ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ !
Περίπου 20% έχουν αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο, πανελλαδικά, τα εμφράγματα για τα οποία οι ασθενείς προσέρχονται στα εξωτερικά ιατρεία των μεγάλων κρατικών νοσοκομείων του Λεκανοπεδίου, δηλώνει ο καθηγητής καρδιολογίας Χριστόδουλος Στεφανάδης. Ο κ. Στεφανάδης επισημαίνει ότι πλήττονται περισσότεροι οι παραγωγικές ηλικίες και δη οι άντρες από 35-55 ετών.
Όπως αναφέρει ο κ. Στεφανάδης σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας, οι γιατροί στα νοσοκομεία έρχονται αντιμέτωποι με τραγικά περιστατικά, όπως για παράδειγμα ασθενείς που καταλήγουν με θρόμβωση, λόγω του ότι έκοψαν την αντιαιμοπεταλειακή αγωγή, επειδή δεν είχαν χρήματα να πάρουν τα φάρμακα τους. Οι υπερτασικοί και οι ασθενείς με στεφανιαία νόσο βάλλονται ιδιαιτέρως από την κρίση λόγω του ότι κάνουν χρήση ακριβών και χρονίων φαρμάκων.
Ωστόσο τα ευχάριστα νέα έρχονται από τη νέα τεχνολογία που φαίνεται να κάνει άλματα στο κομμάτι της επεμβατικής καρδιολογίας. Οι βηματοδότες χωρίς καλώδια, όπως αναφέρει ο κ. Στεφανάδης αναμένεται να κυκλοφορήσουν στην ελληνική αγορά σε ένα χρόνο, ενώ μεγάλη επιτυχία σημειώνει το cryoablation, δηλαδή η κατάλυση με παγωμένο διάλυμα που θεραπεύει, επιτυχώς και με λιγότερες παρενέργειες για τον ασθενή, τις αρρυθμίες.
Η εξέλιξη όμως που αναμένεται να αλλάξει άρδην το τοπίο της στεφανιαίας νόσου και γενικά της αρτηριοσκλήρυνσης είναι το μονοκλωνικό αντίσωμα που μπορεί να ρίξει τη χοληστερίνη στο 50%. «Το φάρμακο αναμένεται να βγει σε τρία χρόνια γιατί έχουν προχωρήσει οι κλινικές μελέτες. Θα γλυτώσει πολύς κόσμος και το έμφραγμα και το θάνατο και τα εγκεφαλικά επεισόδια» υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής καρδιολογίας Χριστόδουλος Στεφανάδης.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του καθηγητή Καρδιολογίας Χριστόδουλου Στεφανάδη
- Κύριε καθηγητά η κρίση και η στεναχώρια κατά πόσον έχουν επιβαρύνει την ελληνική καρδιά;
Είναι πολύ εύστοχο και επίκαιρο αυτό. Πράγματι η οικονομική κρίση που περνάει η χώρα επιβαρύνει πάρα πολύ τη καρδιά. Η καρδιά είναι το πρώτο όργανο που επηρεάζεται από τον εγκέφαλο και από τις μεταβολές του ψυχισμού. Από την κατάθλιψη, το άγχος, το φόβο, την ανασφάλεια. Καταρχήν έχουμε παγκόσμια επιδημιολογικά δεδομένα. Απ όπου πέρασε η κρίση άφησε τα αποτυπώματα της στην υγεία των κατοίκων. Είτε λέγεται Αργεντινή, είτε πρώην Σοβιετική Ένωση, είτε Ρουμανία και άλλες χώρες. Στην Ελλάδα δυστυχώς ακολουθούμε την ίδια πορεία. Αυξάνονται τα περιστατικά που μπαίνουν στα νοσοκομεία, αυξάνεται ο αριθμός των νοσούντων από στεφανιαία νόσο, από αρτηριακή υπέρταση και εντέλει από καρδιαγγειακή θνητότητα.
- Έχουμε κάποια συγκεκριμένα νούμερα;
Περίπου 20% έχουν αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο πανελλαδικά τα εμφράγματα για τα οποία οι ασθενείς προσέρχονται στα εξωτερικά ιατρεία των μεγάλων κρατικών νοσοκομείων του Λεκανοπεδίου. Αυτή τη στιγμή σε τρέχουσα βάση αν δει κανείς τα στοιχεία του Ιανουαρίου, του Φεβρουαρίου, στα μεγάλα νοσοκομεία, βλέπει ότι αυξήθηκαν 20% με στοιχεία της ΕΛΙΚΑΡ, τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα. Η αύξηση παρατηρείται πανελλαδικά, αλλά αυτά τα σύνδρομα. επειδή είναι σοβαρά, οι πάσχοντες συνωθούνται στα μεγάλα νοσοκομεία, που έχουν αιμοδυναμικό εργαστήριο, για να κάνουν ενδεχομένως αγγειοπλαστική η όποια σύγχρονη εφαρμογή απαιτείται.
