Αυστηρούς ελέγχους και τσουχτερά πρόστιμα προβλέπονται για τους παραβάτες του αντικαπνιστικού νόμου (χρήση προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικών τσιγάρων και φυτικών προϊόντων για το κάπνισμα) σε εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας, όπου καθορίζονται τα όργανα και οι διαδικασίες ελέγχου, πιστοποίησης των παραβάσεων και επιβολής των προβλεπόμενων κυρώσεων.
Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, απαγορεύεται η χρήση προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικών τσιγάρων και φυτικών προϊόντων για το κάπνισμα στα πάσης φύσεως αυτοκίνητα ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών. Για την παράβαση επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ποσού 1.500 ευρώ στον επιβαίνοντα που καπνίζει ή ατμίζει (ηλεκτρονικό τσιγάρο), ενώ το πρόστιμο διπλασιάζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ, αν ο παραβάτης οδηγεί αυτοκίνητο δημοσίας χρήσης. Επιπλέον, στους οδηγούς των οχημάτων αυτών επιβάλλεται η αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για διάστημα ενός μηνός για κάθε παράβαση έστω και αν δεν διέπραξαν οι ίδιοι την παράβαση, αλλά πρόσωπο που επιβαίνει στο αυτοκίνητο.
Η διαπίστωση της παράβασης και η επιβολή των προαναφερόμενων διοικητικών ποινών γίνεται από τα αστυνομικά όργανα. Αυστηροί πλέον θα είναι οι έλεγχοι και εντός των Μονάδων Υγείας όπου για τους παραβάτες επιβάλλονται επιπλέον και οι εξής διοικητικές κυρώσεις: α) στους παραβάτες ασθενείς, πειθαρχικό εξιτήριο. β) στους παραβάτες επισκέπτες και συνοδούς, αποβολή από τη Μονάδα Υγείας. γ) στους υπεύθυνους εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων και εργαζόμενους στις Μονάδες Υγείας, επιβάλλονται οι πειθαρχικές ποινές σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα. Υπεύθυνοι για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα και τις Ιδιωτικές Κλινικές ορίζονται οι διοικητές και οι διοικητικοί διευθυντές.
Καθορισμός οργάνων για τους ελέγχους
Αρμόδιες Αρχές για τον έλεγχο και την επιβολή κυρώσεων ορίζονται οι Υγειονομικές Υπηρεσίες των Οργανισμών Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' και Β' βαθμού, η δημοτική αστυνομία, καθώς και οι λιμενικές αρχές στην περιοχή ευθύνης τους. Ο Τομέας Ελέγχου Δημόσιας Υγείας και Ψυχικής Υγείας του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (Σ.Ε.Υ.Υ.Π.) διερευνά τις σχετικές καταγγελίες παραβάσεων, συνεργάζεται σύμφωνα με τις αρμοδιότητές του με τις άλλες ελεγκτικές Αρχές, βεβαιώνει παραβάσεις και επιβάλλει τα οριζόμενα πρόστιμα για την ορθή εφαρμογή της απαγόρευσης χρήσης προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικών τσιγάρων και φυτικών προϊόντων για το κάπνισμα.
Στην εγκύκλιο αναφέρεται ότι, τα όργανα ελέγχου, κατά την εκτέλεση του έργου τους και κατόπιν αιτήματος συνεπικουρούνται από τις κατά τόπον αστυνομικές και λοιπές αρχές, οι οποίες υποχρεούνται να ανταποκριθούν. Οι αρμόδιες αρχές διενεργούν τακτικές, έκτακτες και αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις προκειμένου να διαπιστωθεί ο βαθμός συμμόρφωσης και τα όργανα ελέγχου συντάσσουν μηνιαίες εκθέσεις με αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα των ελέγχων και την διαπίστωση παραβάσεων. Οι εκθέσεις αποστέλλονται στο αρμόδιο Τμήμα Παραγόντων Κινδύνου, Κοινωνικών Παραγόντων για την Υγεία και Εξαρτήσεων της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας, καθώς, στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών και όπου απαιτείται, στην αρμόδια, για την αδειοδότηση των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος, υπηρεσία Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να ελέγχονται τυχόν επαναλαμβανόμενες παραβάσεις χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος και να προβαίνει η υπηρεσία σε ανάκληση της άδειας λειτουργίας του καταστήματος, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Τακτικοί έλεγχοι διεξάγονται σε μηνιαία ή διμηνιαία βάση ανάλογα με τον αριθμό των διαπιστωθεισών παραβάσεων και το εύρος της περιοχής ελέγχου και έκτακτοι έλεγχοι διενεργούνται οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας, ανάλογα με το ωράριο λειτουργίας του ελεγχόμενου χώρου, δίνοντας προτεραιότητα σε χώρους στους οποίους έχουν ήδη διαπιστωθεί παραβάσεις. Σε περίπτωση καταγγελίας κινητοποιείται η διαδικασία εκτάκτου ελέγχου. Διευκρινίζεται ότι πρόστιμο επιβάλλεται τόσο στους υπευθύνους εφαρμογής των διατάξεων όσο και στον παραβάτη καπνιστή ή χρήστη προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικού τσιγάρου και φυτικών προϊόντων για κάπνισμα.
Για το πρόστιμο κριτήριο αποτελούν, ο χώρος εντός του οποίου διαπιστώνεται η παράβαση και για την εφαρμογή του νόμου ορίζεται η ακόλουθη σειρά προτεραιότητας:-νοσηλευτικά ιδρύματα όλων των ειδών και των βαθμίδων, -εκπαιδευτικά ιδρύματα κατά προτεραιότητα: παιδικοί σταθμοί και νηπιαγωγεία, δημοτικά σχολεία, ειδικά σχολεία, δευτεροβάθμια εκπαίδευση όλων των τύπων, Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χώροι αθλητικών εγκαταστάσεων, -καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, κέντρα διασκέδασης, κλπ. Επιπλέον η μη λήψη μέτρων για την αποτροπή των παραβάσεων, όπως ενδεικτικά η μη απομάκρυνση των σταχτοδοχείων, η μη ανάρτηση σήματος για την απαγόρευση του καπνίσματος, η μη ανταπόκριση του υπευθύνου λειτουργίας του καταστήματος σε διαμαρτυρία για την πραγματοποίηση της παράβασης και ή μη κλήση των αρμοδίων οργάνων και η μη πραγματοποίηση συστάσεων στους παραβάτες, η μη συνεργασία υπευθύνου της επιχείρησης με τα αρμόδια όργανα κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου, η υποτροπή, ήτοι η επανάληψη της παράβασης στον ίδιο χώρο.