ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η Μάνη γιόρτασε την επέτειο έναρξης της επανάστασης του '21

Τώρα σειρά παίρνει στις 23 Μαρτίου η Καλαμάτα

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα κορυφώθηκαν στη Μάνη οι εκδηλώσεις, για τον εορτασμό της έναρξης της Επανάστασης του Ελληνικού Γένους...

17 Μαρτίου 1821.  Την ιστορική αυτή ημέρα που οι Μανιάτες οπλαρχηγοί μαζί με ιερές μορφές του Αγώνα (Κολοκοτρώνης, Νικηταράς κ.ά.), κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η επέτειος  

Η περιοχή της Μάνης, σε όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας, παρέμεινε στην πραγματικότητα απόρθητη, παρά τις επανειλημμένες απόπειρες των Τούρκων για την υποδούλωσή της. Μάλιστα, από το 1776, μετά τα Ορλωφικά, ανακηρύχθηκε σε ημιανεξάρτητη, φόρου υποτελή ηγεμονία, υπό την άμεση δικαιοδοσία του Καπουδάν πασά.

Τη διοίκησή της αναλάμβανε ένας από τους καπεταναίους της περιοχής, που διοριζόταν μπέης και ήταν υπεύθυνος για την τήρηση της τάξης. Η Μάνη είχε γίνει “το μεγαλύτερον φόβητρον των Τούρκων και το καταφύγιον των Ελλήνων”, καθώς λόγω του ιδιότυπου αυτού καθεστώτος, στην επικράτειά της υπήρχαν μόνιμες ανεξέλεγκτες δυνάμεις ενόπλων ανδρών, που αποτελούσαν και τους μοναδικούς έμπειρους πολεμιστές στην Πελοπόννησο.

Η φήμη των κατοίκων, σε συνδυασμό με τη σχετική αυτοτέλεια της περιοχής και το κατάλληλο έδαφος της χερσονήσου, που μπορούσε να λειτουργήσει ως ορμητήριο και παράλληλα ως καταφύγιο, είχαν καταστήσει τη Μάνη στη συνείδηση τόσο των Ελλήνων όσο και των ξένων, ως την πιο κατάλληλη περιοχή για την έναρξη του μεγάλου αγώνα.

Πράγματι, παρά τις αντιπαλότητες και τις διαμάχες μεταξύ των μεγάλων οικογενειών της περιοχής, κατά τις τελευταίες δεκαετίες της Τουρκοκρατίας σημειώθηκαν αρκετά επαναστατικά κινήματα και οργανώθηκε η καθολική συμμετοχή των Μανιατών στη μεγάλη επανάσταση.

Το 1819 φτάνει στη Μάνη ο απεσταλμένος της Φιλικής Εταιρείας, Χριστόφορος Περραιβός, μεταφέροντας το μήνυμα της Επανάστασης. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα φέρνει σε επαφή τις τρεις ισχυρότερες ηγεμονικές οικογένειες της Μάνης ,που ομονοούν για την έναρξη του Αγώνα. Την 1 Οκτωβρίου του 1819 στις Κιτριές υπογράφεται επίσημα η συμφωνία ενός γενικού πολέμου κατά των Οθωμανών από τους αρχηγούς των Μανιατών, οικογένειες Γρηγοράκη, Τρουπάκη και Μαυρομιχάλη.

Στις αρχές Μαρτίου του 1821 η Μάνη βρίσκεται σε πολεμικό συναγερμό. Χαρακτηριστική είναι η επιστολή του Πετρόμπεη στους Γρηγοράκηδες (αρχηγούς της Ανατολικής Μάνης) την 11η Μαρτίου 1821, με την οποία τους συνιστά να αποφεύγουν τις βεβιασμένες κινήσεις που μπορεί να βλάψουν την υπόθεση του αγώνα και τις συνεννοήσεις “δια το κοινόν όφελος”.

