Δεν μπορούμε να βιάσουμε τη λογική και την πραγματικότητα για καμιά σκοπιμότητα. Η ρητορεία δε, ότι πρέπει να κρυφτούμε πίσω από επικοινωνιακά τεχνάσματα γιατί αν καταρρεύσει ο ΣΥΡΙΖΑ θα έρθει η Χρυσή Αυγή, που αμήχανα κάποιοι μέσα από το ΣΥΡΙΖΑ ψελλίζουν πέρα από αντί- αριστερή και αντί- επιστημονική θα αποδειχθεί καταστροφική τόσο για το ΣΥΡΙΖΑ όπως και εν τέλει για το φρόνημα του λαού και άρα τη χώρα.
Η κυβέρνηση υποχώρησε και ζήτησε παράταση του προγράμματος, το οποίο
πράγματι είναι ενιαίο και συντίθεται από τη δανειακή σύμβαση και τις
δεσμεύσεις που η χώρα αναλαμβάνει ως αντάλλαγμα της σύμβασης. Το θεώρημα
περί διαχωρισμού των δύο το οποίο κάποια στιγμή πριν περίπου ένα χρόνο
ανακαλύφθηκε από ορισμένους δεν είχε εξαρχής καμία βάση.
Η τρόικα είναι ακόμα εδώ όπως προβλέπει άλλωστε το ευρωπαϊκό πλαίσιο, απλά από τρόικα ονομάζεται πλέον “θεσμοί”. Η κυβέρνηση δέχτηκε ότι οι μείζονες αποφάσεις της θα τελούν υπό την έγκριση των δανειστών, ότι δε θα προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες- άρα τί γίνεται με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης;- ότι θα περνά από αξιολόγηση όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, ότι οι πόροι του ΤΧΣ δε διατίθενται για ανάγκες του δημοσίου και ότι βρίσκονται υπό τον έλεγχο του EFSF, η αναδιαπραγμάτευση του χρέους πάγωσε ενώ και το ζήτημα των πρωτογενών πλεονασμάτων μένει στο κενό.
Η μη λήψη νέων μέτρων είναι προφανώς θετική, ωστόσο το σκίσιμο των μνημονίων απέχει πάρα πολύ από τη μη υιοθέτηση νέων μέτρων- προς το παρόν. Ανακύπτουν δύο θέματα: το πρώτο είναι η επικοινωνιακή διαχείριση η οποία θυμίζει επικίνδυνα τους τακτικισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου το 2010 όταν με την επίκληση της άτακτης χρεωκοπίας εγκαλούσε ως προδότες και άσχετους όσους είχαν άλλη άποψη από την υιοθέτηση των μνημονίων και καλούσαν σε ρήξη. Επιπλέον, το επιχείρημα “λέτε ό,τι και οι Γερμανοί δεξιοί” ή οι ντόπιοι μνημονιακοί συνένοχοι ταυτίζεται με την αντίστοιχη ρητορική των τελευταίων όταν προσπαθούσαν να ακυρώσουν τον αντιμνημονιακό λόγο του τότε ΣΥΡΙΖΑ διά της ταύτισής του με τη Χρυσή Αυγή.
Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι τί οδήγησε την κυβέρνηση σε υποχώρηση τρεις μόλις εβδομάδες μετά την εκλογή της. Πέραν των όποιων προθέσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε μια κομβική, αντιφατική έως και αφελή επιλογή όταν επιχειρηματολόγησε υπέρ του ότι μπορεί χωρίς κανένα εναλλακτικό σχέδιο να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια και από την κρίση, απλά και μόνο χάρη σε μια καλύτερη διαπραγμάτευση, ενώ γνώριζε ότι τα μεν μνημόνια έχουν ενσωματωθεί στο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωζώνης, η δε κρίση έχει ενδημικό και δομικό χαρακτήρα διεθνώς και ειδικότερα στην Ευρώπη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και πλέον η κυβέρνηση επιλέγουν να παραγνωρίζουν την ουσία του προβλήματος της Ευρωζώνης και της χώρας, που είναι η χάλκευση νεοαποικιακών δεσμών μόνιμης υπανάπτυξης και συρρίκνωσης της λαϊκής κυριαρχίας, μεταφέροντας τη συζήτηση στην επιδίωξη ενός πιο ελαφρού και μετονομασθέντος μνημονίου. Πέραν του ότι και αυτή η επιδίωξη είναι αμφίβολη, ακόμα και αν επιτευχθεί θα σπρώξει την κρίση λίγους μήνες παρακάτω αφήνοντας το λαό δέσμιο, απογοητευμένο, αποκαρδιωμένο και ίσως τότε πράγματι έρμαιο σε μαύρες δυνάμεις.
Η κυβέρνηση προέταξε μάλιστα το δημοσιονομικό ζήτημα και ειδικότερα αυτό του χρέους έναντι της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της πραγματικής οικονομίας επιλέγοντας ένα πεδίο ναρκοθετημένο εξαρχής και προσαρμοσμένο αντικειμενικά στις επιδιώξεις της συντηρητικής Ευρώπης.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα. Η κεντριστική γραμμή περί αλλαγής πολιτικής χωρίς να τίθεται σε αμφισβήτηση το πλαίσιο που την επιβάλλει, χωρίς λαϊκοαπελευθερωτική στρατηγική εν μέσω κρίσης παρά μόνο με μια θολή προσέγγιση περί εθνικής σωτηρίας οδηγεί σε ήττες. Μικρότερες ή μεγαλύτερες αλλά ήττες.
Οι δυνάμεις έξω από το ΣΥΡΙΖΑ αλλά ακόμα περισσότερο και μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ που αντιλαμβάνονται την κατάσταση έχουν μια μεγάλη ευθύνη: θα βολευτούν οι μεν στη στείρα καταγγελία και οι δε στον κυβερνητισμό ή θα προχωρήσουν σε υπέρβαση αποτυχημένων τακτικών οι μεν και σε ρήξη με το εξελισσόμενο “σύνδρομο Κερένσκι” της κυβερνητικής ηγεσίας οι δε, προκειμένου να συνθέσουν από κοινού φορέα και στρατηγική κατάλληλα να βγάλουν πράγματι το λαό από την κρίση; Η πραγματικότητα θα είναι αμείλικτη για όλους.
*Ο Θέμης Τζήμας είναι υπ. Διδάκτορας Διεθνούς Δικαίου στη Νομική του ΑΠΘ και δικηγόρος
Η τρόικα είναι ακόμα εδώ όπως προβλέπει άλλωστε το ευρωπαϊκό πλαίσιο, απλά από τρόικα ονομάζεται πλέον “θεσμοί”. Η κυβέρνηση δέχτηκε ότι οι μείζονες αποφάσεις της θα τελούν υπό την έγκριση των δανειστών, ότι δε θα προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες- άρα τί γίνεται με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης;- ότι θα περνά από αξιολόγηση όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, ότι οι πόροι του ΤΧΣ δε διατίθενται για ανάγκες του δημοσίου και ότι βρίσκονται υπό τον έλεγχο του EFSF, η αναδιαπραγμάτευση του χρέους πάγωσε ενώ και το ζήτημα των πρωτογενών πλεονασμάτων μένει στο κενό.
