ΜΕΣΣΗΝΙΑ - Στην καστροπολιτεία της Μεθώνης

Στη γραφική Μεθώνη, με το επιβλητικό κάστρο-φύλακα του νοτιότερου άκρου της.

 Από τα αρχαία χρόνια ήδη η γεωγραφική θέση της Μεθώνης καθόρισε και τη μοίρα της. Είχε στρατηγική σημασία για τους Ρωμαίους, που την ενίσχυσαν με καλύτερες οχυρώσεις, ενώ αργότερα έγινε ορμητήριο των Βυζαντινών.
 Σημαντικό εμπορικό σταθμό αποτέλεσε όμως κυρίως κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας (13ος-15ος αιώνας). Τότε η πόλη γνώρισε μεγάλη ακμή, καθώς τα πλοία από τη Βενετία με προορισμό τους Αγίους Τόπους σταματούσαν εδώ για ανεφοδιασμό.

Τότε ήταν που χτίστηκε και το επιβλητικό κάστρο, το οποίο πολλοί λαοί στο πέρασμα του χρόνου προσπάθησαν να κατακτήσουν. Φράγκοι, Ενετοί, Οθωμανοί επιχείρησαν να περάσουν τη βαθιά τάφρο και την –ξύλινη τότε– γέφυρα για να βρεθούν μπροστά στην εντυπωσιακή πύλη και να μπουν μέσα
θριαμβευτές. Μπροστά σε αυτή τη μνημειακή πλέον πύλη στεκόμαστε κι εμείς, αιώνες αργότερα, ως απλοί επισκέπτες, αφού πρώτα έχουμε διασχίσει την εντυπωσιακή πέτρινη γέφυρα με τα δεκατέσσερα τόξα, που την ενώνει με την ξηρά θυμίζοντας την ολοκληρωτική απελευθέρωση του τόπου από τους κατακτητές.
Στην είσοδο του κάστρου, αριστερά και δεξιά, τα τείχη υψώνονται ισχυρά με δύο μεγάλους προμαχώνες, απ’ όπου πολεμούσαν οι υπερασπιστές του. Στη βόρεια πλευρά, μάλιστα, όπου οι προμαχώνες επικοινωνούσαν μεταξύ τους με ένα σκεπαστό πέρασμα, το ύψος του τείχους φτάνει τα 11 μέτρα περίπου. Πόσοι και πόσοι άνθρωποι στο πέρασμα του χρόνου έτρεξαν να προστατευτούν πίσω από αυτά τα στιβαρά τείχη, οικοδομημένα από καλά πελεκημένες πέτρες και αρχαία υλικά. Το κάστρο απλώνεται σε έκταση 93 στρεμμάτων, γεγονός που το καθιστά ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου, και είναι χτισμένο πάνω σε αρχαία τείχη.
Αποτελείται από δύο τμήματα, το βόρειο, που είναι πολύ καλά οχυρωμένο, καθώς εκεί έμενε ο εκάστοτε στρατιωτικός διοικητής, και το νότιο, όπου βρισκόταν η πόλη.
Μετά την κεντρική πύλη, ανοίγεται ένας δρόμος θολοσκέπαστος, που οδηγεί μέσα από άλλες πύλες στο εσωτερικό του κάστρου.
Εκεί βρισκόταν το κατοικημένο μέρος και χωριζόταν από το βόρειο τμήμα με ένα εγκάρσιο τείχος χαμηλού ύψους με πέντε πύργους. Εδώ υπάρχουν δείγματα της ζωής των κατοίκων του: ερείπια από σπίτια όπου έμεναν οι εκάστοτε άρχοντες, από τη βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Σοφίας, αρκετές δεξαμενές και έναν πλακόστρωτο δρόμο, που οδηγούσε στην πύλη της θάλασσας.

Ένας γρανιτένιος κίονας με κιονόκρανο στην κορυφή στέκει αγέρωχος και καμαρωτός, σαν να αναπολεί περασμένα μεγαλεία, τότε που ίσως στήριζε το φτερωτό λιοντάρι της Βενετίας ή την προτομή του Μοροζίνι, από τον οποίο η πόλη πολιορκήθηκε το 1686 κι επανήλθε στα χέρια των Βενετών.
Βλέπουμε επίσης ερείπια από τουρκικά λουτρά από την εποχή των Οθωμανών κατακτητών, σε διάφορες φάσεις της ιστορίας, γύρω στα 1500 και μετά ξανά το 1715. Αγέρωχη σώζεται και η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που λέγεται ότι την κατασκεύασαν οι Γάλλοι, αφού απελευθέρωσαν για τελευταία φορά την πόλη από τους Οθωμανούς το 1828, μετά από επανειλημμένες άκαρπες προσπάθειες των Ελλήνων να το κατακτήσουν και πάλι.
 Μετά την απαραίτητη περιπλάνησή μας στον οχυρωματικό περίβολο, κατευθυνόμαστε προς τη νότια πλευρά, όπου μας υποδέχεται μία ακόμα επιβλητική πύλη με δύο ψηλούς πύργους και μια εξέδρα, που τους ενώνει.
 Από το άνοιγμα που σχηματίζεται, ξεκινάει ένας πλακόστρωτος διάδρομος πάνω από μια πέτρινη γέφυρα και μας οδηγεί στο μικρό επιθαλάσσιο οχυρό, το Μπούρτζι.
 Οι πολλαπλές ταράτσες και οι πολεμίστρες, που κάποτε προστάτευαν την είσοδο του λιμανιού, σήμερα προσφέρουν απλόχερη θέα προς τη Μεθώνη και τα γύρω νησιά, που τόσο όμορφα στολίζουν τα καταγάλανα νερά του Ιονίου. Ένας περίπατος στην ακτή, πίσω από το Μπούρτζι, μας επιφυλάσσει
μια ωραία έκπληξη: μια μικρή όαση με καταπράσινα νερά, που το καλοκαίρι είναι ιδανική για βουτιές.

