Τα εδέσματα αυτά είναι «συνυφασμένα» με την ημέρα και το κάθε ένα έχει τη δική του ιστορία.
Η Καθαρά Δευτέρα αποτελεί την αρχή μιας σημαντικότατης περιόδου για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Της Σαρακοστής, που συνδυάζεται με νηστεία τροφών και παθών.
Η πρώτη βδομάδα της Σαρακοστής ονομάζεται Καθαρά Εβδομάδα και δίνει το
χρόνο στο πιστό να εξαγνιστεί και να καθαριστεί και να προετοιμαστεί για το
Πάσχα.
Η λαγάνα
Οι πιστοί, την
Καθαρά Δευτέρα τρέφονται με λαγάνα σε ανάμνηση της βοήθειας που προσέφερε ο
Θεός στους Ισραηλίτες με τα «άζυμα» και τους οδήγησε στη Έξοδο από την Αίγυπτο.
Η παρασκευή της είναι ίδια με τα άζυμα (δηλαδή χωρίς προζύμι). Με αυτό τον
τρόπο αρχίζει η νηστεία των τροφών.
Ο χαλβάς
Ο συνηθισμένος
χαλβάς στη μορφή που τον συναντάμε σε όλα τα Βαλκάνια και την Τουρκία είναι ένα
απλό γλυκό. Για τους Έλληνες ο χαλβάς αποτελεί ένα από τα σαρακοστιανά γλυκά
τους και ιδίως η παραλλαγή που φτιάχνεται με ταχίνι και πωλείται σε μορφή
κυλίνδρου η παραλληλεπιπέδου. Το είδος αυτό του χαλβά ονομάζεται Μακεδονικός
Χαλβάς.
Ο ταραμάς
Ταραμάς είναι η
λέξη που χρησιμοποιούν οι Έλληνες αναφερόμενοι στους κόκκους από ερυθρό χαβιάρι
(αυγά) που βγαίνει από τον μπακαλιάρο ή τον κυπρίνο και το οποίο - όπως και τα
ξαδέλφια του, το μαύρο χαβιάρι και το αυγοτάραχο του τόνου – θεωρείται ένα από
τα εκλεκτότερα είδη αυγοτάραχου.
Στο εμπόριο
διατίθενται δύο είδη ταραμά. Ο λευκός και αυτός με το βαθύ ρόδινο χρώμα.
Ο λευκός ταραμάς
θεωρείται ποιοτικά ανώτερος.
Ο ροδόχρους έκανε
για πρώτη φορά την εμφάνισή του στην αγορά στη δεκαετία του 1950, κυρίως λόγω
ενός εμπορικού τεχνάσματος , καθώς οι παραγωγοί πίστευαν, κατά κάποιο τρόπο,
ότι ένα έδεσμα με χρώμα ήταν πιο ελκυστικό από τα άγευστα λευκά παρασκευάσματα.
Με λίγα λόγια,
άρχισαν να προσθέτουν χρωστικές ουσίες. Η επιτυχία θα πρέπει να ήταν αστραπιαία
αφού, έκτοτε, ο ροδόχρους είναι και ο πιο κοινός ταραμάς.
Δύο είναι οι
βασικές παραδοσιακές συνταγές με ταραμά. Η πιο γνωστή είναι η ταραμοσαλάτα. Το
πλούσιο αυτό άλειμμα θεωρείται το άλφα και το ωμέγα στο τραπέζι της Σαρακοστής.