Πριν από λίγες ημέρες σε καθημερινή πολιτική εφημερίδα ευρείας
κυκλοφορίας δημοσιεύθηκε αγγελία, μέσω της οποίας ολλανδική εταιρεία
αναζητούσε εργαζόμενους άνδρες και γυναίκες, με καλή φυσική κατάσταση
και χωρίς προβλήματα υγείας, για απασχόληση σε θερμοκήπιο.
Για όποιον ενδιαφερόταν δινόταν ένα e-mail
(ergazomai.holland@gmail.com), όπου ο υποψήφιος μπορούσε να στείλει το
βιογραφικό του.
Στο πλαίσιο έρευνας, λοιπόν, σχετικά με το τι συναντούν οι άνεργοι
Έλληνες, οι οποίοι – αδυνατώντας να βρουν δουλειά στη χώρα μας –
αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον και προοπτική στο εξωτερικό και κυρίως σε
χώρες με ιδιαίτερα ισχυρή οικονομία (Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία και Μ.
Βρετανία), υποβάλλαμε αίτηση στη σχετική ηλεκτρονική διεύθυνση.
Ύστερα από δύο ημέρες λάβαμε το παρακάτω e-mail, όπου αναφέρονταν
πληροφορίες σχετικά με την ολλανδική εταιρεία που ενδιαφέρεται για την
πρόσληψη προσωπικού για εργασία σε θερμοκήπιο, καθώς και τους όρους με
τους οποίους θα γίνει η πρόσληψη και η μισθοδοσία για όσους επιλεγούν.
Συγκεκριμένα το απαντητικό κείμενο ανέφερε τα εξής: «Η Ολλανδική
Εταιρεία Van ... B.V. (σ.σ.: η επωνυμία της εταιρείας στη διάθεση του
«Π») με έδρα το Hoek van Holland (κωμόπολη κοντά στη Χάγη) στην Ολλανδία
ενδιαφέρεται να απασχολήσει προσωπικό ως εργάτες σε θερμοκήπια,
εταιρείες συσκευασίας και εργοστάσια με κατώτατο ωρομίσθιο 8,86 ευρώ.
Μόλις φτάσετε, με φροντίδα της Εταιρείας, θα ακολουθήσουν τα εξής:
1 Θα υπογράψετε συμβόλαιο με την εταιρεία (...).
2 Η εγγραφή σας στα αρχεία του δήμου και άνοιγμα
ολλανδικού τραπεζικού λογαριασμού, προκειμένου να πιστώνεται κάθε
εβδομάδα η μισθοδοσία σας.
3 Θα μείνετε σε σπίτι με άλλους εργαζόμενους της εταιρείας.
4 Μετά την 26η εβδομάδα θα σας επιστραφεί το 100%
των χρημάτων του αεροπορικού σας εισιτηρίου, τα οποία θα πιστωθούν στον
λογαριασμό σας.
Κατά την άφιξή σας παρακαλείσθε να έχετε μαζί σας:
1 Έγκυρο ελληνικό διαβατήριο (λόγω του ότι πολλοί Έλληνες έχουν προβλήματα με την ταυτότητα στο εξωτερικό).
2 Sleeping bag (λόγω του ότι στην Ολλανδία αυτή την περίοδο έχει αρκετό κρύο).
3 Ένα ποσό για να καλύψετε τα πρώτα σας έξοδα μέχρι τη στιγμή της πρώτης μισθοδοσίας.
4 Δύο ζευγάρια φόρμες γυμναστικής.
Σας υπενθυμίζουμε ότι είναι απαραίτητη η βασική γνώση της αγγλικής γλώσσας.
Λόγω του ότι η Van (...) προσφέρει χειρωνακτική εργασία σε
θερμοκήπια, συσκευαστήρια και εργοστάσια, ζητάει οι εργαζόμενοι να
βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση και να μην έχουν προβλήματα υγείας.