- Ποιες ηλικίες πλήττονται περισσότερο;
Παραγωγικές ηλικίες, νεώτερες ηλικίες, άντρες περισσότερο σε μια ηλικία από 35-55 περίπου.
- Έχουμε στοιχεία αν έχει μειωθεί ο μέσος όρος ζωής; Γιατί έχουμε ακούσει, έχουμε διαβάσει ότι απ όπου πέρασε το ΔΝΤ μειώθηκε ο μέσος όρος ζωής.
Δυστυχώς έχετε απόλυτο δίκιο. Δεν έχουμε στοιχεία ακόμη επιδημιολογικά, αλλά δεν μπορεί να ξεφύγει η Ελλάδα από αυτό το θλιβερό προνόμιο να μειώνεται ο χρόνος ζωής όπως έγινε στη Ρωσία με την κρίση.
- Ποιες ασθένειες της καρδιάς δεν αντιμετωπίζονται εγκαίρως λόγω οικονομικής δυσπραγίας και μπορεί να κοστίσουν τη ζωή; Και πάλι θα ήθελα να μου πείτε αν υπάρχουν ποσοστά.
Και αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική ερώτηση και σε σχέση με τη δομή της υγείας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ασθενείς που έχουν στεφανιαία νόσο, που έχουν υποβληθεί σε αγγειοπλαστική και ανάλογες επεμβάσεις, παίρνουν χρονίως φάρμακα και ακριβά φάρμακα. Επίσης υπάρχουν υπερτασικοί που παίρνουν φάρμακα χρονίως τα οποία είναι υψηλού κόστους. Έχουμε δύο ομάδες ασθενών που παίρνουν ελλιπή φαρμακευτική αγωγή. Η πρώτη είναι αυτοί που δεν έχουν χρήματα και βλέπετε ασθενείς να περικόπτουν τη φαρμακευτική αγωγή στο ήμισυ απ' ότι παίρναν ή και καθόλου. Και η δεύτερη ομάδα είναι αυτοί που αμελούν λόγω ψυχολογικής επιβάρυνσης. Αυτό αποτυπώνεται στα περιστατικά που έρχονται στα νοσοκομεία δηλαδή έχουμε δει τραγικά περιστατικά να έχουν κόψει την αντιαιμοπεταλειακή αγωγή και να κάνουν θρόμβωση και μετά αγγειοπλαστική, επειδή δεν είχαν χρήματα να πάρουν τα ανάλογα αιμοπεταλειακά φάρμακα. Ποσοστά ελληνικά δεν έχουμε ακόμη γιατί μελετάται το φαινόμενο.
- Η νέα τεχνολογία πως έχει συμβάλλει στην επεμβατική καρδιολογία. Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις
Επεμβατική καρδιολογία και νέα τεχνολογία πάνε αντάμα. Να το πούμε αλλιώς. Η επεμβατική καρδιολογία ξεκίνησε με τεχνολογικά κατασκευάσματα και εξελίξεις, είτε λέγεται μπαλόνι αγγειοπλαστικής, είτε στεντ, είτε αθηρεκτομές, είτε λέιζερ ή οτιδήποτε. Αυτή τη στιγμή έχουμε συνεχώς νέα δεδομένα που αφορούν την τεχνολογία. Και απεικονιστικά. Δηλαδή μεθόδους όπως είναι η οπτική συνεκτική τομογραφία και να καταγράψουμε την αθηρωματική πλάκα κατά άμεσο τρόπο. Έχουμε διάφορες συσκευές που θεραπεύουν τη στεφανιαία νόσο που δεν γίνονταν παλιά. Η στεντ, τα οποία τα βάζει κανείς και απορροφώνται τα βιοαπορροφήσιμα. Όπως ξέρετε το στεντ είναι μεταλλικό κατασκεύασμα που παραμένει μέσα στην αρτηρία. Σήμερα εφαρμόζονται με επιτυχία στεντ τα οποία απορροφά ο οργανισμός μετά από ένα διάστημα.
