Toυ Κοσμά Ζακυνθινού
kzakinthinos@pegasus.gr
Πληρωτέο γίνεται το παλιό «ραβασάκι» για 2,5 εκατ. ιδιοκτήτες, που δήλωσαν την ακίνητή τους περιουσία στο διάστημα από 1997 έως 1999, στα πρώτα προγράμματα κατάρτισης του Κτηματολογίου και δεν είχε αποδοθεί το πάγιο τέλος. Το ξεχασμένο «χαράτσι» επανέρχεται με ηλεκτρονικά ειδοποιητήρια που θα αναρτηθούν στη σελίδα της «Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση» και θα εκτυπώνονται με τους κωδικούς του taxis, καθιστώντας πλέον «απαιτητό» το πάγιο τέλος των 35 ευρώ για κύριο ή 20 ευρώ για βοηθητικό χώρο.
Πηγές της ΕΚΧΑ αναφέρουν πως έως το τέλος του έτους τα ειδοποιητήρια θα αναρτηθούν ηλεκτρονικά, δημοσιοποιώντας σχετική πρόσκληση που θα καλεί (με χρήση των κωδικών taxis), τους ιδιοκτήτες να ελέγξουν πως έχει καταγραφεί το ακίνητό τους και τα δικαιώματά τους επί του ακινήτου αυτού. Ενώ, όσοι απέφυγαν να δηλώσουν το ακίνητό τους θα αναζητηθούν μέσω της εφορίας.
Το ανταποδοτικό τέλος και το αναλογικό είναι οι πηγές χρηματοδότησης του Κτηματολογίου. Με το αναλογικό τέλος επιβαρύνονται όσοι δήλωσαν ακίνητα μετά το 2008, με το τέλος κτηματογράφησης να προκύπτει σύμφωνα με την αντικειμενική αξία του ακινήτου, ως ποσοστό ένα τοις χιλίοις, μείων 10 χιλ. ευρώ επί της τιμής του. Η κτηματογράφηση της Αθήνας «έτρεξε» σε πρώτη φάση το καλοκαίρι του 2008, με την πρώτη φάση κτηματογράφησης στον Δήμο Αθηναίων. Την ίδια χρονιά, το 2008 προκηρύχθηκε και ο διαγωνισμός για τη δεύτερη φάση, προκειμένου να γίνει η επεξεργασία των δηλώσεων, στον οποίο συμμετείχαν δύο εταιρείες, με στόχο ο ανάδοχος να είχε οριστεί έως το 2010. Ωστόσο, σωρεία ενστάσεων και προσφυγών στα δικαστήρια μεταξύ των δύο εταιρειών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό, είχαν σαν αποτέλεσμα την πολύχρονη καθυστέρηση της κινηματογράφησης στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας.
Τεχνικά, η διασύνδεση του Κτηματολογίου με το Ε9 δεν θα είναι άμεση δεδομένου ότι η ΕΚΧΑ είναι ανώνυμη εταιρεία, όμως τα δεδομένα από τις δηλώσεις Ε9 θα μπορούν να μεταφέρονται αρχικώς προς διασταύρωση με τα αντίστοιχα της κτηματογράφησης. Σήμερα στο Κτηματολόγιο είναι ενταγμένα 21,8 εκατ. δικαιώματα που αντιστοιχούν σε έκταση 46.021.575 στρεμμάτων.
Τον προηγούμενο μήνα, έληξε η προθεσμία ηλεκτρονικής υποβολής προσφορών για τις 32 μελέτες κτηματογράφησης που προκηρύχθηκαν στις αρχές Απριλίου, στο πλαίσιο του διαγωνισμού ΚΤΙΜΑ-16 και αφορούν στην κτηματογράφηση του υπολοίπου της χώρας. Η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής προσφορών ολοκληρώθηκε αξιοποιώντας την υποδομή του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ). Συγκεκριμένα, συνολικά, για τις 32 συμβάσεις του διαγωνισμού κατατέθηκαν 111 προσφορές από 24 υποψήφιους αναδόχους, ενώ ο αριθμός των προσφορών ανά σύμβαση κυμαίνεται από 2 έως 7. Επίσης, συμβάσεις μικρού σχετικά προϋπολογισμού προσέλκυσαν αυξημένο αριθμό προσφορών. Τα πρώτα αυτά στοιχεία ήδη συνιστούν ένδειξη λειτουργίας υγιούς ανταγωνισμού και επιβεβαιώνουν βασικές επιλογές σχεδιασμού της επαναπροκήρυξης της κτηματογράφησης, όπως τη μεγαλύτερη δυνατή διακύμανση των προϋπολογισμών των συμβάσεων και την ηλεκτρονική υποβολή των προσφορών.