Όπως φαίνεται από έγγραφα που σώζονται σε αρχεία επιφανών οικογενειών της Μάνης, στις αρχές Μαρτίου, όλοι οι καπεταναίοι επικοινωνούσαν μεταξύ τους και με τον Πετρόμπεη είτε με κρυπτογραφημένες επιστολές ή με προσωπικές επαφές, με σκοπό τη συνεννόηση για την προετοιμασία και τον κοινό τρόπο δράσης.

Γύρω στα μέσα Μαρτίου, οι τελικές αποφάσεις φαίνεται ότι είχαν ήδη ληφθεί καθώς οι

συναντήσεις και οι ανταλλαγές επιστολών διακόπηκαν εντελώς. 

Τελευταία είναι η επιστολή για το πολεμικό Συμβούλιο των Γρηγοράκηδων στο Μαραθονήσι. Σύμφωνα με τις γραπτές μαρτυρίες του Φιλήμονα και του Γενναίου Κολοκοτρώνη, έπειτα από πρόσκληση του μπέη, Πέτρου Μαυρομιχάλη, στις 17 Μαρτίου στην Αρεόπολη της Μάνης συγκεντρώθηκαν όλοι οι οπλαρχηγοί της Μάνης.

Εκεί στη σημερινή θέση “Κοτρώνι” ύψωσαν την πρώτη επαναστατική σημαία, πρόχειρα κατασκευασμένη από λευκό ύφασμα, με γαλάζιο σταυρό στο κέντρο. Στην επάνω πλευρά έγραφε “Νίκη ή Θάνατος” (και όχι “Ελευθερία”, διότι η Μάνη υπήρξε ελεύθερη).

Το νέο της κήρυξης της Επανάστασης διαδόθηκε από τη Μάνη στην υπόλοιπη Πελοπόννησο. Ακολούθησαν λίγες ημέρες για τη συγκέντρωση των πολεμιστών και την οργάνωση των σωμάτων και αμέσως σημειώθηκαν δύο εξορμήσεις των Μανιατών. Η πρώτη, από τους αρχηγούς της Ανατολικής Μάνης υπό τους Γρηγοράκηδες, προς τη Μονεμβασιά και τον Μυστρά, το απόγευμα του Σαββάτου 19 Μαρτίου, όπως πιστοποιείται από επιστολή του Πρωτοσύγκελλου Γεράσιμου προς τον Παναγιώτη Κοσονάκο.

Οι αρχηγοί της Δυτικής Μάνης, υπό τον Πετρόμπεη, κινήθηκαν προς την Καλαμάτα. Πρώτος μπήκε στην πόλη, την 20ή Μαρτίου, ο γιος του Πετρόμπεη, Ηλίας, ηγούμενος σώματος Μανιατών, με την πρόφαση ότι θα ενίσχυε την τοπική τουρκική φρουρά.

Την επόμενη ημέρα ακολούθησαν όλοι οι οπλαρχηγοί, και την 23η Μαρτίου κατέλαβαν αναίμακτα την πόλη και παρακολούθησαν την πρώτη επίσημη δοξολογία. 
Στη συνέχεια, συνέταξαν την προκήρυξη, που υπέγραφε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης φέροντας τον τιμητικό τίτλο του “Αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών Δυνάμεων”, με την

οποία γνωστοποιούσαν στις ευρωπαϊκές δυνάμεις την απόφαση του ελληνικού Έθνους να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό και ζητούσαν τη συνδρομή τους.

Ο Όρκος των Μανιατών

“Ορκίζομαι, εις το όνομα του Παντοδύναμού μας Θεού,εις το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και της Αγίας Τριάδος, να χύσω και την υστέραν ρανίδα του αίματός μου, υπέρ πίστεως και Πατρίδος.

Ορκίζομαι,να μη βλέψω εις τα όπισθεν εάν δεν αποδιώξω τον εχθρόν της Πατρίδος και της Θρησκείας μου.

Ορκίζομαι: Ταν ή επί Τας και Νίκη ή Θάνατος υπέρ Πίστεως και Πατρίδος”.

Στοιχεία πάρθηκαν από τo reportaznet.gr του Πειραιά.