Η επαρκής γνώση του οικογενειακού ιατρικού ιστορικού αποτελεί «όπλο»
υγείας και ευεξίας, καθώς αποκαλύπτει σε ποιες παθήσεις είστε επιρρεπείς
λόγω κληρονομικότητας.
Δείτε τι ακριβώς πρέπει να γνωρίζετε και πώς θα
αξιοποιήσετε τις πληροφορίες.
Το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό αφορά παθήσεις από τις οποίες πάσχουν ή έπασχαν οι κοντινοί συγγενείς σας καθώς και τα κυριότερα αίτια θανάτου στην οικογένειά σας. Περιλαμβάνει νόσους σωματικές και ψυχικές, επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, διαταραχές ανάπτυξης κ.ά. Το οικογενειακό ιστορικό είναι σημαντικό όχι μόνο επειδή μοιράζεστε με τους συγγενείς σας πολλά κοινά γονίδια –τα οποία παίζουν ρόλο στις πιθανότητες εμφάνισης μεγάλου αριθμού παθήσεων και ασθενειών, όπως η υψηλή χοληστερόλη, ο διαβήτης και ο καρκίνος– αλλά επίσης επειδή τα μέλη μιας οικογένειας έχουν την τάση να υιοθετούν τις ίδιες (καλές ή κακές) συνήθειες, από έναν καθημερινό περίπατο μέχρι ένα λουκούλλειο κυριακάτικο γεύμα, που επηρεάζουν άμεσα την υγεία.
Γνωρίζοντας τις απαραίτητες πληροφορίες-κλειδιά μπορείτε να μετριάσετε τυχόν αρνητικές επιδράσεις γονιδίων. Για παράδειγμα, εάν στην οικογένεια υπάρχει ιστορικό καρκίνου μπορείτε να κάνετε αλλαγές στην καθημερινότητά σας ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο ή να κάνετε συχνότερα προληπτικές εξετάσεις ώστε να εντοπιστεί κάποια καρκινική αλλοίωση πολύ νωρίς, σε στάδιο που θα είναι ιάσιμη.
Ο στόχος σας θα πρέπει να είναι να συγκεντρώσετε πληροφορίες για συγκεκριμένες παθήσεις, την ηλικία στην οποία έγινε η διάγνωση, τις αιτίες θανάτου και την ηλικία θανάτου όλων των συγγενών τουλάχιστον πρώτου βαθμού (μητέρα, πατέρας, αδέρφια, παιδιά). Ιδανικά, θα πρέπει να έχετε πληροφορίες για συγγενείς έως και τρίτου βαθμού.
Ξεκινήστε το πρότζεκτ «οικογενειακό ιατρικό ιστορικό» κάνοντας ερωτήσεις σε κάποιο μέλος της οικογένειας μεγάλης ηλικίας, όπως η γιαγιά ή ο παππούς. Εάν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες από τους υπόλοιπους συγγενείς για κάποιο μέλος της οικογένειας που έχει φύγει από τη ζωή, μη διστάσετε να αναζητήσετε το πιστοποιητικό θανάτου του ή τον γιατρό που είχε αναλάβει τη θεραπεία του.
Μην ξεχνάτε ότι το οικογενειακό ιστορικό για μια συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο για κάποια άλλη πάθηση, αφού έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένες παθήσεις συνδέονται γενετικά (π.χ. καρδιοπάθεια και Αλτσχάιμερ, καρκίνος μαστού και καρκίνος παγκρέατος, καρκίνος μαστού και καρκίνος προστάτη, αυτοάνοσες παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 1 και ο λύκος).
Το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό αφορά παθήσεις από τις οποίες πάσχουν ή έπασχαν οι κοντινοί συγγενείς σας καθώς και τα κυριότερα αίτια θανάτου στην οικογένειά σας. Περιλαμβάνει νόσους σωματικές και ψυχικές, επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, διαταραχές ανάπτυξης κ.ά. Το οικογενειακό ιστορικό είναι σημαντικό όχι μόνο επειδή μοιράζεστε με τους συγγενείς σας πολλά κοινά γονίδια –τα οποία παίζουν ρόλο στις πιθανότητες εμφάνισης μεγάλου αριθμού παθήσεων και ασθενειών, όπως η υψηλή χοληστερόλη, ο διαβήτης και ο καρκίνος– αλλά επίσης επειδή τα μέλη μιας οικογένειας έχουν την τάση να υιοθετούν τις ίδιες (καλές ή κακές) συνήθειες, από έναν καθημερινό περίπατο μέχρι ένα λουκούλλειο κυριακάτικο γεύμα, που επηρεάζουν άμεσα την υγεία.
Γνωρίζοντας τις απαραίτητες πληροφορίες-κλειδιά μπορείτε να μετριάσετε τυχόν αρνητικές επιδράσεις γονιδίων. Για παράδειγμα, εάν στην οικογένεια υπάρχει ιστορικό καρκίνου μπορείτε να κάνετε αλλαγές στην καθημερινότητά σας ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο ή να κάνετε συχνότερα προληπτικές εξετάσεις ώστε να εντοπιστεί κάποια καρκινική αλλοίωση πολύ νωρίς, σε στάδιο που θα είναι ιάσιμη.
Ο στόχος σας θα πρέπει να είναι να συγκεντρώσετε πληροφορίες για συγκεκριμένες παθήσεις, την ηλικία στην οποία έγινε η διάγνωση, τις αιτίες θανάτου και την ηλικία θανάτου όλων των συγγενών τουλάχιστον πρώτου βαθμού (μητέρα, πατέρας, αδέρφια, παιδιά). Ιδανικά, θα πρέπει να έχετε πληροφορίες για συγγενείς έως και τρίτου βαθμού.
Ξεκινήστε το πρότζεκτ «οικογενειακό ιατρικό ιστορικό» κάνοντας ερωτήσεις σε κάποιο μέλος της οικογένειας μεγάλης ηλικίας, όπως η γιαγιά ή ο παππούς. Εάν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες από τους υπόλοιπους συγγενείς για κάποιο μέλος της οικογένειας που έχει φύγει από τη ζωή, μη διστάσετε να αναζητήσετε το πιστοποιητικό θανάτου του ή τον γιατρό που είχε αναλάβει τη θεραπεία του.
Μην ξεχνάτε ότι το οικογενειακό ιστορικό για μια συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο για κάποια άλλη πάθηση, αφού έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένες παθήσεις συνδέονται γενετικά (π.χ. καρδιοπάθεια και Αλτσχάιμερ, καρκίνος μαστού και καρκίνος παγκρέατος, καρκίνος μαστού και καρκίνος προστάτη, αυτοάνοσες παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 1 και ο λύκος).