20.4.19

ΒΙΝΤΕΟ - Τα γυρίσματα του Ζορμπά στην Πϋλο

 του Δημήτρη Πανοσκάλτση

Στις 17 Απριλίου 2019 ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα της δεύτερης φάσης για τις σκηνές της ταινίας του Ζορμπά στην Πύλο η πρώτη φάση είχε προηγηθεί 19 με 20 Ιανουαρίου 2019 στους ίδιους χώρους που είχαμε υποδειξη στην ΕλληνοΣουηδική συμπαραγωγή στην Πύλο δηλαδή τα οχυρωματικά έργα των Ιταλών στην κατοχή 1941-1943 στον Αγιο Νικόλαο στην Πύλο και στις ανταρτοσπηλιες στο φαράγγι του Ξεριά .
Για το ιστορικο της ταινιας του Ζορμπα ,που ήρθε με τον Καζαντζάκη το 1916 στη Στούπα της Μάνης, για να επαναλειτουργήσουν το λιγνιτωρυχείο της «Παστροβάς». Την εποχή εκείνη, ο λιγνίτης είχε περίπου το ρόλο του σημερινού πετρελαίου, καθώς η Εταιρεία Ηλεκτρισμού, τα τρένα, τα ατμόπλοια  λειτουργούσαν με λιγνίτη. Στην εφημερίδα «Θάρρος» της εποχής γίνεται συχνή αναφορά  στην επάρκεια ή την έλλειψη λιγνίτη, όπως και στην εξόρυξη λιγνίτη στην περιοχή της Καρδαμύλης που προμηθεύει και την Καλαμάτα.

Η Μεσσηνιακή Αμφικτυονία μετά το ντοκιμαντέρ «Η Δική μας Μαρία Κάλλας», υποστηρίζει και πάλι το σκηνοθέτη Μπάμπη Τσόκα για τη δημιουργία του έργου: «Ο  Ζορμπάς στη Μάνη». Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχουν εθελοντικά τα τοπικά Θεατρικά σχήματα: «Θεατρική Διαδρομή», «Θεατρική Ομάδα Μέθεξη», «ΜΕΘ», «ΔΗΜΕΘΕΚ», «ΩΚΥΤΟΠΟ», οι σύλλογοι Νεδουσαίων,  «Ελληνομνημόνων», Αλαγονίων, Μανιατών, Μεσσηνίων Συγγραφέων, η Επιχείρηση Χ. Συκκά «ΗΧΟΣ», η Μαρίνα Καλαμάτας, η μακιγιέρ Ιωάννα Μανέα,  μεμονωμένοι πολίτες της Καλαμάτας, κάτοικοι από τα χωριά της Αλαγονίας και της Μάνης καθώς  και άλλοι που  έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν εθελοντικά. Τον πρωταγωνιστή, τον  «Γιώργη Ζορμπά», υποδύεται ο Χρήστος Ζερίτης. Οι εθελοντές, που με τον ένα ή άλλο τρόπο  έχουν συμμετάσχει μέχρι τώρα στο έργο, έχουν ξεπεράσει τους 200.

Αξίζει να σημειωθεί η εθελοντική συμμετοχή στο έργο των Σουηδών. Από την αρχή των γυρισμάτων, ο κινηματογραφιστής Peter Ostlund, και στη β’ Φάση, από 20 Οκτωβρίου μέχρι 6 Νοεμβρίου 2018, ο τιμηθείς 3 φορές με τη «Χρυσή Άρκτο» κινηματογραφιστής Jean Fischer, ο ηχολήπτης-παραγωγός Bion Thisel, η σκηνογράφος Lena Ostlud  και η ηχολήπτης Ingren Eriksson. Οι σημαντικοί αυτοί άνθρωποι του κινηματογράφου ήρθαν εθελοντικά και με δικά τους έξοδα  στη Μεσσηνία, χάριν της φιλίας και της αγάπης για την Ελλάδα που τους έχουν εμπνεύσει  ο Μπάμπης Τσόκας και ο Θανάσης Ψαρούλης, στη Σουηδία όπου ζουν. Επίσης, η Κατερίνα Εξαρχουλέα- Γεωργιλέα με την οικογένεια της, από τη Στούπα, υποστηρίζει σημαντικά το έργο προσφέροντας στέγη,  φιλοξενία και όχι μόνο στους ξένους μας και στους εθελοντές, όπως και τα εστιατόρια της Καλόγριας και ο Δημήτρης Εξαρχουλέας με το σκάφος του.

