Αν μάθουμε ότι περίπου 4 στους 10 καρκίνους θα μπορούσαν
να προληφθούν, σίγουρα θα αναρωτηθούμε πώς.
Οι επιστήμονες για άλλη μία
φορά έκαναν μία μεγάλη έρευνα ώστε να μας παρουσιάσουν τις αλλαγές που
πρέπει να κάνουμε στον τρόπο που ζούμε για να το καταφέρουμε.
Από
τις αρχές Μαρτίου, το Λονδίνο αλλά και ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο
έχουν κατακλυστεί από μια νέα διαφημιστική καμπάνια, ένα σλόγκαν που
ακούγεται συνεχώς στα ραδιόφωνα και παρουσιάζεται στα κοινωνικά δίκτυα,
στα ψηφιακά μέσα και σε πάρα πολλές διαφημιστικές πινακίδες στους
δρόμους: «Ξέρετε ποια είναι η δεύτερη – μετά το κάπνισμα – αιτία του
καρκίνου, που μπορούμε να προλάβουμε; Η παχυσαρκία». Η καμπάνια
χρηματοδοτείται από την Οργάνωση Cancer Research UK, που τόνισε ότι το
να είναι κανείς παχύσαρκος ή υπέρβαρος σχετίζεται με 13 διαφορετικούς
τύπους καρκίνου, πληροφορία που μόνο το 15% των κατοίκων της Μεγάλης
Βρετανίας φαίνεται να γνωρίζει.
Το να μην πάθουμε καρκίνο, συχνά είναι στο χέρι μας
Πρόσφατα η Οργάνωση Cancer Research UK παρουσίασε και τα αποτελέσματα μιας μεγάλης μελέτης που αφορά τις αιτίες που προκαλούν καρκίνο και τις οποίες είναι στο χέρι μας να επηρεάσουμε, να αλλάξουμε, να εμποδίσουμε. Εντυπωσιακό είναι άλλωστε το στοιχείο ότι το 38% των περιπτώσεων καρκίνων που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να προληφθούν μέσα από την αλλαγή των συνηθειών και του τρόπου ζωής.
Οι 5 βασικές αιτίες του καρκίνου που μπορούμε να προλάβουμε
Οι ειδικοί λοιπόν μάς παρουσιάζουν τις αλλαγές που πρέπει να κάνουμε στον τρόπο ζωής μας και στις συνήθειές μας ξεκινώντας από τις πιο επιβαρυντικές και επικίνδυνες συνήθειες ή επιλογές μας. Ετσι, μας εξηγούν ότι θα πρέπει να ελέγξουμε:
1. Το κάπνισμα, που ευθύνεται για το 15,1% των καρκίνων.
2. Την παχυσαρκία, που είναι υπεύθυνη για το 6,3% των περιπτώσεων καρκίνου.
3. Την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είτε κάνοντας σολάριουμ είτε κάνοντας ηλιοθεραπεία (χωρίς αντηλιακό), που φταίει για το 3,8% των καρκίνων.
4. Την κατανάλωση αλκοόλ, που ευθύνεται για το 3,3% των καρκίνων.
5. Την κακή διατροφή, που σημαίνει ότι δεν καταναλώνουμε αρκετή ποσότητα φυτικών ινών (δηλαδή δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων, οσπρίων και λαχανικών), που ευθύνεται για το 3,3% των περιπτώσεων καρκίνου.
Η γνώμη του ειδικού
Κωσταντίνος Συρίγος - Καθηγητής Παθολογίας και Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής.
Η πλειονότητα των νεοπλασματικών παθήσεων οφείλεται σε «περιβαλλοντικούς» παράγοντες και όχι στην κληρονομικότητα, όπως, λανθασμένα, πιστεύει ο κόσμος. Η εκτεταμένη έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες, όπως τα προϊόντα του καπνίσματος, η ηλιακή ακτινοβολία, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα κ.ά. προκαλεί διάφορες μορφές καρκίνου. Η παχυσαρκία, ένας ακόμη «περιβαλλοντικός» παράγοντας, που σε αντίθεση με τα γονίδια που κληρονομούμε επιδέχεται τροποποίηση, ενοχοποιείται άμεσα ή έμμεσα για το 40% όλων των μορφών καρκίνου. Αυτό δεν σημαίνει ότι το πλεονάζον βάρος προκαλεί όλους αυτούς τους καρκίνους, αλλά ότι υπάρχει κάποιου είδους προδιάθεση, η οποία μπορεί να αποφευχθεί με την τροποποίηση του τρόπου ζωής. Μορφές καρκίνου, όπως του μαστού (ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση), του παχέος εντέρου, των ωοθηκών, του παγκρέατος και άλλες εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα σε υπέρβαρους. Από το σύνολο των καρκίνων το 55% στις γυναίκες και το 24% στους άνδρες σχετίζονται με την παχυσαρκία και η τάση είναι αυξητική, καθώς το μέσο βάρος του πληθυσμού αυξάνεται στις δυτικές χώρες, αλλά και στην πατρίδα μας. Ο μηχανισμός που ενοχοποιείται, μεταξύ άλλων, είναι μέσω υπέρμετρης παραγωγής ορμονών, όπως η ινσουλίνη και τα οιστρογόνα, οι οποίες μεταβολίζονται στον λιπώδη ιστό. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι η μείωση του βάρους ελαττώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ορισμένων μορφών καρκίνου. Και αν αναλογιστεί κανείς τα επιπλέον πολλαπλά οφέλη για την υγεία και σε άλλους τομείς (καρδιαγγειακό κίνδυνο, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη κ.ά.) ο έλεγχος του σωματικού βάρους, η σωστή διατροφή και η λελογισμένη άσκηση αποτελούν επιτακτική ανάγκη για κάθε άτομο και θα πρέπει να είναι στρατηγικός στόχος για εκείνους που χαράσσουν τις πολιτικές υγείας μιας χώρας.
