Ωστόσο πέρα από την κακή ψυχολογία που είναι απόρροια της όλης κατάστασης, ο κ. Μαρκόπουλος ρίχνει ευθύνες και στους ίδιους τους γιατρούς, γιατί όπως λέει «ενώ με μεγάλη ευκολία ρωτάμε αν τρώνε, αν αδυνάτισαν, πώς δουλεύει το έντερο τους, δεν είμαστε εκπαιδευμένοι να βάζουμε στο ιστορικό που παίρνουμε, ερωτήσεις για τη σεξουαλικότητα τους».
Ο κ. Μαρκόπουλος επικαλείται ελληνικές και ξένες μελέτες που συμπεραίνουν ότι η νόσος είναι τελικά ένα τεστ αντοχής για τις σχέσεις των ζευγαριών, ενώ επισημαίνει ότι σεξουαλικά προβλήματα εντοπίζονται συχνότερα σε γυναίκες που έχουν κάνει μαστεκτομή.
Τον συναντήσαμε στο περιθώριο του 5ου διεθνούς συνεδρίου της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού και συνομιλήσαμε μαζί του, με αφορμή την ομιλία του, που εστιάστηκε σε αυτό το τόσο ευαίσθητο θέμα.
Σεξουαλικές διαταραχές αντιμετωπίζουν 8 στις 10 γυναίκες με μαστεκτομή, σύμφωνα με ελληνική μελέτη
Υπάρχουν πολύ λίγες μελέτες για το θέμα αυτό, αναφέρει ο καθηγητής. «Η δική μας, που κάναμε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών-η χειρουργική κλινική σε συνεργασία με την ψυχιατρική- και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό International Medical Research το 2009, κατέδειξε ότι ένα 60% των γυναικών δεν έχει επιπτώσεις στη σεξουαλική του ζωή, εφόσον δεν έχει γίνει μαστεκτομή. Αν γίνει όμως μαστεκτομή το 70-80% αντιμετωπίζει σεξουαλικά προβλήματα. Δηλαδή σύμφωνα με την έρευνα μας, δεν παίρνουν ικανοποίηση από την σεξουαλική επαφή, δεν μετέχουν συναισθηματικά, ενώ τους δημιουργεί πρόβλημα το να γδυθούν μπροστά στο σύντροφο τους. Επίσης, η μελέτη επιβεβαίωσε ότι ακόμη και γυναίκες που υποβάλλονται σε επέμβαση διατήρησης του μαστού τους, απλή ογκεκτομή δηλαδή, έχουν σεξουαλικές δυσκολίες. Κάτι που δείχνει ότι η επίδραση του καρκίνου στη σεξουαλικότητα είναι ένα γενικότερο θέμα, δεν αφορά μόνο τη μαστεκτομή. Βεβαίως, γυναίκες που υποβάλλονται σε μαστεκτομή και μετά σε αποκατάσταση (που δεν είναι μία αισθητική επέμβαση, δεν έχει το άριστο αποτέλεσμα) εκείνες βελτιώνονται κατά πολύ ψυχολογικά. Παρ' όλα αυτά παραμένει ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών, τα οποίο βιώνει προβλήματα στη σεξουαλικότητα του».
Το 75% των ζευγαριών συσφίγγει ακόμη περισσότερο τη σχέση του
Ποιος είναι όμως ο ρόλος του άνδρα σε όλη αυτή την κατάσταση και ποιες είναι οι συνέπειες της στάσης του απέναντι στη σύντροφο; «Σύμφωνα με ξένη μελέτη που έχει δημοσιευθεί παλαιότερα στο επιστημονικό περιοδικό Families, systems & health, περίπου το 75% των ζευγαριών συσφίγγει ακόμη περισσότερο τη σχέση του. Το 25% όμως εκφράζει προβλήματα, με το μεγαλύτερο ποσοστό να οφείλεται στο γεγονός ότι η γυναίκα δεν έχει τη συναισθηματική στήριξη από τον σύντροφο. Και περίπου ένα 12-13% οδηγείται σε διάσπαση της σχέσης, αφενός όταν ο άνδρας δεν μπορεί να διαχειριστεί το θέμα, και αφετέρου όταν η ίδια η ασθενής παίρνει απόφαση και τερματίζει μία σχέση, που ήταν οριακή μέχρι τότε».
Θέμα ταμπού διεθνώς η σεξουαλικότητα των γυναικών με καρκίνο μαστού
Οι γυναίκες πολλές φορές κάνουν το λάθος, ακόμη κι όταν έχουν ξεπεράσει την όλη διαδικασία της θεραπείας να κάνουν τη σκέψη: «ας είμαι ευχαριστημένη και μόνο που ζω, το σεξ θα κοιτάξω τώρα»; Όμως, αυτό είναι τελείως λάθος που δυστυχώς οφείλεται και εν μέρει σε εμάς τους ιατρούς στο χώρο της ογκολογίας, αναφέρει ο κ. Μαρκόπουλος, τονίζοντας ότι στην πλειονότητα τους οι γυναίκες αυτές έχουν μετά τη νόσο δεκαετίες ζωής. «Όπως ενδιαφερόμαστε να διορθώσουμε την ξηρότητα του κόλπου, την πιθανή ανάπτυξη οστεοπόρωσης, ή τις εφιδρώσεις που κάνουν οι χρόνιες ορμονοθεραπείες, δεν ενδιαφερόμαστε για την σεξουαλικότητα τους. Και δυστυχώς θεωρείται θέμα ταμπού όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. 'Ετσι λοιπόν το πρώτο που πρέπει να διορθώσουμε εμείς οι γιατροί, είναι να προσπαθήσουμε, να ξεπεράσουμε το ταμπού και να βοηθήσουμε τη γυναίκα με τις κατάλληλες ερωτήσεις, να μας πει αν υπάρχει σεξουαλικό πρόβλημα. Από κει και πέρα εντοπίζοντας το πρόβλημα να μπορέσουμε να κάνουμε τις κατάλληλες κινήσεις για να το διορθώσουμε. Οι γυναικολόγοι έχοντας την πρώτη επαφή θα πρέπει, στην περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα να προσπαθήσουν να το φέρουν στην επιφάνεια. Από κει και πέρα ανάλογα με τη φύση του προβλήματος, θα πρέπει να εμπλακεί ψυχολόγος ή όποιος ειδικός».