Μέχρι και το τέλος της β’ φάσης στις 6 Νοεμβρίου 2018, έγιναν γυρίσματα στην Καλόγρια Στούπας, στο Νεοχώριο, στην Παστροβά, στο Πραστείο, στην Τραχήλα, στο Καταφύγι, στον Άγιο Δημήτριο και στη Σάντοβα της Μάνης, στην Αλαγονία,
στις Πηγές και στην Καλαμάτα. Στο μεταξύ, τον Απρίλιο του 2018, είχαν ήδη γίνει  γυρίσματα στην   Ταβέρνα «Πλάτανος» της Καλαμάτας και την Πέμπτη 1η Νοεμβρίου στο ιστορικό κέντρο, την παραλία και το λιμάνι της Καλαμάτας,  αφού ο Ζορμπάς επισκεπτόταν τακτικά την πόλη  το 1916 και το 1917  για προμήθειες σε τρόφιμα και υλικά, που δεν έβρισκε στη Μάνη,  και άλλες προσωπικές του ανάγκες.

Αξίζει να προσθέσουμε στο σημείο αυτό,  ότι στο έργο  παρουσιάζονται και πολλά άκρως ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία  του Μεσοπολέμου, όπως ο επαναπατρισμός 150.000 ξεσπιτωμένων Ελλήνων από τον Καύκασο οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία και τη Θράκη. Το 1919, στην αποστολή αυτή ηγείται ο Νίκος Καζαντζάκης, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Περίθαλψης, της Κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου μαζί με επτά άτομα, μεταξύ αυτών και το Ζορμπά. Ο Ζορμπάς με τον αλέγρο χαρακτήρα του, ήταν ο ποιο κατάλληλος να εισχωρεί στα χωριά του Καυκάσου, να προσεγγίζει τις Ελληνικές οικογένειες και να εφευρίσκει τρόπους διαφυγής.
Οι Έλληνες εκεί υφίσταντο τα πάνδεινα από τους Μπολσεβίκους και Κούρδους, οι τελευταίοι έφτασαν στο σημείο να πεταλώνουν τους Έλληνες. Επίσης ο πολυπράγμων Ζορμπάς, μετά το κλείσιμο του λιγνιτωρυχείου το 1918, εγκαθιστά την οικογένεια του στην Καλαμάτα, όπου κάνει διάφορες εργασίες, μετά δε τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του Καυκάσου, το 1919, φέρνει στην Καλαμάτα τον πρόσφυγα Κώστα Κεχάεφ, τον οποίο παντρεύει με την πρωτοκόρη του Ανδρονίκη και τους ανοίγει  φωτογραφείο στην οδό Υπαπαντής της Καλαμάτας.

Η δημιουργία του δεύτερου ντοκιμαντέρ εντάσσεται μέσα στα πλαίσια της ανάδειξης και προβολής της Μεσσηνίας και αυτή τη φορά πιστεύουμε ότι θα επιτευχθεί με ένα πρόσωπο παγκόσμια γνωστό το Ζορμπά που έζησε στην περιοχή μας. Εν κατακλείδι από την προσπάθεια αυτή φαίνεται πως ο σκηνοθέτης Μπάμπης Τσόκας μας έμαθε να συνεργαζόμαστε, για να φέρουμε σε  πέρας ένα σπουδαίο έργο, στηριγμένο κι αυτή τη φορά στην εθελοντική προσφορά όλων των συμμετεχόντων, τους οποίους ευχαριστούμε.
Επίσης ευχαριστίες αρμόζουν  στο Λιμενικό Ταμείο, το Λιμεναρχείο, και τους Δήμους Καλαμάτας και Δυτικής Μάνης .καθώς και το  πυροσβεστικό κλιμάκιο Πύλου που βοήθησαν , και που διευκόλυναν  απρόσκοπτα τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ.