Του Λάμπρου Τζούμη
Αντιστρατήγου ε.α.
Προβληματισμό δημιουργεί το τελευταίο διάστημα η εντεινόμενη προκλητικότητα και η αναβάθμιση της αναθεωρητικής στρατηγικής της Άγκυρας, που εκδηλώνεται καθημερινά σε λεκτικό και επιχειρησιακό επίπεδο.
Δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων με αναφορά στο υφιστάμενο καθεστώς του Αιγαίου, καθημερινές παραβιάσεις – παραβάσεις του Εθνικού Εναερίου Χώρου και προκλητικές ενέργειες όπως αυτή πρόσφατα στα Ίμια, έχουν πολλαπλούς στόχους και αποδέκτες.
Αφ΄ ενός μεν απευθύνονται στο εσωτερικό ακροατήριο της γειτονικής χώρας, με σκοπό την αναβάθμιση του γοήτρου των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων μετά το πλήγμα που υπέστησαν από το τελευταίο πραξικόπημα και τις αποτυχίες στο συριακό μέτωπο, αλλά και στην ικανοποίηση των εθνικιστικών κύκλων, τις ψήφους των οποίων ο Ερντογάν έχει ανάγκη για τη συνταγματική μεταρρύθμιση που έχει προγραμματίσει.
Αφ΄ ετέρου όμως αποτελούν σαφή ένδειξη των προθέσεων της Τουρκίας και συνδέονται με την πάγια στρατηγική της προσέγγιση για την αμφισβήτηση της θαλάσσιας και χερσαίας ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Η ακολουθούμενη τακτική της τουρκικής πλευράς, μέσω επεισοδίων ποικίλης μορφής και εντάσεως ενέχει τον κίνδυνο «ατυχήματος» ανά πάσα στιγμή. Απώτεροι στόχοι της Άγκυρας μέσω της ακολουθούμενης αυτής τακτικής είναι η αποδόμηση της αποτρεπτικής μας αξιοπιστίας, η δημιουργία ενός συνολικού καταλόγου διμερών διαφορών (γκρίζες ζώνες, υφαλοκρηπίδα, FIR, χωρικά ύδατα, κ.λπ) και η συνολική διαπραγμάτευση για μια σειρά ζητημάτων στο Αιγαίο.
Η στρατηγική που χρησιμοποιεί επί σειρά ετών η Ελλάδα στην άκρως εχθρική -επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας στηρίζεται στην αποσπασματική αντιμετώπιση σε υποχωρητικότητα και κατευναστικές συμπεριφορές. Ο κατευνασμός όμως είναι μια στρατηγική που μπορεί να εφαρμοσθεί μόνο βραχυχρόνια και υπάρχει σημαντικός κίνδυνος να αποθρασύνει τον αντίπαλο, οδηγώντας σε διαδοχικές υποχωρήσεις.
Κάθε είδους πολεμική αντιπαράθεση με την Τουρκία δεν είναι επιθυμητή, αλλά για να επιτευχθεί η αποτροπή είναι αναγκαία μια αξιόπιστη αποτρεπτική στρατηγική. Αυτή θα πρέπει να βασίζεται σε πειστική απειλή, που να εξασφαλίζει ότι σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας από πλευράς της Τουρκίας, αφενός μεν δεν θα της επιτρέψει να επιτύχει τους σκοπούς της, αφετέρου δε θα καταβάλει δυσανάλογα μεγάλο τίμημα γι’ αυτό.
Eίναι σαφές ότι η χώρα μας την παρούσα χρονική στιγμή δεν διανύει την καλύτερη περίοδο στη σύγχρονη ιστορία της, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, τα μέσα δε άσκησης εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής είναι περιορισμένα σε σχέση με το παρελθόν. Τα αίτια όμως έλλειψης μιας αποτρεπτικής πρότασης και αξιόπιστης εθνικής στρατηγικής από την πλευρά μας δεν έχουν σχέση αποκλειστικά μόνο με τη δημοσιονομική κρίση.
Απαιτείται εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός κατόπιν διακομματικής εθνικής συνεννόησης, που να περιλαμβάνει σαφείς και συγκεκριμένες στοχεύσεις και κατευθύνσεις, προς εξυπηρέτηση των παραγόντων της εθνικής στρατηγικής (οικονομία, διπλωματία, στρατιωτική ισχύ, κ.λπ).
Είναι απαραίτητη η συγκρότηση, Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, ως ένα κατεξοχήν όργανο με αντικείμενο τα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Εθνικής Άμυνας – Ασφάλειας και Χειρισμού Κρίσεων. Τέλος είναι επιβεβλημένη η διατήρηση και η επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και ικανότητας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και της απαιτούμενης στρατιωτικής ισχύος, η οποία δεν εξυπηρετεί απλά τα εθνικά μας συμφέροντα αλλά είναι κρίσιμη για την ίδια την εθνική μας επιβίωση.