Προγράμματα Voucher: Εργασιακός Μεσαίωνας δίχως τέλος

Καταγγελίες και ιστορίες καθημερινής τρέλας

Γράφει ο Βαγγέλης Τριάντης

Σε συνθήκες εργασιακού "Μεσαίωνα" φαίνεται ότι απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι, στα προγράμματα μαθητείας "voucher", του υπουργείου Εργασίας. Την ίδια ώρα που σύμφωνα με τις καταγγελίες των ωφελουμένων, τα προγράμματα αυτά δείχνουν να έχουν αποτύχει στην πράξη, με μόνους κερδισμένους τα ΚΕΚ. 

Τα voucher είναι ουσιαστικά προγράμματα μαθητείας, τα οποία απευθύνονται σε ανέργους. Η χρηματοδότηση τους προέρχεται από κοινοτικά κονδύλια. Η βασική τους φιλοσοφία είναι να προετοιμάσουν τους ανέργους για την είσοδό τους στην αγορά εργασίας. Τα προγράμματα είναι πεντάμηνης απασχόλησης. Ή τουλάχιστον έτσι ήταν μέχρι και σήμερα, καθώς τα νέα προγράμματα που προωθεί το υπουργείο Εργασίας είναι διαφορετικά.

Τα προγράμματα περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό θεωρητικής κατάρτισης σε συγκεκριμένες ειδικότητες. Η διάρκεια τους ανέρχεται στις 80 ώρες, καθώς επίσης και απασχόλησης 6ωρης διάρκειας η οποία κρατά για έξι μήνες. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος η επιχείρηση απαγορεύεται ρητά να απολύσει κάποιον εργαζόμενο, ενώ περιέχονται συγκεκριμένες δεσμεύσεις ως προς τον αριθμό των ωφελούμενων που μπορεί να απασχολήσει μία επιχείρηση τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά το τέλος του προγράμματος.

Ωστόσο, όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι που απασχολήθηκαν στα προγράμματα αυτά, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική σε σχέση με αυτά που ευαγγελίζεται το υπουργείο Εργασίας και της εργασιακής πραγματικότητας. Οι καταγγελίες "ωφελουμένων" πολλές. Τόσο για τις συνθήκες εργασίας, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησαν οι μεσάζοντες των προγραμμάτων, δηλαδή τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ).

Σε πολλές περιπτώσεις οι ωφελούμενοι, ξεπέρασαν κατά πολύ τις προβλεπόμενες από τη σύμβαση ώρες που θα έπρεπε να απασχοληθούν. Αντί για έξι κατέληξαν να δουλεύουν διπλάσιες ώρες σχεδόν, δίχως να μπορούν απευθυνθούν σε κάποια αρμόδια υπηρεσία, καθώς δεν θεωρείται ότι έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας. Και αυτά την ώρα που οι ωφελούμενοι ναι μεν διαθέτουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αλλά δεν έχουν ασφάλιση.

"Υπάρχουν αρκετές καταγγελίες παιδιών τα οποία απασχολήθηκαν στα προγράμματα αυτά και ενώ έπρεπε κανονικά να απασχολούνται μέχρι και έξι ώρες, τελικά απασχολήθηκαν πολύ παραπάνω", επισημαίνει στο news.gr, ο Κώστας Φωθιαδάκης, ο υπεύθυνος του vforvoucherades.blogspot.gr και ωφελούμενος από τα προγράμματα αυτά.

Το χειρότερο όλων μάλιστα είναι ότι οι εργαζόμενοι, αν και παραβιάζονταν οι όροι της σύμβασης που είχαν υπογράψει δεν μπορούσαν να κάνουν το παραμικρό.

Όπως επισημαίνει στο news.gr, η εργατολόγος Έλενα Καλημέρη, "Το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, παρότι είναι εξαρτημένη εργασία και αμείβονται με μισθό για συγκεκριμένο ωράριο, δεν μπορεί να παρέμβει, καθώς δεν θεωρούνται εργαζόμενοι. Με αποτέλεσμα να μην μπορούν να προσφύγουν ούτε για συνθήκες υγιεινής ούτε και για παραβίαση των όσων προβλέπει η σύμβαση".

Επίσης, μεγάλο πρόβλημα δημιουργήθηκε με τις αμοιβές των απασχολούμενων. Αρκετοί από αυτούς, αν και εργάστηκαν κανονικά κατέληξαν να πληρωθούν μήνες μετά από το τέλος του προγράμματος, σαν να επρόκειτο για σύγχρονους δουλοπάροικους.