- Οι βηματοδότες χωρίς καλώδια;
Και αυτό είναι μια εξαιρετική πρόοδος. Ο βηματοδότης μέχρι σήμερα τοποθετείται με καλώδια. Μπαίνει η συσκευή κάτω από το δέρμα που παράγει η γεννήτρια που παράγει το ρεύμα και το ηλεκτρόδιο, το καλώδιο μπαίνει μέσα στην καρδιά, μέσα στην κοιλότητα. Σήμερα δοκιμάζονται συσκευές με επιτυχία, σε πρώιμο στάδιο είναι, που βάζει κανείς το τσιπάκι να το πω, σε εισαγωγικά, ένα μικρό κατασκεύασμα στην κορυφή της δεξιάς κοιλίας, μέσα στην καρδιακή κοιλότητα χωρίς καλώδιο.
- Στην Ελληνική αγορά βηματοδότης χωρίς καλώδιο πότε θα κυκλοφορήσει;
Υπολογίζουμε σε κάνα χρόνο
- Υπάρχουν νεώτερα ως προς την κατάλυση, τους καυτηριασμούς;
Η κατάλυση είναι επίσης σήμερα μία μεγάλη εξέλιξη που μπορούμε να θεραπεύσουμε αποτελεσματικά και οριστικά πολλές αρρυθμίες καυτηριάζοντας, καταλύοντας περιοχές που παράγουν τα «ανορθόδοξα» ρεύματα.
- Αυτό πόσα χρόνια εφαρμόζεται;
Εφαρμόζεται πολλά χρόνια, είναι την τελευταία δεκαετία, αλλά έχουν έρθει νέες τεχνολογίες όπως είναι το cryoablation δηλαδή η κατάλυση με παγωμένο διάλυμα. Με το κρύο δηλαδή καταλύεται η περιοχή και όχι με θερμοκρασία. Αυτή η μέθοδος με το κρύο έχει λιγότερες παρενέργειες για τον ασθενή και καλύτερους ρυθμούς επιτυχίας.
- Από φαρμακευτικής πλευράς σε σχέση με τη χοληστερίνη τι νεώτερο υπάρχει;
Υπάρχει όπως ξέρετε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που πάσχει από υπερλιπιδαιμία, υψηλή χοληστερίνη που ξέρει ο κόσμος. Η χοληστερίνη είναι ο νούμερο ένα παράγοντας επιβάρυνσης των αρτηριών που κάνει στεφανιαία νόσο. Είναι ο πιο σοβαρός δυσμενής παράγοντας, για αυτό γίνεται εκεί η μάχη είτε με δίαιτα είτε με φάρμακα. Μία μεγάλη εξέλιξη ήταν οι στατίνες που παίρνει όλος ο κόσμος. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μία πολύ μεγάλη εξέλιξη. Υπάρχει ένα φάρμακο που μπλοκάρει ορισμένους υποδοχείς που συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία να είναι ψηλή η χοληστερίνη. Για να το πω απλά με αυτά τα φάρμακα που δοκιμάζονται αυτό το φάρμακο, το μονοκλωνικό αντίσωμα μπορεί να ρίξει τη χοληστερίνη στο 50%. Επιτυγχάνουμε τιμές απίστευτες. Έχουμε κλινικά δεδομένα για το συγκεκριμένο φάρμακο. Αναμένεται να βγει σε τρία χρόνια γιατί έχουν προχωρήσει οι κλινικές μελέτες. Κι αυτό θα αλλάξει το τοπίο γενικά της στεφανιαίας νόσου και γενικά της αρτηριοσκλήρυνσης. Αν τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν με μελλοντικές μεγάλες σειρές.
- Θα γλυτώσει πολύς κόσμος τα χειρουργεία;
Θα γλυτώσει πολύς κόσμος και το έμφραγμα και το θάνατο και τα εγκεφαλικά επεισόδια.
- Τελευταία παρατηρούμε πολλά περιστατικά υπέρτασης επί μακρόν που δεν μπορούν να ρυθμιστούν. 'Ατομα ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας που παρά το γεγονός ότι παίρνουν φαρμακευτική αγωγή η πίεση τους δεν πέφτει σε φυσιολογικά επίπεδα. Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος που συμβαίνει αυτό;
Ξέρετε αυτό συνδέεται με την αρχική σας ερώτηση όσον αφορά την οικονομική κρίση, το άγχος, την κατάθλιψη και τις φοβίες που συνεπάγεται αυτή η πρωτόγνωρη κατάσταση που ζούμε και συμβαίνει στο να απορυθμιστεί η αρτηριακή πίεση, Επίσης συνδέεται με την μη ευλαβή τήρηση φαρμακευτικής αγωγής. Δεν έχουμε στοιχεία ότι υπάρχει αντοχή στα υπάρχοντα φάρμακα ότι είναι καλά. Απλώς αλλάζει η ψυχολογία και η αρτηριακή πίεση επηρεάζεται πάρα πολύ από τον ψυχισμό.
- Υπάρχουν στοιχεία κατά πόσον η κατάθλιψη έχει προηγηθεί ενός εμφράγματος;
Η κατάθλιψη και το έμφραγμα συσχετίζονται. Η κατάθλιψη θεωρείται ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου.
- Προηγείται και έπεται;
Ε ναι. Σίγουρα για να δημιουργήσει μόνη της ή με άλλους παράγοντες πρόβλημα όπως το κάπνισμα, η χοληστερίνη και άλλα πρέπει να περάσει κάποιος χρόνος.
- Κύριε Καθηγητά κατάγεστε από ένα νησί που φημίζεται για την μακροζωία των κατοίκων. Θέλω να μου πείτε από πρώτο χέρι ποιο είναι το μυστικό της Ικαρίας;
Πράγματι είναι αλήθεια αυτό που λέτε, αλλά το μυστικό το ψάχνουμε. Υπάρχει μία μεγάλη μελέτη που εξελίσσεται τα τελευταία πέντε χρόνια, η μελέτη Ικαρία, γνωστή στη βιβλιογραφία. Εκεί έχουμε επισημάνει πάρα πολλούς παράγοντες κι έχουμε βγάλει πάρα πολύ σημαντικά συμπεράσματα. Αυτό που μέχρι σήμερα είδαμε στην Ικαρία, που είναι ένα από τα λίγα μέρη του κόσμου με τους μακροβιότερους, είναι ότι το θέμα είναι πολυπαραμετρικό. Δηλαδή παίζει ρόλο η διατροφή, το περιβάλλον, η άσκηση, ο καφές, το λίγο οινόπνευμα και η γονιδιακή υποδομή που έχει το κάθε άτομο. Δηλαδή είναι ένας κλειστός πληθυσμός με τους νόμους της βιολογίας επιβίωσαν τα ισχυρά γονίδια. Το γεγονός πάντως είναι ότι η Ικαρία είναι ένας επιδημιολογικός θησαυρός υπό την έννοια ότι έχει δεκαπλάσιο αριθμό υπερηλίκων απ ότι άλλες περιοχές του κόσμου.
- Πως συμβάλει ο καφές που προαναφέρατε στη μακροζωία;
Βεβαίως, ο ελληνικός καφές σε μικρή η μέτρια κατανάλωση συνδέεται με τη μακροβιότητα.
- Τι θα συμβουλεύατε τον κόσμο, που αυτή τη στιγμή υποφέρει από την κρίση, να κάνει για να προφυλάξει την καρδιά του και ως ειδήμων της καρδιάς, αλλά και ως Ικαριώτης
Ως ειδήμων της καρδιάς να προστατεύουμε την καρδιά μας. Η καρδιά είναι ένα όργανο που δεν μπορεί να σταματήσει. Όλα τα άλλα όργανα μπορούν να μείνουν σε υπολειτουργία ή μη λειτουργία για ένα χρονικό διάστημα. Σταματάει ο νεφρός να λειτουργεί εντάξει μπορεί να λειτουργήσει σε τρείς μέρες. Η καρδιά μετά από πολύ λίγα λεπτά όταν σταματήσει έρχεται ο θάνατος. Επομένως είναι το πολυτιμότερο όργανο, δεν είναι το πολυπλοκότερο. Είναι το πολυτιμότερο. Πάνω σε αυτό στηρίζονται όλα τα άλλα. Και ο εγκέφαλος κι όλα. Επομένως πρέπει να την προστατεύσουμε στωικά υπομένοντας αυτή τη βασανιστική διαδικασία της οικονομικής κρίσης. Δεν έχουμε άλλο τρόπο. Ένα καλό παράδειγμα είναι αυτό που κάνουν οι ανατολικοί λαοί με τη φιλοσοφία τους τη γιόγκα και τις άλλες τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοών που χρησιμοποιούν. Δηλαδή κάποιος που είναι στην εφορία και δει το χαρτί του ΕΝΦΙΑ αντί να οργιστεί και να του ανέβει το αίμα στο κεφάλι, που λέει ο κόσμος, μπορεί να το δει πιο στωικά να πει η ζωή είναι μία, εν πάσει περιπτώσει θα επιβιώσουμε και ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες. Στην Ικαρία άλλωστε υπάρχει αυτή η αδιαφορία με την καλή έννοια. Οι άνθρωποι δεν δεσμεύονται από το πραγματικό ρολόι. Κοιμούνται όταν νυστάξουν, ξυπνάνε όταν χορτάσουν τον ύπνο. Έχουν μια νοοτροπία δεν βαριέσαι και θα δούμε.
-Άρα αλλαγή της ψυχολογίας. Σας ευχαριστώ πολύ που ήσασταν μαζί μας.
Κι εγώ.