Το να μην πάθουμε καρκίνο, συχνά είναι στο χέρι μας
Πρόσφατα η Οργάνωση Cancer Research UK παρουσίασε και τα αποτελέσματα μιας μεγάλης μελέτης που αφορά τις αιτίες που προκαλούν καρκίνο και τις οποίες είναι στο χέρι μας να επηρεάσουμε, να αλλάξουμε, να εμποδίσουμε. Εντυπωσιακό είναι άλλωστε το στοιχείο ότι το 38% των περιπτώσεων καρκίνων που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να προληφθούν μέσα από την αλλαγή των συνηθειών και του τρόπου ζωής.
Οι 5 βασικές αιτίες του καρκίνου που μπορούμε να προλάβουμε
Οι ειδικοί λοιπόν μάς παρουσιάζουν τις αλλαγές που πρέπει να κάνουμε στον τρόπο ζωής μας και στις συνήθειές μας ξεκινώντας από τις πιο επιβαρυντικές και επικίνδυνες συνήθειες ή επιλογές μας. Ετσι, μας εξηγούν ότι θα πρέπει να ελέγξουμε:
1. Το κάπνισμα, που ευθύνεται για το 15,1% των καρκίνων.
2. Την παχυσαρκία, που είναι υπεύθυνη για το 6,3% των περιπτώσεων καρκίνου.
3. Την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είτε κάνοντας σολάριουμ είτε κάνοντας ηλιοθεραπεία (χωρίς αντηλιακό), που φταίει για το 3,8% των καρκίνων.
4. Την κατανάλωση αλκοόλ, που ευθύνεται για το 3,3% των καρκίνων.
5. Την κακή διατροφή, που σημαίνει ότι δεν καταναλώνουμε αρκετή ποσότητα φυτικών ινών (δηλαδή δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων, οσπρίων και λαχανικών), που ευθύνεται για το 3,3% των περιπτώσεων καρκίνου.
Η γνώμη του ειδικού
Κωσταντίνος Συρίγος - Καθηγητής Παθολογίας και Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής.
Η πλειονότητα των νεοπλασματικών παθήσεων οφείλεται σε «περιβαλλοντικούς» παράγοντες και όχι στην κληρονομικότητα, όπως, λανθασμένα, πιστεύει ο κόσμος. Η εκτεταμένη έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες, όπως τα προϊόντα του καπνίσματος, η ηλιακή ακτινοβολία, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα κ.ά. προκαλεί διάφορες μορφές καρκίνου. Η παχυσαρκία, ένας ακόμη «περιβαλλοντικός» παράγοντας, που σε αντίθεση με τα γονίδια που κληρονομούμε επιδέχεται τροποποίηση, ενοχοποιείται άμεσα ή έμμεσα για το 40% όλων των μορφών καρκίνου. Αυτό δεν σημαίνει ότι το πλεονάζον βάρος προκαλεί όλους αυτούς τους καρκίνους, αλλά ότι υπάρχει κάποιου είδους προδιάθεση, η οποία μπορεί να αποφευχθεί με την τροποποίηση του τρόπου ζωής. Μορφές καρκίνου, όπως του μαστού (ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση), του παχέος εντέρου, των ωοθηκών, του παγκρέατος και άλλες εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα σε υπέρβαρους. Από το σύνολο των καρκίνων το 55% στις γυναίκες και το 24% στους άνδρες σχετίζονται με την παχυσαρκία και η τάση είναι αυξητική, καθώς το μέσο βάρος του πληθυσμού αυξάνεται στις δυτικές χώρες, αλλά και στην πατρίδα μας. Ο μηχανισμός που ενοχοποιείται, μεταξύ άλλων, είναι μέσω υπέρμετρης παραγωγής ορμονών, όπως η ινσουλίνη και τα οιστρογόνα, οι οποίες μεταβολίζονται στον λιπώδη ιστό. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι η μείωση του βάρους ελαττώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ορισμένων μορφών καρκίνου. Και αν αναλογιστεί κανείς τα επιπλέον πολλαπλά οφέλη για την υγεία και σε άλλους τομείς (καρδιαγγειακό κίνδυνο, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη κ.ά.) ο έλεγχος του σωματικού βάρους, η σωστή διατροφή και η λελογισμένη άσκηση αποτελούν επιτακτική ανάγκη για κάθε άτομο και θα πρέπει να είναι στρατηγικός στόχος για εκείνους που χαράσσουν τις πολιτικές υγείας μιας χώρας.