Η προδιάθεση για την παιδική παχυσαρκία καθορίζεται πριν τη
γέννηση του παιδιού, ενώ περίπου 4 στα 10 Ελληνόπουλα προσχολικής και
σχολικής ηλικίας είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα!
Αυτό τόνισε η παιδίατρος, παιδογαστρεντερολόγος -Ηπατολόγος Αίγλη Ζέλλου,
Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής στο διάσημο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο
Johns Hopkins, μιλώντας σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του
Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος με θέμα «Η διατροφή στην Βρεφική και Παιδική Ηλικία. Επιπτώσεις στην Απώτερη Υγεία».
«Οι γονείς μέσω των γονιδίων τους και διάφορων επιγενετικών παραγόντων
κληροδοτούν στα παιδιά τους την παχυσαρκία, η οποία δυστυχώς αποτελεί
μάστιγα καθώς το παχύσαρκο παιδί σε μεγάλο ποσοστό θα είναι και
παχύσαρκος ενήλικας» ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Ζέλλου.
Σύμφωνα με την Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής του Johns Hopkins
University, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι οι παχύσαρκοι γονείς θα
αποκτήσουν παχύσαρκα παιδιά, τα οποία ως ενήλικες στην υπόλοιπη ζωή τους
θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, από τα λεγόμενα νοσήματα
φθοράς (διαβήτη, υπέρταση, αγγειακά).
Για το λόγο αυτό η καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας αποτελεί στόχο βελτίωσης της δημόσιας υγείας.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
Οι παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν την υγεία και το βάρος
του παιδιού από την στιγμή της σύλληψης του μέχρι και την ηλικία των
δυο χρόνων είναι:
ØΑρχική υγεία των γονέων
ØΕμβρυική ζωή-γονίδια και επιγενετική
ØΠεριγεννητικό περιβάλλον
ØΤρόπος γέννησης (καισαρική τομή ή φυσιολογικός τοκετός)
ØΜικροβίωμα (Εντερική χλωρίδα μητέρας-εμβρύου)
ØΜητρικός θηλασμός
ØΔιατροφή τις πρώτες 1000 μέρες ζωής
Η υγεία των γονιών, τόσο της μητέρας (πριν την σύλληψη, κατά την κύηση
και την περίοδο του θηλασμού) όσο και του πατέρα, είναι καθοριστική για
το αν το παιδί θα είναι παχύσαρκο.
Κι αυτό γιατί η παχυσαρκία της μητέρας διπλασιάζει τον κίνδυνο
παχυσαρκίας του παιδιού στα δυο πρώτα χρόνια της ζωής του. Επίσης, η
διατροφή του πατέρα (παχυσαρκία, κάπνισμα, αλκοόλ), επηρεάζει το σπέρμα
μέσω του οποίου γίνεται η μεταφορά επιγενετικών αλλαγών στο DNA.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η διατροφή αλλά και το βάρος της γυναίκας κατά την περίοδο της κύησης. Σύμφωνα με το
ØΑυτές με φυσιολογικό βάρος (BMI: 18.5–24.5): + 12-16 kg
ØΟι υπέρβαρες (BMI: 25–29): +7–12 kg
ØΟι παχύσαρκες (BMI> 30): + 5–9 kg
Ακόμη τα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική τομή (το 60% των παιδιών στην Ελλάδα) κινδυνεύουν περισσότερο από:
ØΑυτοάνοσα νοσήματα
ØΚοιλιοκάκη
ØΠαχυσαρκία
«Oμητρικός θηλασμός αποτελεί σημαντική ασπίδα προστασίας για το παιδί
από πολλούς παράγοντες και για αυτό οι μητέρες θα πρέπει οπωσδήποτε να
θηλάζουν τους πρώτους έξι μήνες» επεσήμανε η κα Ζέλλου.
Συγκεκριμένα, ο μητρικός θηλασμός προστατεύει από:
ØΓαστρεντερολογικές λοιμώξεις και
ØΣυμβάλλει στην πρόληψη της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία και εφηβεία.
Καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα ζωή του παιδιού παίζει η διατροφή του
τις πρώτες 1000 μέρες. Η μεγαλύτερη αύξηση βάρους μετά τη γέννηση
συμβαίνει μεταξύ του 4ου και του 6ου μήνα.
Το υψηλό Β.Γ. και ο ρυθμός αύξησης βάρους τα πρώτα χρόνια σχετίζονται με αύξηση κινδύνου παχυσαρκίας. Επίσης η απότομη αύξηση βάρους τα πρώτα χρόνια ζωής σχετίζεται με προβλήματα στην απώτερη υγεία:
ØΑρτηριακή υπέρταση
ØΕναπόθεση λίπους
ØΑύξηση λιποπρωτεΐνης LDL
ØΣαχκαρώδης διαβήτης
ΠΡΟΛΗΨΗ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
Για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας οι παιδίατροι συστήνουν ότι πρέπει να γίνεται:
ØΕκτίμηση και παρακολούθηση βάρους από 0-5 έτη
ØΧρήση καμπύλης ανάπτυξης WHO/ CDCγια τα θηλάζοντα βρέφη
ØΕνθάρρυνση μητρικού θηλασμού (Συστάσεις ΑmericanAcademyPediatrics/ WHO: 6-12 μήνες)
ØΔημιουργία υγιεινού περιβάλλοντος σίτισης
ØΣίτιση με βάση τη ζήτηση του παιδιού και αίσθηση πείνας και όχι υπερσίτιση βάσει κουλτούρας
ØΑύξηση φυσικής άσκησης του παιδιού
ØΤήρηση ωρών ύπνου ανά ηλικία
Ταυτόχρονα οι γενικές διαιτητικές οδηγίες για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας συνιστούν διατροφή που βασίζεται:
ØΣτα φρούτα και τα λαχανικά
ØΣτα ολικής άλεσης προϊόντα
ØΣτα ημιαποβουτυρωμένα ή αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα σε παιδιά άνω των 2 ετών
ØΣτα όσπρια, τα ψάρια και τα άπαχα κρέατα
ØOχι ενεργειακά πυκνά-φτωχά σε θρεπτικά συστατικά (π.χ. αλμυρά σνακ, παγωτά, τηγανητά τρόφιμα, ροφήματα με ζάχαρη)
ØΠεριορισμός σνακ κατά τις καθιστικές δραστηριότητες ή ως αντίδραση σε στιγμές ανίας (ιδ. χυμούς, αναψυκτικά, αθλητικά ποτά)
ØΠεριορισμός καθιστικών δραστηριοτήτων. Όχι >1-2 hτηλεόραση/video- όχι τηλεοράσεις στα δωμάτια των παιδιών
ØΤακτικά οικογενειακά γεύματα για προαγωγή κοινωνικής αλληλεπίδρασης και διαμόρφωση διατροφικής συμπεριφοράς
ØΗ επιλογή των ωρών των γευμάτων πρέπει να γίνεται από τους γονείς και όχι από τα παιδιά
ΠΛΗΡ: Άννα Τζώρτζη, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας. Tηλ. 210 6470056, 210 3314755