Η
Ελλάδα καλείται τώρα να κάνει καταμέτρηση των ζημιών που μπορεί να
υποστεί η ελληνική οικονομία από την απόφαση των Βρετανών.
Πέρα από το
σοκ που προκαλεί το αποτέλεσμα, εκτιμάται ότι οι συνέπειες του Brexit θα
έρθουν κατά κύματα και ήδη τρομάζουν την κυβέρνηση αλλά και χιλιάδες
επιχειρηματίες, φοιτητές, εργαζόμενους στη Βρετανία κ.λπ.
Μια
χώρα που βρίσκεται επί επτά χρόνια κάτω από συνεχή ύφεση και λιτότητα,
οποιαδήποτε αναταραχή στην Ευρώπη την επηρεάζει άμεσα. Κατ’ αρχάς, όμως,
θα πρέπει να τονίσουμε τις συνέπειες για τις χιλιάδες οικογένειες που
έχουν φοιτητές στη Βρετανία και αγωνιούν.
Φοιτητές
Η
πλειονότητα των Ελλήνων που σπουδάζουν στο εξωτερικό ήδη νιώθουν ότι η
έχει διαρραγεί αυτή η ενότητα εντός της ΕΕ. Είναι λογικό να νιώθουν
«ξένο σώμα» σε μια χώρα που επέλεξε να βγει από την ευρωπαϊκή
οικογένεια.
Μόνο το 2015 εγγράφηκαν 10.131 Ελληνες σε βρετανικά
πανεπιστήμια, ενώ υπολογίζεται ότι συνολικά φοιτούν 35.000 Ελληνες στη
χώρα σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά.
Ένα πιθανό καλό σενάριο
είναι να ολοκληρώσουν τις σπουδές του με το υπάρχον καθεστώς, επομένως
να μην έχουν οικονομική επιβάρυνση. Ένα άλλο σενάριο, ωστόσο, λέει ότι
θα μπορούσαν τα δίδακτρά τους να εξισωθούν με εκείνα των φοιτητών εκτός
ΕΕ και να υπάρξει τριπλασιασμός. Επίσης θα μπορούσε η υποχρεωτική άδεια
παραμονής να αναθεωρηθεί από το εκάστοτε πανεπιστήμιο, σε περίπτωση που
ο φοιτητής αποτύχει σε αρκετά μαθήματα. Για τους «home students» όπως
και για κάθε Ελληνα ή Ευρωπαίο φοιτητή από την Ε.Ε., τα δίδακτρα
κυμαίνονται μεταξύ 11 και 12 χιλιάδων ευρώ ετησίως, την ίδια στιγμή που
για τους «overseas» το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 6.000 ευρώ.
Επιπλέον,
προβλήματα θα υπάρξουν και στις μετακινήσεις των σπουδαστών, αφού θα
αναγκαστούν να βγάλουν βίζα, ενώ θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα
κοπούν τα επιδόματα και τα δάνεια στα οποία έχουν πρόσβαση μέχρι σήμερα
ως Ευρωπαίοι πολίτες.
Το σίγουρο είναι ότι θα ωφεληθούν από την πτώση της στερλίνας έναντι του ευρώ.
Η
χορήγηση των συγκεκριμένων δανείων είναι εξαιρετικά εύκολη, αφού
απαιτείται μόνο επιβεβαίωση της φοιτητικής ιδιότητας και είναι σχεδόν
άτοκα. Το συγκεκριμένο δάνειο αποπληρώνεται όταν ο φοιτητής μπει στην
αγορά εργασίας και αφότου οι ετήσιες αποδοχές του ξεπεράσουν τα 24.000
ευρώ. Τότε το βρετανικό κράτος απαιτεί την καταβολή του 10% του
πλεονάσματος των εσόδων πάνω από τα 24.000 ευρώ. Αγνωστο είναι τι θα
γίνει τώρα με τα δάνεια αυτά.
Εργαζόμενοι
Χιλιάδες
είναι οι Ελληνες που εργάζονται στη Βρετανία, είτε έχοντας δική τους
επιχείρηση είτε εκμεταλλευόμενοι την Ενωση και αναζητώντας εκεί εργασία.
