα στις συνδεδεμένες ενισχύσεις
Για πρώτη φορά καθορίζονται επακριβώς 11 προϊόντα στις συνδεδεμένες με την παραγωγή ενισχύσεις, οι οποίες ανέρχονται στο 9% του Εθνικού Φακέλου. Αυτά τα προϊόντα είναι: όσπρια, σκληρό στάρι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, ρύζι, βιομηχανική τομάτα, κτηνοτροφικά ψυχανθή, ζαχαρότευτλα, σπόρους σποράς, σπαράγγια και χυμοποιήσιμα πορτοκάλια. Για κάθε προϊόν θα υπάρχει ξεχωριστή στρεμματική ενίσχυση.
Ορεινές - μειονεκτικές
Ποσοστό 5% θα χορηγηθεί στους αγρότες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, με στόχο τη συγκράτηση της αγροτικής απασχόλησης στις περιοχές αυτές. Σε σύγκριση με την πρόταση που είχε διαμορφωθεί από τον πρώην υπουργό, διοχετεύονται περισσότερα κονδύλια στον τομέα αυτό καθώς το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο κατά 2%.
Κτηνοτροφία
Ταυτόχρονα το ποσοστό συμμετοχής της κτηνοτροφίας στα κοινοτικά κονδύλια ενισχύεται από το 19% που ίσχυε μέχρι σήμερα στο 25%. Σκοπός είναι να χτιστεί ένα ισχυρό εγχώριο ζωικό κεφάλαιο και να υπάρξει στήριξη του εθνικού μας προϊόντος δηλαδή της φέτας.
Ενεργός, μικρός και νέος αγρότης
Βασικό σημείο της νέας ΚΑΠ παραμένουν οι ενεργοί αγρότες. Κανείς δεν θα λαμβάνει ενίσχυση εάν αφήνει άνω του 50% της γης ακαλλιέργητη. Επίσης ενισχύσεις δεν θα λαμβάνουν οι εταιρείες που δεν έχουν κύριο στόχο τους τη γεωργία, όπως τα αεροδρόμια, κάμπινγκ, ξενοδοχεία, γήπεδα κ.ά. Οι γεωργικές δραστηριότητες θα πρέπει να αποτελούν τουλάχιστον το 1/3 του τζίρου τους. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν τουλάχιστον το 5% του εξωγεωργικού εισοδήματος τους από άμεσες ενισχύσεις. Εξαιρούνται της εξέτασης των στοιχείων όσοι λαμβάνουν μέχρι 3.500 ευρώ ενίσχυση ανά έτος.
Για τους νέους αγρότες προβλέπεται ποσό επιπλέον 25% επί της βασικής ενίσχυσης μέχρι 25 εκτάρια και θα διατεθεί το μέγιστο προβλεπόμενο από τις κοινοτικές διατάξεις ποσοστό του Εθνικού Φακέλου (2%). Νέοι αγρότες θεωρούνται οι ηλικίας μέχρι 40 ετών όταν αναλαμβάνουν γεωργική εκμετάλλευση. Ο αριθμός των νέων αγροτών στην πενταετία υπολογίζεται να ξεπεράσει τις 15.000.
Όσοι αγρότες εισπράττουν κοινοτικές ενισχύσεις μέχρι 1.250 ευρώ τον χρόνο (περίπου 350.000 σήμερα) εντάσσονται αυτόματα στο καθεστώς των λεγόμενων μικρών αγροτών και απαλλάσσονται από μια σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών, ενώ εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του λεγόμενου «πρασινίσματος» της ΚΑΠ. Ταυτόχρονα θα υπάρξει αποφόρτιση του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) και συνεπώς αύξηση της αποτελεσματικότητάς του.
«Πράσινη» ενίσχυση
Η «πράσινη ενίσχυση», η οποία θα είναι ενσωματωμένη στη βασική ενίσχυση, αποτελείται από μια δέσμη τριών υποχρεωτικών μέτρων: τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών για εκμεταλλεύσεις άνω των 100 στρεμμάτων, τη διατήρηση των περιοχών οικολογικής εστίασης 5% για εκμεταλλεύσεις με αροτραίες εκτάσεις μεγαλύτερες των 150 στρεμμάτων, καθώς και τη διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων. Όλες οι δενδρώδεις καλλιέργειες εξαιρέθηκαν από το λεγόμενο «πρασίνισμα».
Πέραν των άμεσων κοινοτικών ενισχύσεων (Πυλώνας Ι της νέας ΚΑΠ), που υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ τον χρόνο, το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας μας 2014-2020 (Πυλώνας ΙΙ της νέας ΚΑΠ) προβλέπει μέτρα, προγράμματα και επενδύσεις κοινοτικών ενισχύσεων 4,5 δισ. ευρώ, που μαζί με την εθνική και ιδιωτική συμμετοχή θα κινητοποιήσει συνολικούς πόρους της τάξης των 6 δισ. ευρώ.
«Όλη μας η προσπάθεια εστιάστηκε στο πώς θα κρατήσουμε την ελληνική ύπαιθρο ζωντανή, ακμαία και προσοδοφόρα και πως θα βοηθήσουμε τον αγροτικό τομέα να γίνει ένας από τους στυλοβάτες για την ανάκαμψη και ανάπτυξη της χώρας και της ελληνικής οικονομίας» υπογράμμισε στο τέλος της παρουσίασης ο κ. Καρασμάνης.