«Στο εξωτερικό, άπαξ και σημειωθεί το ατύχημα, ο οδηγός αποζημιώνεται απευθείας με το ποσό που ορίζει ο εμπειρογνώμονας»
Προτού
πατήσετε γκάζι ή προσπεράσετε το μπροστινό σας Ι.Χ., αναλογιστείτε τι
μπορεί να συνεπάγεται ένα τροχαίο, ακόμα και αν οι ζημιές είναι μόνο
υλικές. Οι διαδικασίες στη χώρα μας είναι αρκετά σύνθετες και
διαφοροποιούνται σημαντικά από τις άλλες χώρες στην Ε.Ε.
«Στο εξωτερικό, άπαξ και σημειωθεί το ατύχημα, ο οδηγός αποζημιώνεται απευθείας με το ποσό που ορίζει ο εμπειρογνώμονας», εξηγεί άνθρωπος του κλάδου. «Εδώ, όμως, πρέπει πρώτα να το επισκευάσεις και μετά, έχοντας τα ανάλογα παραστατικά από το συνεργείο, δικαιούσαι να εισπράξεις την αποζημίωση».
Τι συμβαίνει, όμως, αν δεν έχει ο οδηγός διαθέσιμες κάποιες χιλιάδες ευρώ, που ενδέχεται να απαιτούνται; «Τότε είτε το αφήνει χτυπημένο είτε κάνει μια εξουσιοδότηση στο συνεργείο, ώστε να το επισκευάσει πρώτα και μετά να εισπράξει την αποζημίωση». Το εν λόγω αντίστροφο σχήμα θεσπίστηκε προς αποφυγήν της... φοροδιαφυγής. «Ο νομοθέτης θεωρούσε ότι έτσι διασφαλίζει τη νομιμότητα της συναλλαγής».
Είναι αμφίβολο αν ο στόχος επιτυγχάνεται, δεδομένου ότι στη χώρα μας οι υπερτιμολογήσεις και τα εικονικά ατυχήματα φτάνουν το 15%, ποσοστό που καθιστά εξαιρετικά δύσπιστες τις ασφαλιστικές εταιρείες. Το μόνο, ίσως, παρήγορο είναι ότι, μετά την κατάθεση των δικαιολογητικών, η αποπληρωμή είναι άμεση, κάτι που παλιά δεν ίσχυε. Φαίνεται, όμως, ότι η οικονομική κρίση είχε θετικό πρόσημο για τις ασφαλιστικές. «Μειώσαμε τα χιλιόμετρα που διανύουμε με αυτοκίνητο και δη στις εθνικές οδούς, οδηγούμε πιο συντηρητικά για να καίμε λιγότερο, βγαίνουμε και πίνουμε λιγότερο, οπότε οδηγούμε συνολικά λιγότερο επικίνδυνα», συμπληρώνει η ίδια πηγή.
Ωστόσο, εξακολουθούν να κυκλοφορούν στους δρόμους 600.000 ανασφάλιστα οχήματα. «Στο εξωτερικό, ακόμα και άνθρωποι που ζουν στο όριο της παρανομίας, έχουν ασφαλισμένο το αυτοκίνητό τους, όχι επειδή είναι ηθικοί, αλλά επειδή το ύψος του προστίμου είναι δυσθεώρητο», σχολιάζει από την πλευρά του ο Γιώργος Αναγνωστόπουλος, ειρηνοδίκης στον Πειραιά· «στην Ελλάδα το πρόστιμο είναι 500 ευρώ και το κόστος της ασφάλειας αυτοκινήτου μπορεί να κυμαίνεται ετησίως στα 300-350 ευρώ».
Συνεπώς, αντί το πρόστιμο να μας δίνει κίνητρο να ασφαλιστούμε, σχεδόν μας αποθαρρύνει. «Τα πρόστιμα θα έπρεπε να έχουν διαβάθμιση, όπως συμβαίνει άλλου», διευκρινίζει, «δηλαδή όταν οδηγεί κανείς υπό την επήρεια μέθης, να πληρώνει ένα ποσό ως ποινή, αλλά όταν διαπράττει ατύχημα όντας μεθυσμένος, να πληρώνει πολλαπλάσια ποινή».
Πάντως, βάσει της εμπειρίας του ειρηνοδίκη που εξετάζει καθημερινά υποθέσεις τροχαίων, «μία από τις συνηθέστερες αιτίες είναι τα ελαστικά, τα οποία, όπως αποδεικνύεται, δεν αλλάζουμε αρκετά τακτικά, ενώ έπεται η χρήση κινητού παράλληλα με την οδήγηση». Οσο για τους λόγους που οδηγούν τους αντίδικους στο Ειρηνοδικείο, «διαφωνούν για την υπαιτιότητα, για το ύψος της αποζημίωσης ή ο υπαίτιος του ατυχήματος δεν έχει κάνει δήλωση».
Συγγενείς θυμάτων
Στο μεταξύ, ο Πανελλαδικός Σύλλογος «SOS - Τροχαία Εγκλήματα» έστειλε υπόμνημα στους συναρμόδιους υπουργούς για τη θεσμοθέτηση δικαιωμάτων στους συγγενείς των θυμάτων τροχαίων. Μεταξύ άλλων, κάνουν λόγο για παροχή άδειας μετ’ αποδοχών στους α΄ βαθμού συγγενείς, εργαζόμενους στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα, άπαξ και το θύμα του τροχαίου νοσηλεύεται. Ακόμα, ζητούν να προβλέπεται άδεια για συγγενείς θανόντων ή βαριά τραυματισθέντων, που υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία, όπως και μετεγγραφή στους φοιτητές.