Οι φόβοι τους είναι πλέον ξεκάθαροι καθώς δεν μπορούν να ξέρουν τι θα
συμβεί με τις βίζες τους, με το αν η Βρετανία θα βάλει πλαφόν στους
εργαζόμενους από άλλες χώρες, με τους μισθούς και τα επιδόματα που
παίρνουν και γενικότερα με τον τρόπο ζωής τους εκεί.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι:
1)
Θα δοθεί η δυνατότητα στις εταιρείες να εκβιάσουν μισθούς και ταχύτητα
ανέλιξης, μιας και θα χρειάζεσαι πλέον visa που εκείνες θα σπονσοράρουν,
2) Θα αλλάξει ο νόμος στο επαγγελματικό τομέα όπως ήταν πριν, δηλαδή 18 μέρες άδειας (25 τώρα),
3) Θα αλλάξει η ανάγκη να σου δώσουν 3 μήνες περίοδο πριν απολυθείς, στο να γίνεται αμέσως,
4)
Θα είναι πολύ εύκολο πλέον για τις εταιρείες να πάρουν προσωπικό από
χώρες της Ασίας σε χαμηλότερους μισθούς και για περισσότερες ώρες, οπότε
το εργασιακό τοπίο θα θυμίσει μεσαίωνα
5) Το νόμισμα θα χάσει
την αξία του, οπότε πλέον δε θα έχει τόσο μεγάλη αξία να δουλεύεις στην
Αγγλία για να επιστρέψεις κάποια στιγμή στη χώρα σου έχοντας κάνει καλές
αποταμιεύσεις,
6) Θα υπάρξει μεγαλύτερη δυσκολία και κόστος για
τους πολίτες της ΕΕ να χρησιμοποιήσουν τα νοσοκομεία και ότι γενικότερα
αυτή τη στιγμή έχουν δωρεάν - κυρίως την περίθαλψη.
Μακροοικονομικά
Στις
άμεσες συνέπειες , είναι η διατάραξη των εμπορικών σχέσεων. Οι
ελληνικές εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο φτάνουν σε ετήσια βάση τα
2,5 δις ευρώ ( 1,4% του ΑΕΠ ) και αφορούν κυρίως τρόφιμα, φρέσκα και
τυποποιημένα . Η υποτίμηση της αγγλικής λίρας έναντι τους ευρώ και του
δολαρίου που θα ακολουθήσει την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ , θα
κάνει αυτόματα τα ελληνικά τρόφιμα ακριβότερα. Παράλληλα, θα υπάρξει
μείωση της αγοραστικής δύναμης των Βρετανών λόγω της υποτίμησης του
νομίσματος, κάτι που θα χτυπήσει τις ελληνικές εξαγωγές.
Φόβοι
εκφράζονται βεβαίως και για τον τουρισμό καθώς η Ελλάδα δέχεται περί
τους 2 εκατ. Βρετανούς κάθε χρόνο. Τόσο φέτος όσο και τα επόμενα χρόνια
αναμένεται να υπάρξει σοβαρό πρόβλημα καθώς οι Βρετανοί θα φοβηθούν και
λόγω της μείωσης της αγοραστικής τους δύναμης θα ακυρώσουν τις διακοπές
τους. Υπενθυμίζεται ότι για την Ελλάδα τα συνολικά έσοδα του τουριστικού
κλάδου φτάνουν τα 1,5 δις ευρώ από τους Βρετανούς.
Η Μεγάλη
Βρετανία είναι διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο. Μάλιστα έχει συναλλαγές
με τον ελληνικό τραπεζικό σύστημα που φτάνουν τα 42 δις ευρώ . Το ποσό
αυτό συγκεντρώνεται από λογαριασμούς που τηρούν οι ελληνικές τράπεζες σε
Βρετανικές, τοποθετήσεις σε ομόλογα (κρατικά και εταιρικά ) και μετοχές
που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο του Λονδίνου . Η κάθετη πτώση
των τιμών σε ένα ενδεχόμενο Brexit , θα μειώσει και την αξία του
χαρτοφυλακίου των Ελληνικών Τραπεζών, οι οποίες προσπαθούν ακόμη να
ξεπεράσουν τις συνέπειες της ελληνικής κρίσης.
Ακόμη, με την
αποχώρηση της Βρετανίας ανοίγει ένας νέος κύκλος συζήτησης για την
ευρωπαϊκή οικονομία, ειδικά για τις αδύναμες χώρες του νότου. Κατ’ αρχάς
οι Βρετανοί συνεισέφεραν στον κοινοτικό προϋπολογισμό περί τα 4 με 7
δις ευρώ ετησίως, μειώνονται επομένως τα κονδύλια που θα διατίθενται,
κάτι που πλήττει κυρίως τις φτωχές χώρες όπως η Ελλάδα.
Η
συζήτηση για το Brexit είχε ένα έμμεσο όφελος για την καταχρεωμένη
Ελλάδα, η οποία πήρε μια ταχεία πρώτη έγκριση από τους πιστωτές της,
συμπεριλαμβανομένων και μελών του ευρώ, για την επέκταση αποπληρωμής των
δανείων της, έτσι ώστε να μην γίνει η ίδια η χώρα ένα ακόμη οικονομικό
δεινό για την ΕΕ. Αλλά μετά το Brexit, διπλωμάτες προειδοποιούν ότι τα
υπόλοιπα μέλη της ευρωζώνης μπορεί να μην είναι πρόθυμα να δείξουν
μεγάλη ευελιξία για τα θέματα του ελληνικού χρέους.
Αλλοι πάντως εκτιμούν ότι δεν θα ήθελαν οι Βρυξέλλες νέα αναταραχή και ένα Grexit και θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Ελλάδα.