Θα μπορούσε να είναι μια απλή παρουσίαση αυτή του νέου
βιβλίου του Γιάννη Βούλγαρη στο Κορακοχώρι, αν δεν είχε ομιλητές τους
Κώστα Σημίτη, Νίκο Αλιβιζάτο και Ευάγγελο Βενιζέλο…
Κάποιοι θυμήθηκαν πως κάποτε η συνάντηση των "4" είχε βγάλει...αρχηγό στο ΠΑΣΟΚ. Και τη συγκρίνουν με την είδηση πως στο Κορακοχώρι στις αρχές Σεπτεμβρίου (στις 8 του μηνός) θα γίνει μια παρουσίαση βιβλίου με ομιλητές τους Κώστα Σημίτη, Νίκο Αλιβιζάτο και Ευάγγελο Βενιζέλο
. Ναι ορισμένοι βλέπουν πίσω από τη «φθινοπωρινή σύναξη εκσυγχρονιστών»
ένα απ΄τα κεντρικά επεισόδια στις υπόγειες –και υπέργειες- διεργασίες
του φιλελεύθερου Κέντρου ή ενός μέρους της σοσιαλδημοκρατίας .
Θα γίνει κάτι ιδιαίτερο εκεί;Δύσκολο. Η ίδια όμως η σύνθεση του πάνελ – που θα συντονίσει ο Μιχάλης Μητσός – σε βάζει σε πειρασμό να πεις πως πιθανώς θα αποτελέσει μέρος ευρύτερων διεργασιών.
Ο συγγραφέας του βιβλίου «Ελλάδα: μια χώρα παραδόξως νεωτερική» (από τις εκδόσεις Πόλις του Νίκου Γκιώνη) και πανεπιστημιακός Γιάννης Βούλγαρης είναι επίσης ένα πρόσωπο που έχει παίξει κεντρικό ρόλο στις διεργασίες για την Κεντροαριστερά τα τελευταία αρκετά χρόνια.
Όλοι τον θυμούνται στο κεντρικό κάδρο του εγχειρήματος των 58 στο Ακροπόλ .Μια πρωτοβουλία που πάντως δεν ευδοκίμησε και που στην οποία προσήλθε τότε ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα; Το φόντο είναι εντελώς διαφορετικό. Το Ποτάμι που φτιάχτηκε στον απόηχο του ναυαγίου των τότε 58, τώρα ψάχνει τα κομμάτια του εκτός Βουλής –ο μέχρι πρότινος αντιπρόεδρός του Γιώργος Μαυρωτάς είναι πια γραμματέας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Μεγάλο μέρος του πάλαι ποτέ «εκσυγχρονιστικού τόξου» στήριξε κριτικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη (Άννα Διαμαντοπούλου, Γιώργος Φλωρίδης). Κάποια δε στελέχη ευρύτερα του χώρου είδαμε να βάζουν και υπουργικά κοστούμια (π.χ. ο Κυριάκος Πιερρακάκης). Αυτό το τελευταίο, η απορρόφηση του μεταρρυθμιστικού χώρου από τον νέο Πρωθυπουργό, χρεώνεται από πολλούς ως επιτυχία του.
Το Κίνημα Αλλαγής από την άλλη –που ακόμη στεγάζει δυνάμεις μεταρρυθμισμού- βρίσκεται σε πολιτική στασιμοχρεοκοπία. Κι αυτό αφού το πρόσφατο ποσοστό που έλαβε στις εθνικές εκλογές δε το πάει ούτε μπροστά ούτε πίσω (δηλαδή να αμφισβητηθεί, για παράδειγμα, η Φώφη Γεννηματά). Πολύ περισσότερο το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ παγιώνει την ηγεμονική του θέση στις διεργασίες τς ευρύτερης πολιτικής επικράτειας και στριμώχνει ακόμα περισσότερο το ΚΙΝΑΛ. Σημειωτέον πως οι διεργασίες στη Χαριλάου Τρικούπη μιλούν για συνέδριο ΠΑΣΟΚ επίσης εν μέσω φθινοπώρου, περισσότερο ταυτοτικής αναζήτησης θα λέγαμε.
Νέο κόμμα; Και οι εκσυγχρονιστές που δεν πήγαν στον Μητσοτάκη, αλλά και νιώθουν ανήσυχοι ή μετέωροι στη σημερινή συγκυρία; H πιάτσα βοά για νέο κόμμα που θα καλύπτει τον χώρο του Ποταμιού ή και μέχρι τις απολήξεις της ΝΔ. Μια συζήτηση που δεν έχει στην πραγματικότητα σταματήσει ποτέ – αν και συχνά γινόταν χωρίς να λαμβάνει υπόψη την κοινωνική απεύθυνση.
