Το News 24/7 παρουσιάζει έρευνα του ΕΚΚΕ για λογαριασμό της διαΝΕΟσις για τα αίτια και τις συνέπειες του φαινομένου, αλλά και για το πώς μπορεί να σχεδιαστεί μια νέα οικογενειακή πολιτική για την Ελλάδα.
Από το 2011 και μετά, για πρώτη φορά από τότε που υπάρχουν στοιχεία, ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται συνεχώς. Σύμφωνα με τις προβολές πρόσφατης έρευνας της διαΝΕΟσις, μέχρι το 2050 θα είμαστε λιγότεροι (8,8 εκατομμύρια, σύμφωνα με το μεσαίο σενάριο) και γηραιότεροι (το 1/3 του πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών, από 1/5 σήμερα).
Το News 24/7 παρουσιάζει έρευνα για λογαριασμό της διαΝΕΟσις με θέμα «Η ελληνική οικογένεια και το δημογραφικό πρόβλημα», που επικεντρώνει σε έναν από τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν το δημογραφικό, τη γονιμότητα και η οποία έχει πραγματοποιηθεί από ομάδα ερευνητών του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) με συντονιστή και επιστημονικό υπεύθυνο τον Διευθυντή ερευνών του Διονύση Μπαλούρδο.
Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά:
– Σήμερα οι οικογένειες γίνονται μικρότερες. Οι μονομελείς και οι μονογονεϊκές οικογένειες αυξάνονται. Λίγα ζευγάρια συμβιώνουν και περισσότερες γυναίκες αποφασίζουν να μην κάνουν καθόλου παιδιά από ό,τι στο παρελθόν. Η μέση ηλικία των γυναικών όταν αποκτούν το πρώτο τους παιδί αυξάνεται, ενώ αυξάνεται και η μέση ηλικία του πρώτου γάμου, μειώνονται οι γάμοι και αυξάνονται τα διαζύγια. Μέσα στην κρίση, η αύξηση της ανεργίας και η οικονομική αβεβαιότητα οδήγησαν τα ζευγάρια στο να καθυστερούν την απόκτηση του πρώτου παιδιού και στο να αναβάλουν την απόκτηση δεύτερου ή τρίτου. Η αναζήτηση και η αξιοποίηση των ευκαιριών απασχόλησης και για τα δυο φύλα δεν συνοδεύτηκε από την ανάπτυξη επαρκών παροχών καθώς και δομών και υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους για την στήριξη της οικογένειας, με αποτέλεσμα οι ελληνίδες να κάνουν πολύ λίγα παιδιά.
– Στην Ελλάδα έχουμε το μικρότερο ποσοστό γεννήσεων εκτός γάμου (9,4%) από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη όπου όμως σε 11 άλλες χώρες οι γεννήσεις εκτός γάμου είναι περισσότερες από τις γεννήσεις εντός (στην Ισλανδία π.χ. 7 στις 10 γεννήσεις είναι εκτός γάμου).
– Το 2008 το 58,4 των ελλήνων ηλικίας 18-34 ετών ζούσε με τους γονείς του. Το 2017 το ποσοστό εκτοξεύτηκε στο 66,7% αν και αυτό -πάντα σύμφωνα με την έρευνα- εξηγείται μόνο εν μέρει από την οικονομική κρίση, καθώς σήμερα οι μισοί έλληνες νέοι που έχουν πλήρη απασχόληση ζουν με τους γονείς τους.
Μόνο σε Κρήτη και νησιά του Ν. Αιγαίου οι γεννήσεις είναι περισσότερες από τους θανάτους
– Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα γεννιούνται λιγότερα από 100.000 παιδιά τον χρόνο. Μόνο στην Κρήτη και τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου γεννιούνται περισσότεροι από όσους πεθαίνουν.
– Οι ελληνίδες αποκτούν πλέον το πρώτο τους παιδί κατά μέσο όρο στην ηλικία των 30,3 ετών από 28,8 το 2008.
– Σχεδόν μία στις τρεις γεννήσεις στη χώρα μας πραγματοποιείται από γυναίκες ηλικίας 30-34 ετών και μία στις τέσσερις από γυναίκες ηλικίας 35-39 ετών.
– Στην Ελλάδα εμφανίζεται και ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά πρώτων γεννήσεων από μητέρες ηλικίας άνω των 40 ετών στην Ευρώπη (5,3%).
– Μόνο το 8,3% των ελληνίδων που γεννήθηκαν το 1955 δεν έκαναν κανένα παιδί στην παραγωγική τους ηλικία, στις ελληνίδες όμως που γεννήθηκαν το 1965 το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 16,3%.
Τι προτείνεται
Οι ερευνητές καταλήγουν σε μια δέσμη προτάσεων η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση των επιδομάτων παιδιών από το πρώτο παιδί, την καθιέρωση ενός πριμ απόκτησης τέκνου για μητέρες κάτω των 30 ετών (2.000 ευρώ ανά παιδί) και την ενίσχυση επιδομάτων τοκετού. Ενθαρρύνονται τόσο η ένταξη της μητέρας στην αγορά εργασίας και η παραμονή της σε αυτήν, όσο και η ενεργός συμμετοχή του πατέρα στην ανατροφή του παιδιού ή των παιδιών. Προτείνεται ακόμα η διεύρυνση των κριτηρίων ένταξης παιδιών σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, η υποστήριξη των Δήμων για τη δημιουργία επιπλέον υποδομών παιδικών σταθμών αλλά και βρεφοκομικών σταθμών για φιλοξενία παιδιών ηλικίας μέχρι 2,5 ετών. Προτείνεται επίσης και η εισαγωγή νέων δομών όπως ο θεσμός των βοηθών-μητέρων- εκπαιδευμένες γυναίκες δηλαδή που φυλάσσουν στο σπίτι τους 4-5 παιδιά- καθώς και η δημιουργία Γραφείου Δημογραφικής Πολιτικής στη Βουλή.