Πηγές του Κτηματολογίου αναφέρουν πως η τελευταία φάση κτηματογράφησης της χώρας εκ παραλλήλου με την επανεκκίνηση των διαδικασιών, που αφορούν τους δασικούς χάρτες, εγγυώνται την ολοκλήρωση του έργου του εθνικού κτηματολογίου το 2020.
Αγνώστου ιδιοκτήτη
Την ίδια στιγμή, πονοκέφαλο εξακολουθούν να προκαλούν τα περίπου 10.000 ακίνητα που αλλάζουν οριστικά χέρια μέχρι και περνούν στη δικαιοδοσία του Δημοσίου, ως «αγνώστου ιδιοκτήτη»! Πρόκειται για όσα ακίνητα δεν έχουν δηλωθεί εγκαίρως στο Κτηματολόγιο, παρόλο που η κινηματογράφησή τους άρχισε την περίοδο 1997-1999 σε 340 περιοχές σε όλη τη χώρα.
Όσοι δεν έχουν δηλώσει εσκεμμένα το ακίνητό τους στα προγράμματα κτηματογράφησης, θα θεωρηθεί ως ιδιοκτησία αγνώστου ιδιοκτήτη και θα περιέλθει στην κυριότητα του Δημοσίου.
Παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις, η «αυλαία» των πρώτων παραχωρήσεων άνοιξε ουσιαστικά την 1η Αυγούστου 2015, με συνολικά 20 περιοχές από 12 νομούς της επικρατείας να «μεταβιβάζουν» οριστικά και διαδοχικά υπέρ του Δημοσίου τις περιουσίες τους (έως το τέλος του έτους), μη έχοντας πλέον καμία ευκαιρία επαναδιεκδίκησής τους. Η διαδικασία εξακολουθεί να προκαλεί αλαλούμ για τον φορέα που θα υποδεχθεί τους τίτλους ιδιοκτησίας, έχοντας ξεκινήσει σε πρώτη φάση με δύο περιοχές από τον νομό Κιλκίς και συνεχίζοντας διαδοχικά με την περιοχή Άστρος της Αρκαδίας, την περιοχή Μαρτίνου του νομού Φθιώτιδας, περιοχές της Δράμας, της Ημαθίας κ.τ.λ.
Ωστόσο, η μεγάλη «πληγή» καταγράφεται αυτή τη χρονιά (2016), καθώς άνοιξε και ο κύκλος των παραχωρήσεων και στα μεγάλα αστικά κέντρα, με τις περιοχές των Βριλησίων, Μελισσίων, Ελευσίνας, Γέρακα, Νέας Σμύρνης και Νέου Ψυχικού, να «απειλούνται» από τη λήξη της προθεσμίας όσον αφορά το λεκανοπέδιο Αττικής και την περιοχή της Αγίας Τριάδας στην Καλαμαριά όσον αφορά τον νομό Θεσσαλονίκης.
Δικαστική διεκδίκηση για ακίνητα
Με την πάροδο των ημερομηνιών, οι ιδιοκτήτες μπορούν να προσφύγουν δικαστικά, αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση και όχι για να επανακτήσουν το ακίνητο. Στην ουσία, το 2015 «έκλεισαν» οριστικά όσα προγράμματα ξεκίνησαν το 2003, με 12ετή παράταση, ενώ για τα προγράμματα κτηματογράφησης που ξεκίνησαν από το 2008 και εντεύθεν η χρονική προθεσμία για τις δηλώσεις είναι πέντε χρόνια για τους κατοίκους εσωτερικού και επτά χρόνια για όσους ζουν μόνιμα εκτός Ελλάδας.
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για πόσα από αυτά τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα ανήκουν ήδη στο δημόσιο. Και αυτό διότι έως το καλοκαίρι του 2013 το Δημόσιο δεν ήταν υποχρεωμένο να δηλώνει στο Κτηματολόγιο την περιουσία του. Εκτός λοιπόν από τα ακίνητα του Δημοσίου, που δεν έχουν δηλωθεί, ακόμα πέντε είναι οι κατηγορίες των πολιτών που δεν έχουν δηλώσει την περιουσία τους και κινδυνεύουν να τη χάσουν. Πρόκειται για πολίτες που δεν το κάνουν υπό τον φόβο της εφορίας, αμελείς που αγνόησαν τη διαδικασία, ομογενείς τρίτης, τέταρτης και πέμπτης γενιάς, που δεν γνωρίζουν ή δεν μπορούν να προσδιορίσουν την περιουσία τους, οι συνιδιοκτήτες και όσοι δεν έχουν τίτλους για την περιουσία τους.