Αισιόδοξα είναι τα μηνύματα από τον πρώτο μήνα εφαρμογής του μέτρου μείωσης
της χρήσης της πλαστικής σακούλας.
Οι έρευνες των τελευταίων ημερών
μετά από ένα μήνα έδειξαν πως 6 στους 10 ‘Έλληνες δηλώνουν ότι θα πάψουν να χρησιμοποιούν
πλαστικές σακούλες και μόνο το 11% να δηλώνει ότι θα συνεχίζει να πληρώνει για
την σακούλα του σουπερμάρκετ.
Είναι ενδεικτικό ότι στο 80% έφτασε η μείωση της χρήσης
πλαστικής σακούλας στα σουπερμάρκετ με τα στοιχεία να δείχνουν αύξηση της
χρήσης στις πωλήσεις τσαντών πολλαπλών χρήσεων που ξεπερνά το 5.000%. Το
ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει πρακτικά 2,5 - 3 εκατ. νέες τσάντες πολλαπλών χρήσεων
στην αγορά , γεγονός που σημαίνει ότι πάνω από 2 στα 3 νοικοκυριά επιλέγουν τη
λύση αυτή για τις αγορές τους, έναντι της πληρωμής για πλαστική σακούλα μίας
χρήσης.
Στα κανάλια εμπορίου-εστίασης εκτός των αλυσίδων σουπερμάρκετ σημειώνεται επίσης εκτεταμένη εφαρμογή του μέτρου, αλλά με διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κλάδο και την περιοχή. Εκτεταμένη είναι και η εφαρμογή του μέτρου στο λιανεμπόριο τροφίμων (π.χ. αρτοποιία, κρεοπωλεία) και ειδικά στις οργανωμένες αλυσίδες καταστημάτων. Σε άλλους κλάδους όπως το λιανεμπόριο ένδυσης και υπόδησης παρατηρείται αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από άλλου τύπου σακούλες όπως χάρτινες ή πάνινες. Ωστόσο μικρή εφαρμογή του μέτρου υπάρχει στον κλάδο της εστίασης και στην επαρχία.
Σύμφωνα με μελέτη η ποσοστιαία μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας στο κανάλια του λιανεμπορίου είναι μικρότερη αυτής στα σουπερμάρκετ. Εκτιμάται ότι η συνολική μείωση στην πλαστικής σακούλα τον Ιανουάριο 2018 σε σχέση με τον Ιανουάριο 2017 είναι μικρότερη 65%-70%. Από τις μετρήσεις αυτές και στο βέλτιστο σενάριο της μείωσης και 70% σημαίνει ότι η κατανάλωση θα φτάσει περίπου τις 110 σακούλες ανά κάτοικο ανά έτος.
Ωστόσο δεν επιτυγχάνεται ο στόχος που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Στόχος της ΕΕ είναι τα κράτη μέλη με λάβουν μέτρα «που εξασφαλίζουν ότι το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης δεν θα υπερβαίνει τις 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019 και τις 40 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2025».
Πάντως στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Νόμο 4496/2017 από 1/1/2019 το περιβαλλοντικό τέλος στην Ελλάδα αυξάνεται από 0,03 ευρώ συν ΦΠΑ σε 0,07 ευρώ συν ΦΠΑ, ποσό που ίσως αποδειχθεί επαρκές για την επίτευξη των στόχων (σε συνδυασμό πάντα με την ανάλογη ενημέρωση), ενώ σύμφωνα με τον ΕΟΑΝ ο οποίος είναι και ο αρμόδιος φορέας δεν αποκλείεται αργότερα ακόμα και η απαγόρευση της πλαστικής σακούλας προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι.
Στα κανάλια εμπορίου-εστίασης εκτός των αλυσίδων σουπερμάρκετ σημειώνεται επίσης εκτεταμένη εφαρμογή του μέτρου, αλλά με διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κλάδο και την περιοχή. Εκτεταμένη είναι και η εφαρμογή του μέτρου στο λιανεμπόριο τροφίμων (π.χ. αρτοποιία, κρεοπωλεία) και ειδικά στις οργανωμένες αλυσίδες καταστημάτων. Σε άλλους κλάδους όπως το λιανεμπόριο ένδυσης και υπόδησης παρατηρείται αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από άλλου τύπου σακούλες όπως χάρτινες ή πάνινες. Ωστόσο μικρή εφαρμογή του μέτρου υπάρχει στον κλάδο της εστίασης και στην επαρχία.
Σύμφωνα με μελέτη η ποσοστιαία μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας στο κανάλια του λιανεμπορίου είναι μικρότερη αυτής στα σουπερμάρκετ. Εκτιμάται ότι η συνολική μείωση στην πλαστικής σακούλα τον Ιανουάριο 2018 σε σχέση με τον Ιανουάριο 2017 είναι μικρότερη 65%-70%. Από τις μετρήσεις αυτές και στο βέλτιστο σενάριο της μείωσης και 70% σημαίνει ότι η κατανάλωση θα φτάσει περίπου τις 110 σακούλες ανά κάτοικο ανά έτος.
Ωστόσο δεν επιτυγχάνεται ο στόχος που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Στόχος της ΕΕ είναι τα κράτη μέλη με λάβουν μέτρα «που εξασφαλίζουν ότι το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης δεν θα υπερβαίνει τις 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019 και τις 40 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2025».
Πάντως στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Νόμο 4496/2017 από 1/1/2019 το περιβαλλοντικό τέλος στην Ελλάδα αυξάνεται από 0,03 ευρώ συν ΦΠΑ σε 0,07 ευρώ συν ΦΠΑ, ποσό που ίσως αποδειχθεί επαρκές για την επίτευξη των στόχων (σε συνδυασμό πάντα με την ανάλογη ενημέρωση), ενώ σύμφωνα με τον ΕΟΑΝ ο οποίος είναι και ο αρμόδιος φορέας δεν αποκλείεται αργότερα ακόμα και η απαγόρευση της πλαστικής σακούλας προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι.