Τι αποκαλύπτει έρευνα μεταξύ 30 CEO πολυεθνικών
Φορολογία,
γραφειοκρατία, αργή απονομή δικαιοσύνης αποτελούν τα βασικότερα εμπόδια
στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, σύμφωνα με τα συμπεράσματα έρευνας
της Μetron Analysis που παρουσιάστηκε στο 1ο Forum 2018 InvestGR – Ξένες
Επενδύσεις στην Ελλάδα» που έλαβε χώρα χθες στην Αθήνα.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, αν και υπάρχει η αίσθηση πως σε ορισμένους τομείς σημειώθηκαν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, οι επενδύσεις που εξετάζονται είναι σχετικά χαμηλού κεφαλαίου και σίγουρα δεν επαρκούν για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας.
Ειδικότερα, οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις έφτασαν το 2017 στα 3,6 δισ. ευρώ (έναντι 2,8 δισ. το 2016), που είναι το υψηλότερο μέγεθος από την αρχή της κρίσης. Ωστόσο, η αναλογία Ξένων Επενδύσεων προς ΑΕΠ παραμένει σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα της Ευρωζώνης. Τα τελευταία 5 χρόνια έχουν επενδυθεί στην Ελλάδα περίπου 2,3 δισ. ευρώ από τις εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 20% του συνολικού ποσού ΞΑΕ στην Ελλάδα.
Ως ανασταλτικοί παράγοντες για την προσέλκυση επενδύσεων αναφέρονται το διαρκώς μεταβαλλόμενο φορολογικό περιβάλλον και οι υψηλοί συντελεστές φορολογίας κεφαλαίου και εργασίας, η εντύπωση ύπαρξης διαφθοράς, το διοικητικό περιβάλλον, οι καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης, η περιορισμένη έρευνα και καινοτομία. Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα περιλαμβάνονται το ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και η γενική κατάσταση των υποδομών.
Πιο αναλυτικά, την άποψη ότι η εικόνα της Ελλάδας « θα βελτιωθεί ως επενδυτικός προορισμός τα αμέσως επόμενα χρόνια» ασπάζονται δύο στους τρεις CEO των 30 εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα. Δύο στους τρεις CEOs υποστηρίζουν ότι η εικόνα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού θα βελτιωθεί τα αμέσως επόμενα χρόνια. Οκτώ στους δέκα δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετά πιθανό οι εταιρείες που εκπροσωπούν να προχωρήσουν στο μέλλον σε επενδύσεις στην Ελλάδα. Οι έξι στους δέκα δηλώνουν ότι οι επενδύσεις αυτές προγραμματίζονται για το 2019. Ωστόσο, από τα επιμέρους στοιχεία προκύπτει ότι οι επενδύσεις αυτές δεν έχουν το ύψος που εκτιμάται πως απαιτείται για να καλυφθεί το κενό που έχει δημιουργηθεί τα χρόνια της κρίσης, ώστε να επιταχυνθεί η ανάπτυξη. Το κενό υπολογίζεται πως απαιτεί 18-20 δισ. ευρώ ετησίως για να καλυφθεί και να επιστρέψει η χώρα στα προ κρίσης επίπεδα. Ωστόσο, το ποσό των ΞΑΕ στην Ελλάδα την τελευταία 5ετία υπολογίζεται μόλις στα 11,6 δισ. ευρώ.
Η τροχοπέδη της γραφειοκρατίας
Ως μεγαλύτερη απειλή για την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων περιγράφεται η γραφειοκρατία. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του δ/νοντος συμβούλου της Fraport Greece, Αλεξάντερ Τζινέλ, η οποία έχει αναλάβει τη διαχειριση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων για τα επόμενα 40 χρόνια.
Όπως αναφέρει, η εταιρεία χρειάστηκε να λάβει περισσότερες από 200 άδειες και εγκρίσεις για να ξεκινήσουν οι εργασίες στα αεροδρόμια, την ώρα που στη Λίμα του Περού δεν χρειάστηκε καμία άδεια, ενώ στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας χρειάστηκαν μόλις δύο εγκρίσεις.
Σε κάθε περίπτωση, πρόσφατο δημοσίευμα της γερμανικής Handelsblatt κάνει λόγο για ενδεχόμενο ενδιαφέρον της Fraport για τα λεγόμενα «ορφανά» αεροδρόμια στην Ελλάδα, δηλαδή όσα έχουν παραμείνει επί κρατικό έλεγχο.«Η απόδοση είναι τόσο καλή που η Fraport ενδιαφέρεται ήδη για άλλα 23 ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια, τα οποία εξακολουθεί να διαχειρίζεται το κράτος». Αξίζει να σημειωθεί, ότι ανάμεσα στα 23 αεροδρόμια συμπεριλαμβάνονται, σε πρώτη φάση και αυτά της Πάρου και της Σύρου (το πρώτο έχει επεκταθεί ενώ το δεύτερο βρίσκεται σε φάση επέκτασης), για να ακολουθήσουν στη συνέχεια τα αντίστοιχα της Νάξου και της Μήλου.