Όμως τα κύματα, που σκάνε στα βράχια, μας θυμίζουν ότι τώρα θα αρκεστούμε να θαυμάζουμε την άγρια θέα τους.
Θέα που κόβει την ανάσα, όταν η θάλασσα είναι πραγματικά φουρτουνιασμένη και λυσσομανάει αλύπητα πάνω στα τείχη του κάστρου.
Από εδώ, το κάστρο μοιάζει με ασπίδα, που προστατεύει περήφανα την ενδοχώρα και το μόνο που ζητάει είναι το ενδιαφέρον μας για τη συντήρησή του, ώστε να συνεχίσει να στέκει αλώβητο στο πέρασμα του χρόνου.
Η πόλη σήμερα 

   Ήσυχη, μικρή, επίπεδη, με καλή ρυμοτομία, που τη χρωστάει στους μηχανικούς του Γαλλικού

Εκστρατευτικού Σώματος του Γάλλου Στρατάρχη Μεζόν, ο οποίος και την απελευθέρωσε για τελευταία φορά από τους Οθωμανούς το 1828. Οι κάτοικοί της, αν και λιγοστοί –γύρω στους 1.000– απολαμβάνουν μια ήρεμη ζωή με φόντο τα γαλαζοπράσινα νερά του Ιονίου και με θέα το νησιωτικό σύμπλεγμα των Οινουσσών. Τρία μικρά νησάκια, η Σαπιέντζα, η Σχίζα και η Αγία Μαρίνα, με σπάνιο φυσικό περιβάλλον και εξωτική ομορφιά, περιμένουν τους επισκέπτες του καλοκαιριού να τα ανακαλύψουν. Στο νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα ανήκει μάλιστα και το χαρακτηριστικό νησάκι με το σχήμα καρδιάς, που κοσμεί τις διαφημίσεις του ΕΟΤ, σήμα κατατεθέν για την Ελλάδα!
Οι βόλτες μέσα στην πόλη ενδείκνυνται για να πάρουμε κι εμείς μια μικρή γεύση από την ηρεμία που επικρατεί παντού και να χαλαρώσουμε από τους γρήγορους ρυθμούς της μεγαλούπολης. Διώροφα «κεραμιδόσπιτα» με τις ασβεστωμένες αυλές και τα λουλουδιασμένα μπαλκόνια τους αγναντεύουν τη θάλασσα, που στολίζει το πανέμορφο κάστρο. Γραφικά δρομάκια με παλιά αρχοντικά οδηγούν σε όμορφες πλατείες διακοσμημένες με αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και σε γραφικές ταβέρνες με απολαυστικές τοπικές συνταγές. Όμορφες παραλίες, που περικυκλώνουν την πόλη, βρίσκονται σε κοντινές αποστάσεις φέρνοντας στο νου, ξέγνοιαστο, το καλοκαίρι.
Μπροστά στο γραφικό λιμανάκι, με φόντο το Κάστρο, συναντάμε μια όμορφη αμμουδιά με πεντακάθαρα νερά, που στολίζεται με ταβερνάκια πάνω στο κύμα. Εδώ, απολαμβάνουμε το υπέροχο ηλιοβασίλεμα και το τοπίο, που μεταμορφώνεται μαγευτικά την ώρα του δειλινού, και θαυμάζουμε σε πρώτο πλάνο το ιστορικό κάστρο να στεφανώνεται με τις γλυκές αποχρώσεις από το φως του ήλιου, που χάνεται στη θάλασσα.
Καθώς νυχτώνει, το σπουδαίο αυτό αξιοθέατο φωτίζεται από τους προβολείς, και το μαγευτικό σκηνικό συμπληρώνεται με τη γλυκιά γαλήνη, που βασιλεύει στην όμορφη Μεθώνη…

* Το κάστρο της Μεθώνης είναι επισκέψιμο καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από τις 8.30 μέχρι τις 15.00.
- Αξίζει να επισκεφθείτε τα ερείπια του καθολικού ναού του Αγίου Λέου, τον καταποντισμένο οικισμό της Μέσης Εποχής του Χαλκού στον όρμο της Μεθώνης, το Καποδιστριακό Σχολείο, το τοξωτό λιθόκτιστο γεφύρι, που έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, και τα δυο ενετικά πηγάδια, ένα στην πλατεία Λιμαρίζι κι ένα στην πλατεία Συγγρού.
- Με ένα σκαφάκι που θα νοικιάσετε από τη Μεθώνη, επισκεφθείτε τις αντικρινές Οινούσσες, που είναι ενταγμένες στο δίκτυο NATURA: τον σπάνιο βιότοπο της Σαπιέντζας με τον πέτρινο φάρο της και την παραμυθένια ακτή της, τη Σχίζα με το περίφημο σπήλαιο, και την Αγία Μαρίνα με το όμορφο εκκλησάκι και το μεγάλο πανηγύρι ανήμερα του εορτασμού της, με όργανα, γουρουνοπούλες και τους επισκέπτες που κατασκηνώνουν και διανυκτερεύουν στην ακτή.