Τρέχουν οι διαδικασίες για να προχωρήσει
η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών του ελληνικού συστήματος και το
νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που θα έχει ψηφιστεί
από την βουλή μέχρι σήμερα το βράδυ, περιλαμβάνει πλήθος αλλαγών που θα
φέρει αρκετές αλλαγές στις τράπεζες.
Προβλέπει δράσεις που θα πρέπει να έχουν
ολοκληρωθεί πριν την επόμενη χρονιά για να μην υπάρξει «bail in» και να
μην υπάρξει «κούρεμα» καταθέσεων.
Σε κάθε περίπτωση, η προστασία των
καταθέσεων κάτω από τα 100.000 ευρώ είναι απολύτως εγγυημένη και
προβλέπεται από την κοινοτική οδηγία BRRD (Bank Recovery and Resolution
Directive) η οποία έχει ήδη τεθεί σε ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη από την
1η Ιανουαρίου 2015 και στη χώρα μας θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η
Ιανουαρίου του 2016.
Σήμερα ανακοινώνονται και τα
αποτελέσματα των τεστ αντοχής (stress test) των τεσσάρων συστημικών
τραπεζών. Δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα ανακοινώσει τις
χρηματοπιστωτικές ανάγκες της κάθε τράπεζας για τις οποίες υπάρχουν δύο
εξεταζόμενα σενάρια το βασικό (base line) και το δυσμενές.
Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου
Οικονομικών και πηγές από τον τραπεζικό τομέα, οι κεφαλαιακές ανάγκες
των τραπεζών, στο βασικό σενάριο είναι σε τέτοιο ύψος, καλύτερο από
προηγούμενες εκτιμήσεις και θα καλυφθεί από ιδιωτικά κεφάλαια.
Υπάρχει πρόβλεψη, σε περίπτωση που δεν
μπορέσουν οι ιδιώτες να καλύψουν το ποσό που χρειάζεται μία τράπεζα,
τότε αυτή θα μπει σε διαδικασία εξυγίανσης.
Πάντως με τα μέχρι στιγμής γνωστά
δεδομένα, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την κάλυψη όλων των κεφαλαιακών
αναγκών και την επιτυχία της νέας ανακεφαλαιοποίησης.
Τα 25 δισ. ευρώ που προβλέπεται στο νέο
δάνειο των 86 δισ. ευρώ από τους δανειστές, για την ανακεφαλαιοποίηση
των τραπεζών φαίνεται πως υπερκαλύπτουν το αναγκαίο ποσό.
Το κομμάτι του κεφαλαίου αυτού που θα χρειαστεί για να καλυφθεί το δυσμενές σενάριο κάθε τράπεζας, θα μετατραπεί σε κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου. Αυτό είναι σημαντική διαφορά σε σχέση με την προηγούμενη διαδικασία, ανακεφαλαιοποίηση που οι μετοχές που απέκτησε το δημόσιο μέσω της ίδιας διαδικασίας είχαν μόνο περιορισμένα δικαιώματα ψήφου .
Σύμφωνα με κύκλους από το υπουργείο
Οικονομικών, ένα ακόμα χρηματοπιστωτικό «εργαλείο» που προβλέπει το
νομοσχέδιο είναι τα ομόλογα τύπου Coco’s (Contingent Convertible Bonds).
Πρόκειται για τα τίτλους που με την
τήρηση συγκεκριμένων προϋποθέσεων μπορούν να μετατραπούν σε κοινές
μετοχές με δικαίωμα ψήφου. Αυτά τα ομόλογα έχουν με υψηλή απόδοση από 8%
έως 10%. Τα Coco’s παρέχουν χρηματοοικονομική στήριξη και μειώνουν το
κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν την
δυνατότητα δημιουργίας εσόδων.
Από την άλλη, οι προνομιούχες μετοχές
που κρατά στο χαρτοφυλάκιό του το ελληνικό δημόσιο είναι ήδη τραπεζικό
κεφάλαιο και μπορούν να μετατραπούν σε κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου.
Ο στόχος της κυβέρνησης με την ανακεφαλαιοποίηση είναι διπλός.
Από την μία θέλει να να προσελκύσει
ξένες επενδύσεις, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, αλλά και το
κράτος να έχει σοβαρή συμμετοχή στις τράπεζες προκειμένου, σε ενδεχόμενη
ανάπτυξη, να αυξηθούν και τα κέρδη του.
Παράλληλα, δημιουργείται πλαίσιο που
ενισχύει τη διαφάνεια και τη δημόσια λογοδοσία τόσο των τραπεζών όσο και
του ΤΧΣ. Οι δανειστές θέλουν ένα ισχυρό και ανεξάρτητο Ταμείο
Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) που θα να ελέγχει τους τραπεζίτες
(πως χορηγούν δάνεια, με ποια κριτήρια, κ.λπ.).
Για την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας τους
και του ότι δεν θα γίνουν τα ίδια τα στελέχη του ΤΧΣ στόχος αυτών που
ελέγχουν, οι Θεσμοί, επιμένουν στο θέμα του ορισμού των μισθών τους και
την πρόβλεψη ασυλίας (με καταγεγραμμένη την διαφωνία της ελληνικής
πλευράς ως προς ύψος της αμοιβής των στελεχών του ΤΧΣ και την ασυλία
τους ).
Για πρώτη φορά, θεσπίζεται διαδικασία
περιοδικής αξιολόγησης των διοικήσεων και των ανώτερων στελεχών των
τραπεζών, από διεθνή επιτροπή, στη βάση συγκεκριμένων και αντικειμενικών
κριτηρίων. Τα στελέχη που για κάποιο λόγο δεν θα πληρούν πια τα
κριτήρια θα αντικαθίστανται.
Η πρόσθετη πρόκληση τη ανακεφαλαιοποίησης είναι η διαχείριση του συνδεδεμένου θέματος της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων.
Σύμφωνα με πηγές με καλή γνώση των
εξελίξεων, «μέσα στις επόμενες ημέρες θα υπάρξει λύση τόσο για το νόμο
Κατσέλη και για τα “κόκκινα δάνεια” προκειμένου αυτή να είναι η
τελευταία ανακεφαλαιοποίηση!»
Τέλος, στην ανακεφαλαιοποίηση των
τραπεζών θα συμμετάσχει και η Ευρωπαϊκή τράπεζα Ανάπτυξης (EBRD -
European Bank for Reconstruction and Development).