Η ίδρυση στο Καστρί πριν από 90 χρόνια, οι αντιδράσεις και τα μέτρα προφύλαξης
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Όσο και αν φαίνεται περίεργο, η πρώτη προσπάθεια ίδρυσης Σωματείου
Γυμνιστών στην Ελλάδα εκδηλώθηκε πριν από 90 χρόνια.
Ήταν το 1929 και
στην κίνηση αυτή πρωταγωνιστούσε ομάδα νεαρών κυρίων και δεσποινίδων σε
μαντρωμένη περιοχή του Καστριού της Κηφισιάς! Εκεί μαζεύτηκαν οι
τολμηροί πρωτοπόροι της ιδέας και αφού γυμνώθηκαν, ανέπεμπαν θυσίες στη
μεγάλη τους θεά, τη Φύση.
Και ενώ ασχολούνταν με τη γυμναστική και την ηλιοθεραπεία, ξαφνικά
κατάλαβαν πως η περιοχή είχε περικλυκλωθεί από ομάδες βοσκών των γύρω
περιοχών.
Ποιμένες, οι οποίοι αδυνατώντας να κατανοήσουν την ιδέα του
γυμνισμού και θεωρώντας τους εαυτούς τους φύλακες των πάτριων εθίμων,
πήραν στο κατόπι τους πρωτοπόρους κραδαίνοντας τις αγκλίτσες τους!
Το Ινστιτούτο Γυμνιστών
Είδαν και έπαθαν οι άμοιροι γυμνιστές να ξεφύγουν. Τσίτσιδοι όπως
ήταν, έτρεχαν μέσα στα χωράφια, εγκαταλείποντας προσκαίρως τα σχέδιά
τους. Δεν άργησαν όμως να επανέλθουν στην επικαιρότητα ακολουθώντας τις
τάσεις της εποχής, κυρίως τη γερμανική μόδα, που ήθελε στρατιές
ολόκληρες οικογενειών να μυούνται στη φυσική ζωή και στον γυμνισμό. Έναν
χρόνο αργότερα, το 1930, επανήλθαν, αλλά όχι σε κάποιο χωράφι της
Κηφισιάς. Αυτή τη φορά διάλεξαν τα ήμερα και φιλήσυχα μέρη του Παλαιού
Φαλήρου, όπου εμφανίστηκε εξαιρετικά οργανωμένο και το πρώτο
«Ινστιτούτον Γυμνιστών»
Αποφεύγοντας την ανοιχτή παραλία όπου ελλόχευαν προφανείς κίνδυνοι,
επέλεξαν τη βίλα ενός Αθηναίου, όπου εισερχόταν όποιος είχε ειδική άδεια
και, βεβαίως, αφού άφηνε τα ενδύματά του στην είσοδο. Το πρώτο εκείνο
Σωματείο Γυμνιστών είχε τα γραφεία του στην οδό Απελλού 4 –στο πλάι του
δημαρχιακού μεγάρου Αθηνών– και στη διοίκησή του συμμετείχαν γνωστές
αθηναϊκές φυσιογνωμίες όπως ήταν οι Ιωάννης Βαμβακάς, Στέλιος
Τατασόπουλος, Κωνσταντίνος Εξαρχόπουλος, Στάθης Φερεντίνος κ.ά. Οι
γυναίκες που συμμετείχαν στη διοίκηση του Συλλόγου αναφέρονταν μόνον με
τα μικρά τους ονόματα ή ψευδώνυμα (όπως Δημοκρατία, Ελευθερία, Κυβέλη
κ.ά.).
Παλαιό Φάληρο
Ήταν δικαιολογημένες οι ανησυχίες όσων επιθυμούσαν να επιδοθούν στον
γυμνισμό, αλλά απέφευγαν να… εκτεθούν στα μάτια του κοινού. Διότι
σύντομα εμφανίστηκαν και τα πρώτα δημοσιεύματα που ήθελαν τον κύκλο των
«γυμνοκρατών» να είναι κοινωνική επανάσταση ή νέα αίρεση! Ο καταγόμενος
από τη Νάξο, δημοσιογράφος Απόστολος Μαγγανάρης, γνωστός αργότερα από
την ενασχόλησή του με την έκδοση του δημοφιλούς περιοδικού «Η Μάσκα»,
προέβλεπε ότι επρόκειτο περί μόδας που είχε έλθει για να μείνει. Είχε δε
απόλυτο δίκιο, αφού εντός δύο-τριών ετών είχαν δημιουργηθεί ειδικά
«τερέν» στις εξοχές της Αττικής για γυμνιστές. Οι περισσότεροι
προτιμούσαν τον Λαιμό Βουλιαγμένης.
Η… ιδεολογική μάχη με τους αντιγυμνιστές
Σε ένα χρονογράφημά του ο Παύλος Παλαιολόγος παρουσίαζε ως «πολεμικό
στρατόπεδο» τις παραλίες των γυμνιστών. Για να αποφύγουν τυχόν εμπλοκές
με την Αστυνομία, φύλαγαν τσίλιες με βάρδιες και χρησιμοποιούσαν ως
πολεμοφόδια κοντάρια και πέτρες, ενώ ορισμένοι έπαιρναν μαζί τους
σκύλους τους. Υπήρξαν ωστόσο και θερητικοί του αντιγυμνισμού. Ενας εξ
αυτών ήταν και ο Νίκος Γιοκαρίνης, ο οποίος πρόβαλε αισθητικές
αντιρρήσεις στο νέο ρεύμα. Ισχυριζόταν πως «το γυμνό σκοτώνει τους
πόθους» και ότι με τον γυμνισμό αφαιρούνταν το κίνητρο της ψυχικής
έξαψης και η δημιουργική διάθεση του νου. Επίσης, ότι η φαντασία κάνει
ωραίο το άγνωστο. Υπήρχαν βεβαίως και οι θεωρητικοί υπέρ του γυμνισμού.
Αλλά όπως είναι αυτονόητο έγραφαν πάντα με ψευδώνυμο. Ένας εξ αυτών
υπέγραφε με το ψευδώνυμο «Άχρηστος» και εξέφραζε την άποψη πως ο
γυμνισμός είναι η τέλεια ένωση του ανθρώπου με τη φύση, και
ξαναζωντάνεμα της μυθολογίας. Επίσης, ότι η Ελλάδα είναι ο ιδανικός
τόπος για να ευδοκιμήσει ο γυμνισμός. Μόνον που τις δικές του απόψεις
δεν ασπάζονταν τα όργανα της τάξης που κάθε λίγο και λιγάκι
τραβολογούσαν τους γυμνιστές στα δικαστήρια για προσβολή της δημοσίας
αιδούς