Το παρόν κείμενο σε καμία περίπτωση δεν θα έλεγε πως στο Κορακοχώρι, τον Σεπτέμβριο, θα έχουμε κάποιου είδους ιδρυτική χάρτα με αφορμή το σπουδαίο βιβλίο του Βούλγαρη – δεν θα το ήθελε και ο ίδιος. Βιβλίο εξάλλου που περισσότερο καταπιάνεται με τα χαρακτηριστικά του νεοελληνικού σχηματισμού και την απλοϊκή διαίρεση παραδοσιακών – εκσυγχρονιστών.
Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, πολύ προσεκτικός στις κινήσεις του, ήταν αυτός που έσπευσε να τηλεφωνήσει στη Φώφη Γεννηματά αμέσως μετά τις εθνικές εκλογές και να τη συγχαρεί για το αποτέλεσμα – στο φόντο μια δύσκολης, όπως της είπε μάχης. Άρα θέμα από εδώ, ουδέν.
Ο Βενιζέλος, πάλι, είναι πια εκτός Βουλής – και επίσης δεν είναι ακριβώς εκσυγχρονιστής. Η διαφωνία του με την πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ για το που θα έπρεπε να τοποθετηθεί στα ψηφοδέλτια του Κινήματος έφερε τη ρήξη – και μαζί και μερικές αποχωρήσεις από το κόμμα, όπως αυτή του Δημήτρη Λιντζέρη. Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σαμαρά τυπικά σήμερα επιστρέφει στο πανεπιστήμιο και στην ακαδημαϊκή του καριέρα. Κι όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν πως το ειδικό του πολιτικό βάρος δεν είναι εύκολο να πάει στη γωνία. Η έντονη κινητικότητα του θινκ τανκ Κύκλος Ιδεών που έχει συγκροτήσει, από πολλούς θεωρείται το πρόσπλασμα ενός νέου σχηματισμού. Παρότι ο ίδιος δεν το επιβεβαιώνει, οι ημερίδες, τα συνέδρια, τα κείμενα που ο Κύκλος επεξεργάζεται μοιάζουν με ένα μανιφέστο σε προπαρασκευή για ένα κόμμα που καταφθάνει. Ο Βενιζέλος ξέρει να περιμένει, λένε, και αυτό έχει να κάνει με το πώς θα πάει η σημερινή κυβέρνηση.
Ο εκσυγχρονισμός συχνά ιστορικά, όπως στοχάζεται ο Βούλγαρης, δεν είχε υποκείμενο, δεν καθοδηγήθηκε από κάποιον φορέα. Άλλες φορές πάλι, προέκυπτε ένα τέτοιο ηγεμονικό ρεύμα που αποκρυσταλλωνόταν σε πολιτική βούληση αλλά και σε κάποιο ηγέτη. Ο τρίτος της σύνθεσης του πάνελ του Κορακοχωρίου, ο Νίκος Αλιβιζάτος, αποτελεί επίσης μια μεταβλητή του χώρου, αφού υπήρξε ο εγγυητής του πρώτου συνεδριακού μετασχηματισμού του ΚΙΝΑΛ – αν και δεν νιώθει ικανοποιημένος, όπως λέγεται, με τις εξελίξεις του χώρου. Θα έχει σίγουρα πολιτικό ενδιαφέρον το όλο event. Ίσως πάλι να είναι απλά ένα βιβλίο.
Θα γίνει κάτι ιδιαίτερο εκεί;Δύσκολο. Η ίδια όμως η σύνθεση του πάνελ – που θα συντονίσει ο Μιχάλης Μητσός – σε βάζει σε πειρασμό να πεις πως πιθανώς θα αποτελέσει μέρος ευρύτερων διεργασιών.
Ο συγγραφέας του βιβλίου «Ελλάδα: μια χώρα παραδόξως νεωτερική» (από τις εκδόσεις Πόλις του Νίκου Γκιώνη) και πανεπιστημιακός Γιάννης Βούλγαρης είναι επίσης ένα πρόσωπο που έχει παίξει κεντρικό ρόλο στις διεργασίες για την Κεντροαριστερά τα τελευταία αρκετά χρόνια.
Όλοι τον θυμούνται στο κεντρικό κάδρο του εγχειρήματος των 58 στο Ακροπόλ .Μια πρωτοβουλία που πάντως δεν ευδοκίμησε και που στην οποία προσήλθε τότε ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα; Το φόντο είναι εντελώς διαφορετικό. Το Ποτάμι που φτιάχτηκε στον απόηχο του ναυαγίου των τότε 58, τώρα ψάχνει τα κομμάτια του εκτός Βουλής –ο μέχρι πρότινος αντιπρόεδρός του Γιώργος Μαυρωτάς είναι πια γραμματέας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Μεγάλο μέρος του πάλαι ποτέ «εκσυγχρονιστικού τόξου» στήριξε κριτικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη (Άννα Διαμαντοπούλου, Γιώργος Φλωρίδης). Κάποια δε στελέχη ευρύτερα του χώρου είδαμε να βάζουν και υπουργικά κοστούμια (π.χ. ο Κυριάκος Πιερρακάκης). Αυτό το τελευταίο, η απορρόφηση του μεταρρυθμιστικού χώρου από τον νέο Πρωθυπουργό, χρεώνεται από πολλούς ως επιτυχία του.
