Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες πολλά λέγονται και πολλά γράφονται για τη γιορτή της Εθνικής Παλιγγενεσίας την 25η Μαρτίου.
Είναι όμως όλα αλήθεια;
Η μήπως «Το εικοσιένα, έχουμε ως τώρα την ιστορία του; Φοβάμαι πώς όχι! Τη μυθολογία του; Φοβάμαι πως ναι!» όπως λέει και ο ποιητής μας Κωστής Παλαμάς .
Ας δούμε τα πράγματα με κάποια σειρά.
Βρισκόμαστε στο 2019 και τα βιβλία στα
σχολεία όπως διάφορες φυλλάδες και διάφοροι ομιλητές για τη συγκεκριμένη
γιορτή δεν λένε την αλήθεια αλλά συνεχίζουν το ίδιο παραμύθι που
ξεκίνησε εδώ και 198 χρόνια
Η εκκλησία με
φυλλάδια υποστηρίζει τη μονή της Αγ.Λαύρας και την επανάσταση του
1821, ότι όλα τέλος πάντων ξεκίνησαν από εκεί… μάλιστα στην ίδια τη μονή
υπάρχει ιδιαίτερη κινητικότητα, νομίζω και από το δήμο της περιοχής,
για να μη χάσουν τα προνόμια…
Όπως ακούγεται και σε μια κλασσική
ελληνική ταινία «είναι πολλά τα λεφτά Άρη!!!»
Ξεκίνησε ή δεν ξεκίνησε η επανάσταση του
1821 στις 25 Μαρτίου στην Αγ. Λαύρα με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να
σηκώνει τη σημαία;
Πάνω από 10 χρόνια είχαν περάσει για το νέο μικρό
Ελληνικό κράτος που το κυβερνούσε ο Βασιλιάς Όθωνας και μια επίσημη
γιορτή που να τιμά την επανάσταση του 21 (χάρη στην οποία έγινε το
κράτος) δεν είχε καθιερωθεί.
Ο Ιωάννης Κωλέττης σαν υπουργός
εξωτερικών το 1835 συνέλαβε πρώτος την ιδέα «περί κανονισμού εθνικών
εορτών, αγώνων και πανηγύρεων». Ετοίμασε συγκεκριμένο νομοσχέδιο για να
καθιερωθεί η 25η Μαρτίου Εθνική γιορτή αλλά ο διορισμός του στο Παρίσι σαν πρεσβευτή δεν τον άφησε να την υλοποιήσει.
Όμως το νερό έχει μπει στο αυλάκι και
στις 15/27 Μαρτίου 1838 ο βασιλιάς Όθωνας μετά από πρόταση του υπουργού
Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης Γ. Γλαράκη υπογράφει το βασιλικό διάταγμα που καθιερώνει «την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν Εθνικής Εορτής».
Στους ιστορικούς μελετητές είναι γνωστό το κείμενο του “διατάγματος”
980/1838 που καθιέρωνε τη μεγάλη εθνική εορτή.
Πριν από την υπογραφή του
διατάγματος όμως έχουν γίνει διάφορα γεγονότα στην Ελλάδα όπως η κίνηση
της Ελληνικής Εκκλησίας να ανακηρυχθεί αυτοκέφαλη, χωρίς τη συγκατάθεση
του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Έτσι εύκολα συμπεραίνεται ότι το
διάταγμα ήταν και ένα μήνυμα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι η
επανάσταση ξεκίνησε από τον Ελλαδικό χώρο.
Με την πρόταση δε για την
ημερομηνία 25 Μαρτίου που γιορταζόταν ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου,
υπογραμμιζόταν, από τη μια πλευρά ο κοινός αγώνας του 1821 «υπέρ πίστεως
και πατρίδος» και από την άλλη η προσπάθεια για ήρεμη σύμπνοια της
Πολιτείας με την Εκκλησία.
Είναι πασίγνωστο ότι η Φιλική Εταιρία είχε ορίσει την 25η
Μαρτίου σαν μέρα έναρξης της επανάστασης, ίσως για να την συνδυάσουν με
μια πολύ σημαντική γιορτή της Χριστιανοσύνης.
Ο Παπαφλέσσας στη μυστική
σύσκεψη της Βοστίτσας (26 – 30 Ιανουαρίου 1821) κάνει γνωστό ότι η 25η Μαρτίου θα είναι η 1η
μέρα της επανάστασης.
Παρ’ όλα αυτά όμως τα γεγονότα ακολούθησαν
διαφορετική πορεία.
Ο Αλ. Υψηλάντης «αναγκασθείς εκ των περιστάσεων να
μην περιμένει την ορισθείσαν 25η Μαρτίου» διάβηκε τον Προύθο ποταμό στις 22 Φεβρουαρίου 1821 και κήρυξε πρόωρα την επανάσταση.
Στην Πελοπόννησο επίσης ξεκίνησαν νωρίτερα από την 25η
και στις 20 – 21 Μαρτίου έχουμε την πολιορκία στα Καλάβρυτα.
Στις 21
αρχίζουν οι συμπλοκές στην Πάτρα.
Ο ίδιος ο Π. Π. Γερμανός στα
απομνημονεύματα του λέει ότι από τις 19 Μαρτίου, μαζί με πρόκριτους των
γύρω περιοχών, κρύβονται σε μέρη ασφαλή «πεφοβισμένοι».
Το απόγευμα της
24ης ή 25ης Μαρτίου ο επίσκοπος Γερμανός ευλογεί
τις σημαίες και τα όπλα των επαναστατών και στις 26 Μαρτίου απευθύνουν
«Διακήρυξη προς τους Προξένους των Ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Πάτρα».
