Ο σιδηροδρομικός ποδηλατοτουρισμός, γνωστός ως railbiking, φαίνεται πως ξεκινά δυναμικά στις ΗΠΑ αλλά και σε χώρες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία, καθώς εκτός από την απόλαυση ενός ξεχωριστού χόμπι, αποφέρει σημαντικό επιχειρηματικό κέρδος από τις ενοικιάσεις ποδηλατοδρεζινών για βόλτες σε ανενεργές γραμμές τρένων. Εξάλλου, οι railbikers ξαναζωντανεύουν την αφημένη σε αχρηστία σιδηροδρομική υποδομή και συνδέουν με το δικό τους ταξίδι χωριά και περιοχές των παλιών διαδρομών στις ράγες.
Στην Ελλάδα, ο σιδηροδρομικός ποδηλατοτουρισμός έγινε γνωστός από τον Αρτέμιο Φιλάτοφ, νοσηλευτή στο επάγγελμα, ο οποίος αγάπησε το ποδήλατο εξαιτίας μίας άλλης αγάπης για τις παλιές βιομηχανικές εγκαταστάσεις και την μεταποίηση άχρηστων αντικειμένων. Έτσι γνώρισε τον ιστορικό σιδηρόδρομο και έμαθε εμπειρικά την μετατροπή ποδηλάτων σε δρεζίνες. Μελέτησε για πάνω από μία δεκαετία την κατασκευή τους ώστε να κινούνται ασφαλώς στις ράγες και σήμερα φτιάχνει εξολοκλήρου ποδηλατοδρεζίνες χαμηλής θέσης, από αλουμίνιο, που έχουν το πλεονέκτημα να είναι ελαφριές και να μεταφέρονται μέσα σε οποιοδήποτε αυτοκίνητο. Οι μετατροπές προσαρμόζονται σύμφωνα με τις ανάγκες των ενδιαφερομένων, όπως για παράδειγμα των ατόμων με αναπηρία, όπου το πηδάλιο τοποθετείται στα χέρια, ή των μικρών παιδιών ώστε να φτάνουν τα πόδια τους στα πετάλια.
Μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, ο Αρτέμιος εξήγησε τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την ιδιότυπη ασχολία και πιστεύει πως το τρενοποδήλατο αποτελεί μία εναλλακτική πρόταση που μπορεί να δώσει ζωή στον σιδηρόδρομο.
"Ο ανενεργός ελληνικός σιδηρόδρομος κρύβει πίσω του ιστορίες ανθρώπων που εργάστηκαν και ταξίδεψαν πάνω σε αυτόν, αλλά και της ίδιας της χώρας, καθώς τμήματά του, όπως στην Πελοπόννησο ταυτίζονται με ιστορικά γεγονότα πολέμων. Ας μη ξεχνάμε και την κοινωνική διάσταση, αφού πίσω από τον σιδηρόδρομο υπήρχαν δραστηριότητες οικονομικές, εμπορικές, και της καθημερινότητας άλλων εποχών" είπε.
Επισκέφτηκε πολλούς χώρους παλιών σιδηροδρομικών γραμμών, που θέλησε να ανακαλύψει, αλλά η πρόσβαση με τα πόδια ήταν δύσκολη. Και τότε γεννήθηκε η ιδέα να κατασκευάσει μόνος του ένα "όχημα" για τις ράγες, που θυμίζει τις παλιές και ξεχασμένες δρεζίνες. "Οταν άρχισαν να ασχολούμαι με τις δρεζίνες δεν είχα καμία τεχνική γνώση. Ξεκίνησα από το μηδέν" λέει χαρακτηριστικά. Και αφού κατέκτησε αυτόν τον στόχο, προχώρησε στην αξιοποίηση του "προϊόντος" μέσα από μία πρόταση για εναλλακτικό τουρισμό και άθληση, που μπορεί να φανεί χρήσιμος για το ίδιο το ανενεργό δίκτυο των γραμμών. "Η κατασκευή ποδηλατοδρεζίνας ήταν το ένα κομμάτι και η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης πρότασης αξιοποίησης του ανενεργού σιδηροδρόμου ένα άλλο. Υπάρχουν, όμως, πολλά εμπόδια, εξαιτίας γραφειοκρατικών, κυρίως, προβλημάτων" λέει και εξηγεί πως η χρήση και συντήρηση των παλιών γραμμών, που ανήκουν στον ΟΣΕ είναι ένα μεγάλο και περίπλοκο ζήτημα.
"Πολλές φορές νιώθω σαν ένας ακτιβιστής γιατί κάθε φορά που κάνουμε μία εξόρμηση με την ποδηλατοδρεζίνα γνωρίζουμε ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να μας διώξουν, ακόμη και να μας μηνύσουν" παραδέχεται.
Η επιχειρηματική ανάπτυξη του railbiking μπορεί να ωθήσει τις τοπικές οικονομίες
"Πιστεύω, όμως, ότι το railbiking μπορεί να αποτελέσει μία βιώσιμη λύση για την διάσωση του ανενεργού σιδηροδρόμου και να υποστηρίξει την ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών όταν και εάν αναπτυχθεί μία σωστή επιχειρηματική πρωτοβουλία" υποστηρίζει. Οι παράξενοι ποδηλάτες του σιδηροδρόμου έχουν την ευκαιρία μίας δραστήριας εμπειρίας στη φύση, αλλά και της γνωριμίας με τα τεχνικά έργα και την ιστορία του σιδηρόδρομου, λέει.
Ο νεαρός νοσηλευτής, υποστηρίζει ότι η "επανάχρηση" των γραμμών με τουριστικές δρεζίνες δεν απαιτεί κανένα επενδυτικό κόστος για τις υπάρχουσες υποδομές του ανενεργού τμήματος των γραμμών τρένου και αναφέρει παραδείγματα επιχειρήσεων που υπάρχουν ήδη σε ΗΠΑ και Γερμανία, τα οποία γνωρίζουν μεγάλης αποδοχής επισκεπτών και κερδών.
Η Rail Explorers διαθέτει στις ΗΠΑ δύο επιχειρήσεις κατασκευής ποδηλατοδρεζινών, η οποία υπολογίζει τα κέρδη της σε 1,3 εκατομμύρια δολάρια, ενώ στη Γερμανία έχουν αναπτυχθεί 32 επιχειρήσεις ενοικίασης σε τουρίστες, με 100.000 ευρώ τζίρο. Στη Νέα Ζηλανδία υπάρχουν παραδείγματα αγροτών που κατασκεύασαν μηχανοκίνητες ποδηλατοδρεζίνες και αξιοποιούν το τοπικό δίκτυο, ακόμη και για τις δικές τους μετακινήσεις.
Ε.Ρακιτζή