Η μη λήψη νέων μέτρων είναι προφανώς θετική, ωστόσο το σκίσιμο των μνημονίων απέχει πάρα πολύ από τη μη υιοθέτηση νέων μέτρων- προς το παρόν. Ανακύπτουν δύο θέματα: το πρώτο είναι η επικοινωνιακή διαχείριση η οποία θυμίζει επικίνδυνα τους τακτικισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου το 2010 όταν με την επίκληση της άτακτης χρεωκοπίας εγκαλούσε ως προδότες και άσχετους όσους είχαν άλλη άποψη από την υιοθέτηση των μνημονίων και καλούσαν σε ρήξη. Επιπλέον, το επιχείρημα “λέτε ό,τι και οι Γερμανοί δεξιοί” ή οι ντόπιοι μνημονιακοί συνένοχοι ταυτίζεται με την αντίστοιχη ρητορική των τελευταίων όταν προσπαθούσαν να ακυρώσουν τον αντιμνημονιακό λόγο του τότε ΣΥΡΙΖΑ διά της ταύτισής του με τη Χρυσή Αυγή.
Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι τί οδήγησε την κυβέρνηση σε υποχώρηση τρεις μόλις εβδομάδες μετά την εκλογή της. Πέραν των όποιων προθέσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε μια κομβική, αντιφατική έως και αφελή επιλογή όταν επιχειρηματολόγησε υπέρ του ότι μπορεί χωρίς κανένα εναλλακτικό σχέδιο να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια και από την κρίση, απλά και μόνο χάρη σε μια καλύτερη διαπραγμάτευση, ενώ γνώριζε ότι τα μεν μνημόνια έχουν ενσωματωθεί στο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωζώνης, η δε κρίση έχει ενδημικό και δομικό χαρακτήρα διεθνώς και ειδικότερα στην Ευρώπη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και πλέον η κυβέρνηση επιλέγουν να παραγνωρίζουν την ουσία του προβλήματος της Ευρωζώνης και της χώρας, που είναι η χάλκευση νεοαποικιακών δεσμών μόνιμης υπανάπτυξης και συρρίκνωσης της λαϊκής κυριαρχίας, μεταφέροντας τη συζήτηση στην επιδίωξη ενός πιο ελαφρού και μετονομασθέντος μνημονίου. Πέραν του ότι και αυτή η επιδίωξη είναι αμφίβολη, ακόμα και αν επιτευχθεί θα σπρώξει την κρίση λίγους μήνες παρακάτω αφήνοντας το λαό δέσμιο, απογοητευμένο, αποκαρδιωμένο και ίσως τότε πράγματι έρμαιο σε μαύρες δυνάμεις.
Η κυβέρνηση προέταξε μάλιστα το δημοσιονομικό ζήτημα και ειδικότερα αυτό του χρέους έναντι της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της πραγματικής οικονομίας επιλέγοντας ένα πεδίο ναρκοθετημένο εξαρχής και προσαρμοσμένο αντικειμενικά στις επιδιώξεις της συντηρητικής Ευρώπης.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα. Η κεντριστική γραμμή περί αλλαγής πολιτικής χωρίς να τίθεται σε αμφισβήτηση το πλαίσιο που την επιβάλλει, χωρίς λαϊκοαπελευθερωτική στρατηγική εν μέσω κρίσης παρά μόνο με μια θολή προσέγγιση περί εθνικής σωτηρίας οδηγεί σε ήττες. Μικρότερες ή μεγαλύτερες αλλά ήττες.
Οι δυνάμεις έξω από το ΣΥΡΙΖΑ αλλά ακόμα περισσότερο και μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ που αντιλαμβάνονται την κατάσταση έχουν μια μεγάλη ευθύνη: θα βολευτούν οι μεν στη στείρα καταγγελία και οι δε στον κυβερνητισμό ή θα προχωρήσουν σε υπέρβαση αποτυχημένων τακτικών οι μεν και σε ρήξη με το εξελισσόμενο “σύνδρομο Κερένσκι” της κυβερνητικής ηγεσίας οι δε, προκειμένου να συνθέσουν από κοινού φορέα και στρατηγική κατάλληλα να βγάλουν πράγματι το λαό από την κρίση; Η πραγματικότητα θα είναι αμείλικτη για όλους.
*Ο Θέμης Τζήμας είναι υπ. Διδάκτορας Διεθνούς Δικαίου στη Νομική του ΑΠΘ και δικηγόρος