Μιχάλης Αντωνόπουλος - Ανάδειξη – ανάπλαση του ποταμού Νέδοντα με έμφαση στην αντιπλημμυρική προστασία της Καλαμάτας

Ανάδειξη – ανάπλαση του ποταμού Νέδοντα με έμφαση στην αντιπλημμυρική προστασία της Καλαμάτας, την αναβάθμιση και εμπλουτισμό των υπογείων υδάτων και της βιοκλιματιστικής συμπεριφοράς του παρόχθιου τμήματος.

Μιχάλης Αντωνόπουλος Δημοτικός Σύμβουλος - Υποψήφιος δήμαρχος Καλαμάτας
Γεωλόγος – Γεωτεχνικός περιβάλλοντος M. Sc.
Αντιπρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Πελ. & Δυτ. Ελλάδας και Ιονίου

Η περιβαλλοντική διαχείριση των υδατορεμάτων αποτελεί μια αναγκαιότητα των σύγχρονων πόλεων.  Όσο μεγαλύτερος ο αστικός ιστός και η πολεοδομούμενη περιοχή τόσο μεγαλύτερη και η ανάγκη για διατήρηση και προστασία του υδατικού οικοσυστήματος αλλά και του βιοκλιματιστικού χαρακτήρα των απαιτούμενων παρεμβάσεων.

Ο ποταμός Νέδοντας ένα μεγάλο υδατόρεμα με λεκάνη απορροής που υπερβαίνει τα 150 τ.χ. διέρχεται εδώ και δεκάδες χρόνια τον αστικό ιστό της πόλης.

Ο σκοπός της προτεινόμενης ανάπλασης και προστασίας, παρουσιάζει μερικές καινοτόμες προτάσεις που θα λέγαμε ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν αξιολογηθεί και εφαρμοσθεί τουλάχιστον στον Ελληνικό χώρο.  Συγκεκριμένα προτείνονται η δημιουργία δύο μικρών ταμιευτήρων με τη  λειτουργία δύο θυροφραγματων εντός της κοίτης, με σκοπό αφενός την ανάσχεση των υδάτων σε περίοδο πλημμυρικών φαινομένων αφού έχει αμφισβητηθεί έντονα η επάρκεια και η παροτεχετευτικόητητα του και αφετέρου η διατήρηση των υδάτων εντός της κοίτης για όλο σχεδόν το χρόνο, ώστε το υδάτινο στοιχείο να παραμείνει εντός του αστικού ιστού της πόλης με όλα τα πλεονεκτήματα που αυτό μπορεί να εχει.  Δεδομένου ότι ο Νέδοντας είναι ένα μεγάλο υδατόρεμα μη μόνιμης ροής (χείμμαρος). 

Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα της προτεινόμενης παρέμβασης θα είναι ο τεχνητός εμπλουτισμός του φρεάτιου προσχωματικού υδροφόρου ορίζοντα κάτω από την ευρύτερη περιοχή της πόλης που τα τελευταία χρόνια λόγω της τσιμεντόστρωσης και του εγκιβωτισμού της κοίτης, παρουσιάζει έντονα φαινόμενα υφαλμύρωσης από την εισχώρηση του θαλάσσιου μετώπου εντός αυτού. 

Τέλος το πιο σημαντικό θα είναι η ποιοτική και βιοκλιματική αναβάθμιση του παρόχθιου χώρου με δύο τμήματα συνεχόμενης ανάπλασης από τις εκβολές μέχρι και την έξοδο από τον πολεοδομικό ιστό της πόλης.

Μια τέτοια προσπάθεια με πολλαπλά οφέλη θα έχει μεταξύ των άλλων σαν αποτέλεσμα την σύνδεση των δύο τμημάτων της πόλης, με φυσικό τρόπο εξισορροπώντας όλες τις αρνητικές επιπτώσεις των προηγούμενων αποσπασματικών παρεμβάσεων.

Η ιδιαιτερότητα της όλης προσέγγισης έχει να κάνει αφενός με το είδος του υδατορέματος που είναι εν μέρει καλυμμένο αλλά και με την παροδικότητα στη λειτουργία του, που αφενός την υγρή περίοδο είναι μια απειλή για την πόλη και αφετέρου την ξηρή περίοδο που είναι ένας νεκρός χώρος χωρίς το υδάτινο στοιχείο και την παρόχθια φυτοκάλυψη κυρίως στο  ανάντη μεγαλύτερο τμήμα του.

Οι χώροι εκατέρωθεν της κοίτης θα τύχουν συνολικής ανάπλασης με την δημιουργία και ποδηλατοδρόμου που θα κατευθύνεται και προς τα δύο μέτωπα της πόλης στις εκβολές του.  Δηλαδή στη δυτική και ανατολική παραλία της Καλαμάτας που έχουν και τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα κυρίως τους θερινούς μήνες.  Το κόστος των αντιπλημμυρικών έργων αλλά και των αναπλάσεων θα είναι ιδιαίτερα μικρό και ανταποδοτικό μέσα κυρίως από το νέο ΕΣΠΑ δεδομένου ότι ήδη μελετάται ο τρόπος της προστασίας της πόλης, καθότι η σημερινή διατομή της κοίτης έχει βεβαιωθεί από μελέτη της ΔΕΥΑΚ ότι δεν επαρκεί.