Spiegel: Ο καπιταλισμός εκτροχιάστηκε -Τα λόμπι που μας κυβερνούν έγιναν... ζόμπι

Αυτό που ζούμε είναι, τελικά, η μετεξέλιξη του καπιταλισμού;  Από την κατάρρευση της Lehman Brothers μέχρι σήμερα, τι άλλο εκτός από συνεχόμενα κραχ έχει μείνει ως παρακαταθήκη;

Το Spiegel με άρθρο-ανάλυση προσπαθεί να μελετήσει τη σύγχρονη εκδοχή του καπιταλισμού σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Ο τίτλος που χρησιμοποιεί είναι δηλωτικός: «Το σύστημα ζόμπι: πώς εκτροχιάστηκε ο καπιταλισμός».

Οι εποχές που η φιλελεύθερη προοπτική του καπιταλισμού και η αισιοδοξία για ευημερία ολοένα και περισσότερων κοινωνικών στρωμάτων, αποτελεί παρελθόν. Η στασιμότητα είναι το κύριο χαρακτηριστικό των παγκόσμιων οικονομιών.

Σημειώνει το άρθρο: «Ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα είναι ο καπιταλισμός της αβεβαιότητας. Πολιτικοί και επιχειρηματικοί ηγέτες ζητούν νέες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες αλλά τα οπλοστάσια των κυβερνήσεων είναι άδεια. Αλλά και οι κεντρικές τράπεζες έχουν ξεμείνει από πυρομαχικά. Ενώ όμως οι μισθοί συρρικνώνονται, οι πλουσιότερες τάξεις ωφελούνται σημαντικά».

Κρίση δημοκρατίας

Όπως αναφέρει ο οικονομολόγος Λάρι Κατς: «Το ρετιρέ μεγαλώνει, στα χαμηλότερα πατώματα και στα υπόγεια υπάρχει συνωστισμός ενώ τα μεσαία έχουν άδεια διαμερίσματα και το ασανσέρ δεν λειτουργεί».
Η κρίση του καπιταλισμού έχει μετατραπεί σε κρίση δημοκρατίας. Πολλοί πιστεύουν ότι τα κράτη σήμερα κυβερνώνται από τα τραπεζικά λόμπι. Ακόμη και υπέρμαχοι της φιλελεύθερης οικονομίας της αγοράς χρησιμοποιούν πλέον όρους όπως «κοινωνία του 1%» και «πλουτοκρατία».

Ο Μάικ Μάγιο, από τη Νέα Υόρκη, ο «ροκ σταρ» των αναλυτών του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος, δηλώνει πεπεισμένος ότι «τα κίνητρα που προκάλεσαν τα προβλήματα... συνεχίζουν να υφίστανται σήμερα». Οι μεμονωμένες τράπεζες δεν είναι το πρόβλημα», λέει. «Το πρόβλημα είναι το σύστημα».

Το καζίνο με τις τράπεζες

Ο Ντέιβιντ Στόκμαν ήταν το πρόσωπο της ριγκανικής επανάστασης. Ως διευθυντής προϋπολογισμού του συντηρητικού Προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν ήταν ο αρχιτέκτονας της μεγαλύτερης μείωσης φόρων στην αμερικανική ιστορία. Σήμερα, 30 χρόνια αργότερα, λέει ότι «έχουμε ένα χρηματιστικοποιημένο καζίνο όπου κυριαρχούν οι κεντρικές τράπεζες και το οποίο υπονομεύει τα ουσιώδη μιας υγιούς, αναπτυσσόμενης καπιταλιστικής οικονομίας».

«Τράπεζες-ζόμπι» κρατιούνται τεχνητά ζωντανές από κυβερνήσεις

Στην Ευρώπη, οι οικονομολόγοι διδάχθηκαν ένα πράγμα όταν έσκασαν πρόσφατα οι πιστωτικές φούσκες στην Ιαπωνία και στη Σκανδιναβία: ύστερα από μια χρηματοπιστωτική και τραπεζική κρίση, το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να καθαριστούν οι τράπεζες, γρήγορα και ριζικά. Οποιες δεν είναι βιώσιμες, πρέπει να κλείσουν ενώ οι υπόλοιπες να προμηθευτούν κεφάλαια. Στην Ευρώπη όμως αυτή η διαδικασία τραβάει χρόνια υπό την πίεση του χρηματοπιστωτικού λόμπι.

Η σημερινή κατάσταση είναι τόσο τραγική που οι ειδικοί χρησιμοποιούν τον όρο «τράπεζες-ζόμπι» για εκείνες που κρατιούνται τεχνητά ζωντανές με διάσωση από την κυβέρνηση. Είναι υπερβολικά άρρωστες για να δανείσουν χρήμα στην πραγματική οικονομία αλλά αρκετά υγιείς για να σπεκουλάρουν με χρηματοοικονομικά προϊόντα.

Ο άνθρωπος που εισήγαγε την έννοια της «συμπερίληψης», ο τουρκικής καταγωγής οικονομολόγος Ντάρον Ατζέμογλου που ζει στη Βοστώνη, πιστεύει ότι «οι πλούσιοι είναι εξαιρετικά ισχυροί και αυτό προκαλεί ανησυχία». Είναι πολύ σημαντικό να περιοριστεί η επιρροή τους, προσθέτει. Αυτό που χρειάζεται είναι «μια νέα πολιτική συμμαχία που θα σταθεί ενάντια στον χρηματοπιστωτικό τομέα και τα λόμπι του». Ποιος θα το φέρει αυτό εις πέρας; «Η ανανέωση πρέπει να έρθει από κάτω» απαντά.

 iefimerida.gr