Άτομα τα οποία δεν βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση ή έχουν
σοβαρά προβλήματα υγείας δεν πρόκειται να προσληφθούν και θα βρεθούν στη
δυσάρεστη θέση να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Παρακαλείσθε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα ergazomaiholland.com,
να κάνετε εγγραφή (πατήστε το εικονίδιο subscribe, μέσα στον κύκλο στα
δεξιά) και να ανεβάσετε το βιογραφικό σας (κατά προτίμηση στα αγγλικά).
Θα ενημερωθείτε σε λίγες ημέρες αφότου συμπληρώσετε την αίτηση εγγραφής.
Για οποιαδήποτε απορία καλέστε στο 6984****** από τις 8 το πρωί
μέχρι τις 8 το βράδυ, εργάσιμες μέρες, ή καλύτερα επικοινωνήστε και πάλι
με e-mail».
Ερωτήματα
Όπως διαπιστώσαμε, λοιπόν, το e-mail στο οποίο αποστέλλουν οι
ενδιαφερόμενοι το βιογραφικό τους «κρύβει» πίσω του μεσάζοντα, για τον
οποίο, πέρα από ένα κινητό τηλέφωνο, δεν δίνεται καμία άλλη πληροφορία
σχετικά με το ποια εταιρεία είναι, ποια η δομή και η οργάνωσή της, αν η
μεσολάβηση προς αναζήτηση εργασίας γίνεται με το αζημίωτο (αφού συνήθως
τα γραφεία ευρέσεως εργασίας κρατούν ένα ποσό από την αμοιβή του
εργαζόμενου, είτε εφάπαξ είτε σε μηνιαία βάση) και κυρίως ποια εχέγγυα
δίνονται στον ενδιαφερόμενο υποψήφιο πως δεν θα πέσει θύμα απάτης.
Επιπλέον, σε περίπτωση που κάποιος μπει στη διαδικασία να καλύψει
από την τσέπη του τα έξοδα για να πάει στην Ολλανδία και να περάσει από
συνέντευξη για τη δουλειά στο θερμοκήπιο, στην ουσία μπαίνει σε μια
διαδικασία από την οποία δεν γνωρίζει ούτε αν πρόκειται να προσληφθεί
ούτε και πώς θα μπορέσει να καλύψει τις προσωπικές του ανάγκες έως ότου
του καταβληθεί ο πρώτος μισθός.
Επίσης, αν για οποιονδήποτε λόγο αποχωρήσει από την εργασία στο
θερμοκήπιο πριν από τη συμπλήρωση των 8,5 μηνών (26 εβδομάδων), όχι μόνο
θα επιβαρυνθεί με τα έξοδα της επιστροφής του στην Ελλάδα, αλλά θα
έχει χάσει και τα χρήματα που κατέβαλε για την αγορά των αεροπορικών
εισιτηρίων για να πάει στην Ολλανδία.
Επιπλέον δεν διευκρινίζονται οι ώρες απασχόλησης στο θερμοκήπιο, αν
η δουλειά είναι μόνιμη ή εποχική, καθώς και αν η αμοιβή των 8,86 ευρώ
αφορά καθαρές ή μεικτές αποδοχές.
Όσον αφορά τις συνθήκες διαμονής, σίγουρα δεν πρόκειται για τον
«παράδεισο» που αναζητούν οι περισσότεροι από όσους καταφεύγουν στη λύση
της αναζήτησης εργασίας στο εξωτερικό, οι οποίοι θα πρέπει να
γνωρίζουν πως τα ενοίκια και το κόστος ζωής είναι πολύ υψηλότερα στις
περισσότερες από τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.
Ο νεοέλληνας μετανάστης
Περισσότεροι από 200.000 είναι οι Έλληνες πτυχιούχοι οι οποίοι στα
χρόνια της κρίσης εγκατέλειψαν την Ελλάδα προς αναζήτηση εργασίας σε
κάποια χώρα του εξωτερικού, σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, την περίοδο
2010-15. Όταν επέλεξαν να φύγουν, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν
άνεργοι, περίπου 30 ετών, υψηλής ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, και προχώρησαν
σε αυτή την επιλογή για οικονομικούς λόγους.