"Αρκετά από τα παιδιά που συμμετείχαν στο πρόγραμμα πληρώθηκαν αρκετό καιρό μετά, αφότου είχαν ολοκληρώσει το πρόγραμμα και σίγουρα όχι τα χρονικά διαστήματα που προέβλεπε η σύμβαση", τονίζει ο κ. Φωθιαδάκης.

Τα ΚΕΚ σε ρόλο μεσάζοντα

Την ίδια ώρα ουκ ολίγες είναι οι καταγγελίες για τον ρόλο που παίζουν τα διάφορα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) στα εν λόγω προγράμματα. Όπως καταγγέλλουν οι ωφελούμενοι τα ΚΕΚ ουσιαστικά παίζουν το ρόλο του μεσάζοντα και αμείβονται με ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων για κάθε εργαζόμενο.

"Τα ΚΕΚ κερδίζουν από τα προγράμματα αυτά αρκετά χρήματα για κάθε εργαζόμενο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα μέχρι τώρα προγράμματα ελάμβαναν ως αμοιβή για τον κάθε ωφελούμενο περί τα 1100 ευρώ, όταν ο κάθε εργαζόμενος έπαιρνε 1.600 ευρώ ως αμοιβή, ενώ στο πρόγραμμα που αφορά τις ηλικίες 19-64, η αμοιβή τους αυξήθηκε σε 5.500 ευρώ ανά ωφελούμενο", σημειώνει ο κ. Φωθιαδάκης.

Την ίδια ώρα που η αμοιβή των εργαζομένων έχει μειωθεί, καθώς ο χρόνος της απασχόλησης στα καινούργια προγράμματα του υπουργείου αυξήθηκε από πέντε σε έξι μήνες, δίχως ωστόσο τον επαναπροσδιορισμό της αντίστοιχης αμοιβής.

Οι καταγγελίες όμως δεν σταματούν εδώ ως προς τον ρόλο των ΚΕΚ. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ΚΕΚ απασχόλησαν εργαζομένους μέσω προγράμματος voucher, κάτι που απαγορεύεται ρητά από το υπουργείο Εργασίας.

"Ορισμένα ΚΕΚ απασχόλησαν κόσμο με voucher", τονίζει με νόημα στο news.gr, ο κ. Φωθιαδάκης, ενώ από την πλευρά της η κα Καλημέρη σημειώνει ότι "υπάρχουν συγκεκριμένοι άνθρωποι που κερδίζουν μέσω των ΚΕΚ και αυτοί δεν είναι άλλοι από τους ιδιοκτήτες τους".

Απέτυχαν τα προγράμματα

Στο μεταξύ μεγάλο ερωτηματικό παραμένει το κατά πόσο τα προγράμματα αυτά πέτυχαν ή όχι στην πράξη. Οι ωφελούμενοι είναι κατηγορηματικοί ότι τα προγράμματα απέτυχαν παταγωδώς. Όπως επισημαίνουν οι περιπτώσεις εργαζομένων που κατάφεραν να εισέλθουν μετά το πέρας του προγράμματος στην αγορά εργασίας ήταν ελάχιστες. Αν και προγράμματα μαθητείας αρκετοί ωφελούμενοι απασχολήθηκαν σε εργασίες μη συναφή με το αντικείμενό τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να μην μπορούν να διεκδικήσουν μία θέση εργασίας πάνω στο αντικείμενο των σπουδών τους.

"Τα προγράμματα αυτά για εμάς κρίνονται μέχρι και τώρα αποτυχημένα. Το μόνο που έκαναν είναι να ανακυκλώνουν την ανεργία, καθώς ελάχιστοι από τους περσινούς απασχολούμενους κατάφεραν να βρουν δουλειά μετά το πέρας του προγράμματος", υπογραμμίζε ο κ. Φωθιαδάκης.

Από την πλευρά της η κα Καλημέρη, κάνει λόγο για τεχνητή και όχι ουσιαστική μείωση της ανεργίας, καθώς με τα προγράμματα αυτά απλά μειώνεται ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων.

"Με τα προγράμματα αυτά το μόνο που επιτυγχάνεται είναι να μειωθεί τεχνητά ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων που καταγράφονται στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας. Οι άνεργοι βγαίνουν από τον πίνακα των μακροχρόνια ανέργων, καθώς μετά το πέρας του προγράμματος απαιτείται χρονικό διάστημα ενός χρόνου για να θεωρηθούν ξανά μακροχρόνια άνεργοι", αναφέρει η κα Καλημέρη.