Το Κίνημα Αλλαγής από την άλλη –που ακόμη στεγάζει δυνάμεις μεταρρυθμισμού- βρίσκεται σε πολιτική στασιμοχρεοκοπία. Κι αυτό αφού το πρόσφατο ποσοστό που έλαβε στις εθνικές εκλογές δε το πάει ούτε μπροστά ούτε πίσω (δηλαδή να αμφισβητηθεί, για παράδειγμα, η Φώφη Γεννηματά). Πολύ περισσότερο το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ παγιώνει την ηγεμονική του θέση στις διεργασίες τς ευρύτερης πολιτικής επικράτειας και στριμώχνει ακόμα περισσότερο το ΚΙΝΑΛ. Σημειωτέον πως οι διεργασίες στη Χαριλάου Τρικούπη μιλούν για συνέδριο ΠΑΣΟΚ επίσης εν μέσω φθινοπώρου, περισσότερο ταυτοτικής αναζήτησης θα λέγαμε.
Νέο κόμμα; Και οι εκσυγχρονιστές που δεν πήγαν στον Μητσοτάκη, αλλά και νιώθουν ανήσυχοι ή μετέωροι στη σημερινή συγκυρία; H πιάτσα βοά για νέο κόμμα που θα καλύπτει τον χώρο του Ποταμιού ή και μέχρι τις απολήξεις της ΝΔ. Μια συζήτηση που δεν έχει στην πραγματικότητα σταματήσει ποτέ – αν και συχνά γινόταν χωρίς να λαμβάνει υπόψη την κοινωνική απεύθυνση.
Το παρόν κείμενο σε καμία περίπτωση δεν θα έλεγε πως στο Κορακοχώρι, τον Σεπτέμβριο, θα έχουμε κάποιου είδους ιδρυτική χάρτα με αφορμή το σπουδαίο βιβλίο του Βούλγαρη – δεν θα το ήθελε και ο ίδιος. Βιβλίο εξάλλου που περισσότερο καταπιάνεται με τα χαρακτηριστικά του νεοελληνικού σχηματισμού και την απλοϊκή διαίρεση παραδοσιακών – εκσυγχρονιστών.
Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, πολύ προσεκτικός στις κινήσεις του, ήταν αυτός που έσπευσε να τηλεφωνήσει στη Φώφη Γεννηματά αμέσως μετά τις εθνικές εκλογές και να τη συγχαρεί για το αποτέλεσμα – στο φόντο μια δύσκολης, όπως της είπε μάχης. Άρα θέμα από εδώ, ουδέν.
Ο Βενιζέλος, πάλι, είναι πια εκτός Βουλής – και επίσης δεν είναι ακριβώς εκσυγχρονιστής. Η διαφωνία του με την πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ για το που θα έπρεπε να τοποθετηθεί στα ψηφοδέλτια του Κινήματος έφερε τη ρήξη – και μαζί και μερικές αποχωρήσεις από το κόμμα, όπως αυτή του Δημήτρη Λιντζέρη. Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σαμαρά τυπικά σήμερα επιστρέφει στο πανεπιστήμιο και στην ακαδημαϊκή του καριέρα. Κι όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν πως το ειδικό του πολιτικό βάρος δεν είναι εύκολο να πάει στη γωνία. Η έντονη κινητικότητα του θινκ τανκ Κύκλος Ιδεών που έχει συγκροτήσει, από πολλούς θεωρείται το πρόσπλασμα ενός νέου σχηματισμού. Παρότι ο ίδιος δεν το επιβεβαιώνει, οι ημερίδες, τα συνέδρια, τα κείμενα που ο Κύκλος επεξεργάζεται μοιάζουν με ένα μανιφέστο σε προπαρασκευή για ένα κόμμα που καταφθάνει. Ο Βενιζέλος ξέρει να περιμένει, λένε, και αυτό έχει να κάνει με το πώς θα πάει η σημερινή κυβέρνηση.
Ο εκσυγχρονισμός συχνά ιστορικά, όπως στοχάζεται ο Βούλγαρης, δεν είχε υποκείμενο, δεν καθοδηγήθηκε από κάποιον φορέα. Άλλες φορές πάλι, προέκυπτε ένα τέτοιο ηγεμονικό ρεύμα που αποκρυσταλλωνόταν σε πολιτική βούληση αλλά και σε κάποιο ηγέτη. Ο τρίτος της σύνθεσης του πάνελ του Κορακοχωρίου, ο Νίκος Αλιβιζάτος, αποτελεί επίσης μια μεταβλητή του χώρου, αφού υπήρξε ο εγγυητής του πρώτου συνεδριακού μετασχηματισμού του ΚΙΝΑΛ – αν και δεν νιώθει ικανοποιημένος, όπως λέγεται, με τις εξελίξεις του χώρου. Θα έχει σίγουρα πολιτικό ενδιαφέρον το όλο event. Ίσως πάλι να είναι απλά ένα βιβλίο.