Πως προκαλείται μια σεισμική δόνηση

Τι είναι σεισμός; 

Με αφορμή όσα έζησαν στη Μεσσηνία γενικότερα καιστην Κορώνη ειδικότερα το πρωϊ της 28/9/2016, μετά τα 5 Ρίχτερ: Σεισμός είναι φαινόμενο το οποίο εκδηλώνεται συνήθως χωρίς σαφή προειδοποίηση, δεν μπορεί να αποτραπεί και παρά τη μικρή χρονική διάρκεια του, μπορεί να προκαλέσει μεγάλες υλικές ζημιές στις ανθρώπινες υποδομές με επακόλουθα σοβαρούς τραυματισμούς και απώλειες ανθρώπινων ζωών. 

Σύμφωνα με το WIKIPEDIA: 

«Σεισμός είναι η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος λόγω απότομων μετακινήσεων μαζών, που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό, όπως η Γη, οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους. Ο σεισμός ορίζεται και σε άλλα ουράνια σώματα όπως η Σελήνη, ο Άρης και ο Ήλιος, σε κάποιο άλλο άστρο, πλανήτη ή δορυφόρο πλανήτη, σε ένα αστέρα νετρονίων κλπ. Σε κάθε τέτοια περίπτωση όμως έχει διαφορετική προέλευση και τα σεισμικά κύματα μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου από τα γήινα ελαστικά.» 

Οι τρόποι και τα αίτια γένεσης ενός σεισμού αποτελούν ένα αντικείμενο μαθήματος στη σεισμολογία και όχι μόνο. Στον πλανήτη γη συνήθως προκαλείται από ξαφνική απελευθέρωση συσσωρευμένης ενέργειας στον φλοιό της Γης.

 Τον αντιλαμβανόμαστε στην επιφάνειά της καθώς μέρος της ενέργειας μεταφέρεται εκεί με τα σεισμικά κύματα. Τα κύματα αυτά διαδίδονται στον φλοιό με ταλαντώσεις των πετρωμάτων και φθάνοντας στην επιφάνεια προκαλούν τις αναταράξεις του εδάφους που αισθανόμαστε. Τα σεισμικά κύματα προκαλούν με τις ταλαντώσεις και διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού στα πετρώματα του φλοιού καθώς οδεύουν μέσα από αυτά (σεισμικό-ηλεκτρικό φαινόμενο δευτέρου είδους). Άλλη μια εκδήλωση των σεισμών, που προκαλείται από τη μετακίνηση των πετρωμάτων της λιθόσφαιρας, είναι η δημιουργία τσουνάμι στη θάλασσα όταν ο σεισμός είναι υποθαλάσσιος και έχει αποτέλεσμα ικανή κατακόρυφη ανάταξη του βυθού. Οι περισσότεροι σεισμοί σχετίζονται με τον τεκτονικό χαρακτήρα της Γης και ονομάζονται τεκτονικοί σεισμοί. Ένας σεισμός όμως μπορεί να οφείλεται και στο απότομο γλίστρημα ενός παγετώνα.

Ειδικοί επιστήμονες υποστηρίζουν: «Ως σεισμός χαρακτηρίζεται και το άμεσο αποτέλεσμα από μία μη φυσική διεργασία, όπως για παράδειγμα μία έκρηξη, μία υπόγεια πυρηνική δοκιμή ή την τομογράφηση μέρους του φλοιού με σεισμικά κύματα που προκαλούμε με κτυπήματα του εδάφους. Σεισμός μπορεί να παραχθεί και από μία έκρηξη στην ατμόσφαιρα της Γης. Η απορρόφηση της ενέργειας που μεταφέρουν τα ελαστικά κύματα, συμβαίνει με διάφορους μηχανισμούς ανάλογα με την κατάσταση ρευστότητας του μέσου που διατρέχουν:

Σύμφωνα με την ανθρώπινη κλίμακα εκτίμησης γεγονότων, που ξεκινά με βάση τις διαστάσεις των ανθρώπινων κατασκευών, τα αποτελέσματα της απορρόφησης της ενέργειας ενός σεισμού στα στερεά είναι ενίοτε καταστροφικά.Η πραγματική αιτία των σεισμών που γεννώνται στον φλοιό της Γης δηλώθηκε σωστά το 1760 από τον Βρετανό Τζον Μίτσελ, ο οποίος έγραψε πως οι σεισμοί και τα κύματα ενέργειας που δημιουργούν προκαλούνται από «μάζες πετρωμάτων που μετατοπίζονται, μίλια κάτω από την επιφάνεια» και θεωρείται πατέρας της επιστήμης της μελέτης των σεισμών, της Σεισμολογίας.

Η σεισμική ενέργεια συσσωρεύεται λόγω των τάσεων που ασκούνται για ικανή χρονική περίοδο στον σεισμογόνο χώρο των σεισμών με μορφή ενέργειας ελαστικής παραμόρφωσης. Η παραμόρφωση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την μεταβολή των φυσικών ιδιοτήτων των πετρωμάτων στο σεισμογόνο χώρο (π.χ. μικρορωγμές) αλλά και άλλων φυσικών παραμέτρων, και έχει σαν αποτέλεσμα να εμφανίζονται διάφορα πρόδρομα φαινόμενα.
Οι τιμές των παραμέτρων αυτών αποκλίνουν από τις κανονικές για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα που ποικίλλει από λίγες ώρες μέχρι αρκετά χρόνια και επανέρχονται στην αρχική τους τιμή λίγο πριν ή κατά την γένεση ενός σεισμού.
Πολλές από τις προσπάθειες που έγιναν με παρατήρηση μεταβολών είχαν επιτυχές αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόγνωση του σεισμού στην πόλη Haicheng της Κίνας το 1975. Οι κάτοικοι ειδοποιήθηκαν πριν τον σεισμό και έτσι γλύτωσαν 10.000 κάτοικοι.
Η προσπάθεια που κάνουν οι επιστήμονες είναι η συνεχής παρακολούθηση και καταγραφή των τιμών των παραμέτρων αυτών και η επισήμανση των τιμών που αποκλίνουν από τις κανονικές.Οι κυριότερες από τις παραμέτρους αυτές που μελετώνται αφορούν: 1) παραμορφώσεις του φλοιού της Γης , 2) μεταβολές της σεισμικής δράσης, 3) ορισμένες μεταβολές σε σεισμικές παραμέτρους .

Α.Χ