Όπως φαίνεται όμως από τα στοιχεία της έρευνας, καθώς και
αντίστοιχης που πραγματοποίησαν οι ακαδημαϊκοί Λόης Λαμπριανίδης και
Μανώλης Πρατσινάκης – δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο στο ένθετο «Ενθέματα»
της κυριακάτικης «Αυγής» με τίτλο «Η νέα εξερχόμενη μετανάστευση από την
Ελλάδα» – το 12% αυτών οι οποίοι έφυγαν από την Ελλάδα μετά το 2010
ήταν λίγο μεγαλύτεροι των 40 ετών.
Επιπλέον το 68% των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό ούτε δέχονται
χρήματα ούτε στέλνουν εμβάσματα στην Ελλάδα, ένδειξη του ότι οι λόγοι
της μετανάστευσης – τουλάχιστον σε πρώτη φάση – είναι βιοποριστικοί, αν
και η έρευνα αναφέρει πως οι λόγοι για τους οποίους οι νέοι και νέες
εγκαταλείπουν τη χώρα αφορούν τις καλύτερες εργασιακές συνθήκες, καθώς
και την προοπτική εξέλιξης.
Πάντως οι συνθήκες που συναντούν οι νεομετανάστες απέχουν αρκετά
από την «ειδυλλιακή εικόνα» που πιθανώς να είχαν στο μυαλό τους όταν
πήραν τη δύσκολη απόφαση να φύγουν από την Ελλάδα.
Τα περισσότερα προβλήματα αντιμετωπίζουν κυρίως οι ανειδίκευτοι ή
χαμηλού μορφωτικού επιπέδου – μη ανταγωνιστικού στις περισσότερες χώρες
του εξωτερικού – καθώς και όσοι δεν έχουν συγγενείς ή κάποιο φιλικό
πρόσωπο στη χώρα όπου πηγαίνουν.
Τα συνηθέστερα προβλήματα αφορούν την προσαρμογή σε μια νέα και
άγνωστη σε αυτούς κοινωνία, σε αμφιλεγόμενης ποιότητας και αξιοπιστίας
εργασίες, προβλήματα ως προς την επικοινωνία (γλώσσα) και υψηλό κόστος
ζωής, μη συγκρίσιμο με τις αποδοχές τους – με εξαίρεση τους εργαζόμενους
υψηλών προσόντων, οι οποίοι βρίσκουν δουλειές με μεγάλους μισθούς σε
πολυεθνικές εταιρείες.
Τέλος, η παλιννόστηση των μεταναστών, αν και σχετικά χαμηλή (15%),
λαμβάνει χώρα ακόμα και κατά την περίοδο της κρίσης για πολλούς λόγους:
αρκετές φορές λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες στο
εξωτερικό ή λόγω νόστου ή οικογενειακής συνένωσης, αλλά και κάποιες
φορές λόγω του ότι η εργασιακή εμπειρία ή και οι αποταμιεύσεις που
απέκτησαν στο εξωτερικό τους δίνουν τη δυνατότητα να σχεδιάσουν την
επιστροφή τους με καλύτερους όρους.
Η επιστροφή αυτού του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, με
εργασιακή εμπειρία και εμπειρία ζωής στο εξωτερικό, είναι κάτι ιδιαίτερα
σημαντικό για την ελληνική οικονομία – όπως, συνεπώς, και η χάραξη
πολιτικής που να αποσκοπεί στη διευκόλυνση της επιστροφής αυτών που το
επιθυμούν, καθώς και πολιτικής που θα περιορίσει την ένταση του
φαινομένου της μετανάστευσης.
Ταυτόχρονα όμως μια ρεαλιστική προσέγγιση του ζητήματος οφείλει να
λαμβάνει υπόψη ότι αυτές οι αποφάσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από
προσωπικές επιλογές και στρατηγικές ζωής των ίδιων των μεταναστών και
πολλές φορές είναι ανεξάρτητες από τη χάραξη πολιτικής.