Σήμερα είναι μια μεγάλη γιορτή.
Αρχίζει ουσιαστικά η Μεγάλη Εβδομάδα.
Είναι η προηγούμενη Κυριακή της εορτής της Ανάστασης. Την ημέρα αυτή
εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα
Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι
τον υποδέχθηκαν κρατώντας Βάϊα ή βάγια ,δηλαδή κλαδιά από φοίνικες και
απλώνοντας στο έδαφος τα φορέματά τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».
Όλες οι εκκλησίες στολίζονται με κλαδιά βαΐων ή με δαφνόφυλλα και
μοιράζονται στους πιστούς και κλαδιά σε διάφορες πλέξεις και σχήματα
όπως σταυρούς, φεγγάρια που τα τοποθετούν στο εικονοστάσι του σπιτιού.
Το έθιμο αυτό έχει συμπεριλήφθη στις συνήθειες των λαών από τον 9ο αιώνα
περίπου και από τότε πλήθος γυναικών μαζεύονταν για την κατασκευή όλων
αυτών των « ταμάτων.
Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, στα Ιεροσόλυμα, ο
επίσκοπος έμπαινε στην πόλη «επί πώλου όνου», αναπαριστάνοντας το
γεγονός, ενώ στα βυζαντινά γίνονταν «ο περίπατος του αυτοκράτορα», από
το Παλάτι προς τη Μεγάλη Εκκλησία.
Στη διαδρομή αυτή ο αυτοκράτορας μοίραζε στον κόσμο βάγια και
σταυρούς και ο Πατριάρχης σταυρούς και κεριά. Με τα βάγια οι πιστοί
στόλιζαν τους τοίχους των σπιτιών και το εικονοστάσι τους.
Αλήθεια επιτρέπεται να τρώμε ψάρι την Κυριακή των Βαϊων; Το θέμα άυτό βέβαια έχει και τους επικριτές, αυτούς που πιστεύουν ότι την συγκεκριμένη ημέρα δεν επιτρέπεται το ψάρι.
Βρήκαμε λίγες χρήσιμες σημειώσεις για το αντίθετο.
Ο π. Ιερεμίας, μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, στην εκπομπή του στην Πειραϊκή Εκκλησία την Τρίτη 3 Απριλίου («Παλαιά Διαθήκη, περιεχόμενο και η θεολογία της» – εξαιρετική εκπομπή, λίγο μετά τις 12 το μεσημέρι), είπε για το θέμα:
Υπάρχουν δύο τυπικά, το ένα λέει πως καταλύεται ψάρι, επειδή η Μ. Σαρακοστή τελείωσε και κάνουμε ένα διάλειμμα στη νηστεία για ν’ αρχίσουμε την αυστηρότερη νηστεία της Μ. Εβδομάδας.
Το άλλο λέει ότι δεν καταλύεται ψάρι.
Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο φαίνεται ότι ακολουθούσαν το τυπικό κατά το οποίο καταλύεται ψάρι, διότι μαρτυρείται ότι ο άγ. Γρηγόριος Ε΄, όταν ετοίμαζαν την τράπεζα στο Πατριαρχείο (Κυριακή των Βαΐων 1821, μια εβδομάδα πριν το μαρτύριό του), είπε: «Σήμερα τρώμε ψάρια, την άλλη Κυριακή θα μας φάνε τα ψάρια».
Ο χαρακτήρας της νηστείας της Μ. Σαρακοστής διαφέρει από της (αυστηρότερης) της Μ. Εβδομάδας. Τη Μ. Σαρακοστή νηστεύουμε για τις αμαρτίες μας, είναι περίοδος μετανοίας. Τη Μ. Εβδομάδα νηστεύουμε από λύπη (αλλά και ως συμμετοχή) για το πάθος του Κυρίου.
Επίσης, το είδαμε στο «Η νηστεία της Εκκλησίας» του (τότε αρχιμανδρίτη) Συμεών Κούτσα, εκδόσεις «Αποστολική Διακονία», σελ. 85. Εκεί γράφει ότι αρχαία μοναστηριακά τυπικά, το Τριώδιο και ο άγιος Θεόδωρος Στουδίτης συνιστούν την κατάλυση ιχθύος.