Ο Άγιος Χαράλαμπος, που εορτάζει σήμερα 10
Φεβρουαρίου, ήταν ιερέας στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας.
Τα στοιχεία που υπάρχουν για τη ζωή του είναι λίγα.
Υπολογίζεται ότι γεννήθηκε το 89 μ.Χ. Συνελήφθη από τον
έπαρχο της Μαγνησίας Λουκιανό, κατά την περίοδο του διωγμού των Χριστιανών
(περίπου το 198 μ.Χ.) που εξαπέλυσε ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος. Βασανίστηκε σκληρά
και αποκεφαλίστηκε σε ηλικία 113 ετών (202 μ.Χ.), πιθανώς στην Αντιόχεια του Μαίανδρου.
Η μνήμη του τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου από την Εκκλησία, η οποία του αποδίδει το προσωνύμιο Ιερομάρτυρας. Την ίδια
μέρα επίσης γιορτάζουν οι Άγιοι Πορφύριος και Βάπτος, δύο εκ των στρατιωτών που
διατάχθηκαν να τον βασανίσουν και οι οποίοι βλέποντας το μαρτύριο του έγιναν
Χριστιανοί.
Τμήματα της κάρας του φυλάσσονται στον ομώνυμο ναό των
Θεσπιών Βοιωτίας, καθώς και στην Μονή του Αγίου Στεφάνου στα Μετέωρα.
Είναι Πολιούχος Άγιος στα Φιλιατρά, την Πρέβεζα, τον
Πύργο, την Κέα, την Κρήνη (Τσεσμέ) της Μικράς Ασίας και της πόλης του Ληξουρίου
Κεφαλλονιάς. Ναοί υπάρχουν σε πολλές πόλεις και οικισμούς σε όλη τη χώρα.
Προστάτης των Φιλιατρών
Την περίοδο της γερμανικής κατοχής, το 1944, Έλληνες αντάρτες με σαμποτάζ (σε
ενέδρα) είχαν σκοτώσει αρκετούς Γερμανούς. Ο φρούραρχος Φιλιατρών, αξιωματικός
τού Γερμανικού στρατού Κοντάου δέχθηκε εντολή από το
στρατηγείο της Τρίπολης «την επόμενη ημέρα, στις 6 το πρωί, να καούν τα μισά
Φιλιατρά και να εκτελεσθούν εκατό Φιλιατρινοί».
Το πρωί της άλλης ημέρας (19 Ιουλίου ήταν) οι κάτοικοι απόρησαν γιατί δεν
έβλεπαν καμία κίνηση από τα στρατεύματα κατοχής. Όπως
θυμούνται ακόμη και σήμερα, οι πολύ μεγάλοι σε ηλικία, κάποιοι συμπολίτες τους τη
νύχτα πήγαν στην εκκλησία της Παναγίας της Γουβιώτισσας (όπου σήμερα γιορτάζει
ο Αγ. Χαράλαμπος) και ζήτησαν προστασία.
Ο Αγ. Χαράλαμπος παρουσιάσθηκε στο Γερμανό φρούραρχο, τον Κοντάου, και του
είπε να μην εκτελέσει τη διαταγή. Του υποσχέθηκε επίσης πως δεν θα τιμωρηθεί από τον ανώτερο του και
ότι θα επιστρέψουν σώοι και αυτός και οι στρατιώτες του στην πατρίδα τους.
Ο Κοντάου, στην αρχή έδειχνε ψυχρός και ασυγκίνητος. Ο Άγιος του
εμφανίσθηκε τρεις φορές για να τον πείσει και πως πρέπει να υπακούσει. Το πρωί
ο Κοντάου ζήτησε από τους ανυποψίαστους ιερείς της πόλης να ανοίξουν όλους τους
ναούς. Μαζί γύρισαν από εκκλησία σε εκκλησία και παρατηρούσε σχολαστικά τις
εικόνες. Στην τέταρτη εκκλησία, στα Εισόδια της Θεοτόκου, στη «Γουβιώτισσα»,
βλέπει σε μία εικόνα ένα γέροντα με κάτασπρη γενειάδα, με ιερατικά άμφια.
Σταματάει και φωνάζει: «Αυτός είναι!»
και έπεσε να τον προσκυνήσει.
Όταν σηκώθηκε λέει στους έκπληκτους ιερείς: «Σας έσωσε ο Άγιος αυτός, που έσωσε κι’ εμένα
από ένα βαρύ κρίμα».
Έτσι η πόλη και οι κάτοικοί της γλύτωσαν από τη φωτιά και τη σφαγή.
Μετά την απελευθέρωση, ο Κοντάου ειδοποίησε στα Φιλιατρά πως θα έλθει στο
πανηγύρι να γιορτάσει τον Άγιο «με τους φίλους του». Λόγω προβλημάτων στις συγκοινωνίες της εποχής
έφτασε στα Φιλιατρά με 3 – 4 μέρες καθυστέρηση. Για να του ανταποδώσουν την
ευγνωμοσύνη τους οι κάτοικοι παρέτειναν τις εκδηλώσεις μέχρι να προλάβει ο
γερμανός στρατιωτικός να φτάσει στην περιοχή.