«Στο εξωτερικό, άπαξ και σημειωθεί το ατύχημα, ο οδηγός αποζημιώνεται απευθείας με το ποσό που ορίζει ο εμπειρογνώμονας», εξηγεί άνθρωπος του κλάδου. «Εδώ, όμως, πρέπει πρώτα να το επισκευάσεις και μετά, έχοντας τα ανάλογα παραστατικά από το συνεργείο, δικαιούσαι να εισπράξεις την αποζημίωση».
Τι συμβαίνει, όμως, αν δεν έχει ο οδηγός διαθέσιμες κάποιες χιλιάδες ευρώ, που ενδέχεται να απαιτούνται; «Τότε είτε το αφήνει χτυπημένο είτε κάνει μια εξουσιοδότηση στο συνεργείο, ώστε να το επισκευάσει πρώτα και μετά να εισπράξει την αποζημίωση». Το εν λόγω αντίστροφο σχήμα θεσπίστηκε προς αποφυγήν της... φοροδιαφυγής. «Ο νομοθέτης θεωρούσε ότι έτσι διασφαλίζει τη νομιμότητα της συναλλαγής».
Είναι αμφίβολο αν ο στόχος επιτυγχάνεται, δεδομένου ότι στη χώρα μας οι υπερτιμολογήσεις και τα εικονικά ατυχήματα φτάνουν το 15%, ποσοστό που καθιστά εξαιρετικά δύσπιστες τις ασφαλιστικές εταιρείες. Το μόνο, ίσως, παρήγορο είναι ότι, μετά την κατάθεση των δικαιολογητικών, η αποπληρωμή είναι άμεση, κάτι που παλιά δεν ίσχυε. Φαίνεται, όμως, ότι η οικονομική κρίση είχε θετικό πρόσημο για τις ασφαλιστικές. «Μειώσαμε τα χιλιόμετρα που διανύουμε με αυτοκίνητο και δη στις εθνικές οδούς, οδηγούμε πιο συντηρητικά για να καίμε λιγότερο, βγαίνουμε και πίνουμε λιγότερο, οπότε οδηγούμε συνολικά λιγότερο επικίνδυνα», συμπληρώνει η ίδια πηγή.
Ωστόσο, εξακολουθούν να κυκλοφορούν στους δρόμους 600.000 ανασφάλιστα οχήματα. «Στο εξωτερικό, ακόμα και άνθρωποι που ζουν στο όριο της παρανομίας, έχουν ασφαλισμένο το αυτοκίνητό τους, όχι επειδή είναι ηθικοί, αλλά επειδή το ύψος του προστίμου είναι δυσθεώρητο», σχολιάζει από την πλευρά του ο Γιώργος Αναγνωστόπουλος, ειρηνοδίκης στον Πειραιά· «στην Ελλάδα το πρόστιμο είναι 500 ευρώ και το κόστος της ασφάλειας αυτοκινήτου μπορεί να κυμαίνεται ετησίως στα 300-350 ευρώ».
Συνεπώς, αντί το πρόστιμο να μας δίνει κίνητρο να ασφαλιστούμε, σχεδόν μας αποθαρρύνει. «Τα πρόστιμα θα έπρεπε να έχουν διαβάθμιση, όπως συμβαίνει άλλου», διευκρινίζει, «δηλαδή όταν οδηγεί κανείς υπό την επήρεια μέθης, να πληρώνει ένα ποσό ως ποινή, αλλά όταν διαπράττει ατύχημα όντας μεθυσμένος, να πληρώνει πολλαπλάσια ποινή».
Πάντως, βάσει της εμπειρίας του ειρηνοδίκη που εξετάζει καθημερινά υποθέσεις τροχαίων, «μία από τις συνηθέστερες αιτίες είναι τα ελαστικά, τα οποία, όπως αποδεικνύεται, δεν αλλάζουμε αρκετά τακτικά, ενώ έπεται η χρήση κινητού παράλληλα με την οδήγηση». Οσο για τους λόγους που οδηγούν τους αντίδικους στο Ειρηνοδικείο, «διαφωνούν για την υπαιτιότητα, για το ύψος της αποζημίωσης ή ο υπαίτιος του ατυχήματος δεν έχει κάνει δήλωση».
Συγγενείς θυμάτων
Στο μεταξύ, ο Πανελλαδικός Σύλλογος «SOS - Τροχαία Εγκλήματα» έστειλε υπόμνημα στους συναρμόδιους υπουργούς για τη θεσμοθέτηση δικαιωμάτων στους συγγενείς των θυμάτων τροχαίων. Μεταξύ άλλων, κάνουν λόγο για παροχή άδειας μετ’ αποδοχών στους α΄ βαθμού συγγενείς, εργαζόμενους στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα, άπαξ και το θύμα του τροχαίου νοσηλεύεται. Ακόμα, ζητούν να προβλέπεται άδεια για συγγενείς θανόντων ή βαριά τραυματισθέντων, που υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία, όπως και μετεγγραφή στους φοιτητές.