Σύμφωνα με τον πρόσφατα ψηφισμένο νόμο, η μεταβίβαση απαιτήσεων σε funds για κόκκινα δάνεια πρώτης κατοικίας, καταναλωτικά δάνεια και δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εξαιρείται έως τις 15 Φεβρουαρίου του 2016. Για το θέμα αυτό σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα Αυγή, ο υπουργός Οικονομίας κ. Γιώργος Σταθάκης είχε δηλώσει χαρακτηριστικά «…Εμείς, φυσικά, θα επιμείνουμε μέχρι τέλους ότι τα στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας δεν θα αποτελέσουν αντικείμενο της δευτερογενούς αγοράς που ανοίγει. Υπάρχει ήδη ένα σύνθετο πλαίσιο που έχουμε θεσμοθετήσει, με την προστασία του 60% για την πρώτη κατοικία. Το θέμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι πολύ δύσκολο. Έχουμε διαμορφώσει μια στρατηγική, αυτό θα διαπραγματευτούμε προκειμένου να είναι επιτυχής».
Ποιες οι εναλλακτικές των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων
Τα «εργαλεία» που έχουν στη διάθεσή τους οι οφειλέτες είναι ο νόμος Κατσέλη, στον οποίο έχουν προσφύγει ήδη 170.000, εκ των οποίων μόνο 59.500 έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του, ο συμβιβασμός με εργαλείο τον Κώδικα Δεοντολογίας και από την 1η Ιανουαρίου του 2016 το νέο πλαίσιο μέσω του οποίου αναμορφώνεται ο νόμος Κατσέλη. Το νέο πλαίσιο προβλέπει δυνητικά την προστασία από τον πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας, για 57.500 οφειλέτες που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες (και προστατεύονται πλήρως) και για 80.500 δανειολήπτες που ανήκουν στη «μεσαία» τάξη.
Τι προβλέπει το νέο πλαίσιο για τους οφειλέτες της «μεσαίας» τάξης
Για να υπαχθεί κάποιος στη ρύθμιση, θα πρέπει μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου του 2018 να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης, ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση βεβαρυμένο ή μη με εμπράγματη ασφάλεια ακίνητο, εφόσον, πληροί σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:
- Ο οφειλέτης να υπήρξε συνεργάσιμος κατά τον χρόνο της αρχικής καθυστέρησης του δανείου.
- Το συγκεκριμένο ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του και το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%.
- Επίσης η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης να μην υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για τον άγαμο, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο, δηλαδή 220.000 ευρώ, και κατά 20.000 ευρώ για κάθε παιδί και μέχρι τρία παιδιά. Δηλαδή για ένα ζευγάρι με δύο παιδιά η αντικειμενική αξία είναι μέχρι 260.000 ευρώ και με τρία παιδιά μέχρι 280.000 ευρώ.
Για την κατηγορία αυτή των δανειοληπτών υπάρχει η πρόνοια, αν η νέα δόση που αποφασίζει το δικαστήριο δεν καλύπτεται από το εισόδημα του νοικοκυριού, τότε το κράτος θα καλύπτει τη διαφορά. Μάλιστα για το 2016 έχει προβλεφθεί κονδύλι 100 εκατ. ευρώ.
Ο οφειλέτης αυτής της κατηγορίας θα πρέπει να πληροί τις εξής προϋποθέσεις:
- Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα να υπολείπεται ή να είναι ίσο των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
- Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του να μην υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα. Δηλαδή για πενταμελή οικογένεια, η αντικειμενική αξία να φτάνει έως τις 220.000 ευρώ.
Για όσους οφειλέτες εκκρεμεί η αίτηση υπαγωγής τους στον νόμο Κατσέλη, θα πρέπει να προσκομίσουν στο δικαστήρια που τηρείται ο φάκελός τους τα αναγκαία δικαιολογητικά έως και τις 14 Φεβρουαρίου του 2016. Σε περίπτωση που δεν προβούν σε αυτήν την ενέργεια χάνουν τη ρύθμιση αλλά και το δικαίωμα υποβολής νέας αίτησης υπαγωγής για τουλάχιστον δύο χρόνια.
Οι δανειολήπτες θα πρέπει να προσκομίσουν μεταξύ των άλλων αντίγραφο του Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας, δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1) του 2015, εκκαθαριστικό σημείωμα δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του 2015, τελευταία δήλωση στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9), τυχόν καταστάσεις μισθοδοσίας ή εκκαθαριστικούς λογαριασμούς συντάξεων ή βεβαίωση ανεργίας του ΟΑΕΔ για το 2015, βεβαιώσεις οφειλών των πιστωτών με ημερομηνία έκδοσης μεταγενέστερη της έναρξης ισχύος του Ν. 4336/2015 κ.ά.
Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών
Βέβαια πάντα υπάρχει και η λύση ο οφειλέτης να προσφύγει απευθείας στην τράπεζα και να πετύχει ρύθμιση του δανείου του μέσω μείωσης της δόσης, με «μπούσουλα» τον Κώδικα Δεοντολογίας, στον οποίο ας σημειωθεί ότι θα υπάρξουν αλλαγές.
Μεταξύ των εναλλακτικών που παρέχονται μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας είναι παράταση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου, το σπάσιμο του δανείου σε δύο μέρη και η μερική διαγραφή χρεών. Σε ό,τι αφορά στις επιχειρήσεις, μία από τις επιλογές είναι η μετοχοποίηση μέρους των χρεών.
Εν τω μεταξύ πάντως, χιλιάδες δανειολήπτες που έχουν απλήρωτα χρέη έχουν αρχίσει να λαμβάνουν τις ειδοποιήσεις από τις τράπεζες, προκειμένου να προσέλθουν για ρύθμιση εντός των επόμενων 30 ημερών.
Γιώργος Αλεξάκης