Όλη η
Μάνη είναι ξεσηκωμένη όταν στις 22 Μαρτίου ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης με
τους Μανιάτες του και με τον Κολοκοτρώνη πολιορκεί την Καλαμάτα και την
καταλαμβάνει στις 23.
Στην υπόλοιπη Ελλάδα η επανάσταση γίνεται σοβαρή
μετά την 25η Μαρτίου.
Από τις ιστορικές πηγές ξέρουμε
ότι στις 25 Μαρτίου δεν έγινε επίσημα καμιά έναρξη εθνικοαπελευθερωτικού
αγώνα Ελλήνων εναντίων Τούρκων. Πρέπει όμως να επισημανθεί και
είναι αποδεκτό από όλους ότι στις 25 είχαμε γενίκευση του αγώνα.
Αυτή
είναι η ιστορική αλήθεια και απλά ο καθορισμός της 25ης Μαρτίου, σαν επίσημης ημερομηνίας, αποτελεί μια ιστορική παραχάραξη που βόλεψε κάποιους, τη συγκεκριμένη στιγμή που το έκαναν.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το Β.Δ. του 1838 ενώ αναφέρει την 25η Μαρτίου, πουθενά δεν αναφέρει τον τόπο έναρξης του Αγώνα!
Είναι ενδιαφέρον ότι ο Γ. Βλαχογιάννης αναφέρει πως «το 1840 δόθηκε
άδεια στο μοναστήρι της Αγ. Λαύρας να πανηγυρίζει τον υψωμό της σημαίας»
ενώ μέχρι τότε «λόγος δεν γινόταν πουθενά, περί πανηγυρικού υψώματος
σημαίας στην Αγ. Λαύρα, κατά την 25η Μαρτίου».
Ο Σπ.
Τρικούπης υποστήριξε ότι «ψευδής είναι η εν Ελλάδι επικρατούσα ιδέα ότι
εν τη μονή της Αγ. Λαύρας υψώθει κατά το πρώτον η σημαία της Ελληνικής
Επανάστασης». Ενώ ο Κ. Παπαρρηγόπουλος δεν έγραψε τίποτε απολύτως για
Αγ. Λαύρα και Π. Π. Γερμανό.
Η μεγάλη όμως ειρωνεία είναι ότι ούτε ο
ίδιος ο Π. Π. Γερμανός στα απομνημονεύματά του αναφέρει την Αγ. Λαύρα
ούτε το ιστορικό λάβαρο ή κάποια συμμετοχή του σε ένα τέτοιο σπουδαίο
ιστορικό γεγονός.
Είναι αυτονόητο μάλλον, ότι όλη η ιστορία
βόλευε περισσότερο τους κληρικούς για να έχουν κυρίαρχη θέση στην
κοινωνία του νέου κράτους, η οποία δυνάμωσε με την επικράτηση του μύθου
βοηθούμενη και από τις τέχνες, όπως τη ζωγραφική, που φιλοτεχνεί θέματα
σχετικά με το γεγονός, και σιγουρεύει τη γιορτή.
Σύμφωνα με τη ρήση του
εθνικού μας ποιητή «πρέπει να θεωρείται εθνικό ότι είναι αληθινό», και
καλό θα είναι τουλάχιστον τώρα μετά από 190 χρόνια να μαθαίνουμε την
αλήθεια, ειδικά οι μαθητές.
Ανεξάρτητα από την ιστορική παραχάραξη
πάντως η Ελλαδίτσα μας μέσα σε 198 χρόνια κατάφερε να υποσκελίσει
μεγαλύτερες και πλουσιότερες χώρες, αφού πέρασε κάμποσους εμφύλιους
πολέμους, 2 παγκοσμίους, κάτι χούντες κ.τ.λ., κ.τ.λ. και σήμερα παρά τα
όποια προβλήματα χρεοκοπίας, στην οποία την οδήγησαν ανίκανες ηγεσίες
και πολιτικές κυρίως των τελευταίων 50 ετών, και που αναμφισβήτητα είναι
υπαρκτά και ορατά δια γυμνού οφθαλμού και το γνωρίζουμε πολύ καλά πλέον
όλοι μας ανεξαιρέτως, μπορεί να έχει λόγο στην Ευρώπη, έστω
κουτσαίνοντας, με το να έχει μπει στην ΟΝΕ.
Σε κάθε περίπτωση πάντως,
θα πρέπει να μάθουμε επιτέλους σαν λαός, ότι δεν μπορούμε να
υποθηκεύουμε το μέλλον των επόμενων γενεών, δανειζόμενοι από αυτούς για
να περνάμε εμείς καλά, αδιαφορώντας για το τι θα γίνει μετά, αλλά
αγωνιζόμενοι και ζώντας αποκλειστικά με τις δικές μας δυνάμεις.
Και τώρα; Τι γίνεται τώρα;
Έχουμε εθνική συνείδηση;
Αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο αύριο; Θυμόμαστε;
Θυμόμαστε ή πάμε για το
χαβαλέ στην παρέλαση να δούμε και κανένα μίνι που φορούν οι μαθήτριες
και να περάσει η ώρα;
Πρέπει να θυμόμαστε.
Πρέπει να κάνουμε προσπάθεια να θυμόμαστε αυτούς που κόντρα σε όλα τα δεδομένα πίστεψαν στις ακατάλυτες δυνάμεις της φυλής μας.
Προστάτεψαν την τιμή και την αξιοπρέπεια του Έθνους μας.
Έδωσαν τα
πάντα για να κάνουν πράξη τα όνειρα και τις ελπίδες όλων των
προηγούμενων γενεών, και δίδαξαν σε όλο τον κόσμο πως «ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ
ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ!».
Γιατί κατά πως είχε πει και ο Ναπολέοντας «κεφάλι χωρίς μνήμη είναι θέση αφρούρητη!»
Β.Μ