Ποιοι είναι οι κλάδοι που έχουν προοπτικές
Τα στελέχη των πολυεθνικών θεωρούν ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να επικεντρώσει τις προσπάθειες προσέλκυσης επενδύσεων κυρίως στον τουρισμό, την εστίαση, την εκπαίδευση, τον πρωτογενή τομέα, την ενέργεια, τις υπηρεσίες υγείας, τις μεταφορές και το Real Estate.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί το εύρημα σύμφωνα με το οποίο τα στελέχη των πολυεθνικών έχουν θετικότερη αντίληψη για την Ελλάδα ως επενδυτικό προορισμό σε σχέση με την εντύπωση που επικρατεί στις έδρες των επιχειρήσεων.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, αν και υπάρχει η αίσθηση πως σε ορισμένους τομείς σημειώθηκαν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, οι επενδύσεις που εξετάζονται είναι σχετικά χαμηλού κεφαλαίου και σίγουρα δεν επαρκούν για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας.
Ειδικότερα, οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις έφτασαν το 2017 στα 3,6 δισ. ευρώ (έναντι 2,8 δισ. το 2016), που είναι το υψηλότερο μέγεθος από την αρχή της κρίσης. Ωστόσο, η αναλογία Ξένων Επενδύσεων προς ΑΕΠ παραμένει σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα της Ευρωζώνης. Τα τελευταία 5 χρόνια έχουν επενδυθεί στην Ελλάδα περίπου 2,3 δισ. ευρώ από τις εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 20% του συνολικού ποσού ΞΑΕ στην Ελλάδα.
Ως ανασταλτικοί παράγοντες για την προσέλκυση επενδύσεων αναφέρονται το διαρκώς μεταβαλλόμενο φορολογικό περιβάλλον και οι υψηλοί συντελεστές φορολογίας κεφαλαίου και εργασίας, η εντύπωση ύπαρξης διαφθοράς, το διοικητικό περιβάλλον, οι καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης, η περιορισμένη έρευνα και καινοτομία. Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα περιλαμβάνονται το ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και η γενική κατάσταση των υποδομών.
Πιο αναλυτικά, την άποψη ότι η εικόνα της Ελλάδας « θα βελτιωθεί ως επενδυτικός προορισμός τα αμέσως επόμενα χρόνια» ασπάζονται δύο στους τρεις CEO των 30 εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα. Δύο στους τρεις CEOs υποστηρίζουν ότι η εικόνα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού θα βελτιωθεί τα αμέσως επόμενα χρόνια. Οκτώ στους δέκα δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετά πιθανό οι εταιρείες που εκπροσωπούν να προχωρήσουν στο μέλλον σε επενδύσεις στην Ελλάδα. Οι έξι στους δέκα δηλώνουν ότι οι επενδύσεις αυτές προγραμματίζονται για το 2019. Ωστόσο, από τα επιμέρους στοιχεία προκύπτει ότι οι επενδύσεις αυτές δεν έχουν το ύψος που εκτιμάται πως απαιτείται για να καλυφθεί το κενό που έχει δημιουργηθεί τα χρόνια της κρίσης, ώστε να επιταχυνθεί η ανάπτυξη. Το κενό υπολογίζεται πως απαιτεί 18-20 δισ. ευρώ ετησίως για να καλυφθεί και να επιστρέψει η χώρα στα προ κρίσης επίπεδα. Ωστόσο, το ποσό των ΞΑΕ στην Ελλάδα την τελευταία 5ετία υπολογίζεται μόλις στα 11,6 δισ. ευρώ.
Η τροχοπέδη της γραφειοκρατίας
Ως μεγαλύτερη απειλή για την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων περιγράφεται η γραφειοκρατία. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του δ/νοντος συμβούλου της Fraport Greece, Αλεξάντερ Τζινέλ, η οποία έχει αναλάβει τη διαχειριση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων για τα επόμενα 40 χρόνια.
Όπως αναφέρει, η εταιρεία χρειάστηκε να λάβει περισσότερες από 200 άδειες και εγκρίσεις για να ξεκινήσουν οι εργασίες στα αεροδρόμια, την ώρα που στη Λίμα του Περού δεν χρειάστηκε καμία άδεια, ενώ στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας χρειάστηκαν μόλις δύο εγκρίσεις.
Σε κάθε περίπτωση, πρόσφατο δημοσίευμα της γερμανικής Handelsblatt κάνει λόγο για ενδεχόμενο ενδιαφέρον της Fraport για τα λεγόμενα «ορφανά» αεροδρόμια στην Ελλάδα, δηλαδή όσα έχουν παραμείνει επί κρατικό έλεγχο.«Η απόδοση είναι τόσο καλή που η Fraport ενδιαφέρεται ήδη για άλλα 23 ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια, τα οποία εξακολουθεί να διαχειρίζεται το κράτος». Αξίζει να σημειωθεί, ότι ανάμεσα στα 23 αεροδρόμια συμπεριλαμβάνονται, σε πρώτη φάση και αυτά της Πάρου και της Σύρου (το πρώτο έχει επεκταθεί ενώ το δεύτερο βρίσκεται σε φάση επέκτασης), για να ακολουθήσουν στη συνέχεια τα αντίστοιχα της Νάξου και της Μήλου.
Ποιοι είναι οι κλάδοι που έχουν προοπτικές
Τα στελέχη των πολυεθνικών θεωρούν ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να επικεντρώσει τις προσπάθειες προσέλκυσης επενδύσεων κυρίως στον τουρισμό, την εστίαση, την εκπαίδευση, τον πρωτογενή τομέα, την ενέργεια, τις υπηρεσίες υγείας, τις μεταφορές και το Real Estate.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί το εύρημα σύμφωνα με το οποίο τα στελέχη των πολυεθνικών έχουν θετικότερη αντίληψη για την Ελλάδα ως επενδυτικό προορισμό σε σχέση με την εντύπωση που επικρατεί στις έδρες των επιχειρήσεων.